حسن احمدیان، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران پاسخ می‌دهد
چرا مبل‌سازها به بدقولی معروفند؟
صنعت مبلمان، یکی از بزرگ‌ترین زنجیره‌های تولید در اقتصاد ایران به حساب می‌آید؛ گردش مالی این صنعت بیش از 8میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. با این حال، این صنعت با چالش‌های زیادی ازجمله مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه، بی‌ثباتی نرخ ارز، وضع قوانین دست و پاگیر صادراتی، دست و پنجه نرم می‌کند که همین موضوع هم جلوی پیشرفت آن را سد کرده و به گفته رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران، همین مشکلات موجب شده تا تولیدکنندگان و فروشندگان فعال در بازار مبل به بدقولی مشهور شوند. با حسن احمدیان، درباره وضع تولید مبلمان در ایران، کیفیت تولیدات ایرانی و همچنین رونــد واردات و صــادرات گـفت‌وگو کـرده‌ایم.
در همین آغاز گفت‌وگو یک پرسش همیشگی را مطرح می‌کنیم؛ چرا مبل‌سازها به بدقولی معروفند؟
ببینید وقتی که در صنعت مبلمان تامین مواد اولیه دچار مشکل است، یعنی ثبت سفارش مواداولیه 50روز طول می‌کشد و گاهی انجام هم نمی‌شود، یا زمانی که با تغییر نرخ ارز یا افزایش هزینه‌های تمام‌شده مواجهیم، یا وقتی که به‌دلیل وجود تورم در زمینه تامین نیروی انسانی و پرداخت هزینه‌های نیروی انسانی مشکل داریم، همه برنامهریزیهای واحدهای تولیدی به هم می‌خورد. در این شرایط طبیعتا در توافق بین خریدار و فروشنده و صادرات می‌بایست شاهد بی‌ثباتی و بدقولی فروشنده‌ها هستیم.
البته با وجود این نوع گلایه ها، صنعت مبلمان در اقتصاد ایران جایگاه ویژه‌ای دارد، درست است؟
بله دقیقا. مبلمان از جمله صنایع کوچک و متوسطی است که با گردش مالی بالا و در رأس هرم صنایع کوچک جای دارد. در اقتصاد ایران، صنعت مبلمان بعد از خودرو، از بالاترین گردش مالی با رقمی بیش از 8میلیارد دلار، برخوردار است و جزو صنایع با ارزش محسوب می‌شود.
به لحاظ کیفیت تولید و دانش فنی، صنعت مبلمان در چه جایگاهی قرار دارد؟
در20سال گذشته با انتقال دانش فنی و به روزشدن ماشین‌آلات، مواداولیه و یراق‌آلات، این صنعت، هم از لحاظ کیفیت و هم از لحاظ میزان تولیدات رشد خوبی داشته است. در اوضاع کنونی می‌توان گفت که ما نه تنها از خیلی از کشورهای تولیدکننده مبلمان عقب‌تر نیستیم، بلکه با آنها برابر هستیم. توجه داشته باشید که در صنعت مبلمان بخش‌های مختلفی ازجمله مبلمان خانگی، اداری، فروشگاهی، نمایشگاهی، آموزشی و مبلمان فضاهای عمومی، شهری، هتل‌ها و بانک‌ها وجود دارد که صنعت مبلمان ایران در همه این بخش‌ها رشد کرده و از اشتغال‌زایی بسیار بالایی برخوردار است؛ به‌گونه‌ای که طبق آمار وزارت صنعت، 8درصد کارگران صنعتی ایران در صنعت مبلمان و چوب مشغول به کار هستند.
در ایران نوع خاصی از مبلمان سراغ دارید که به نوعی برند مبلمان ایرانی محسوب شود؟
خیر. ما مبلمان خاصی با این مشخصات نداریم. اما در حال حاضر در همه بخش‌های صنعت مبلمان‌سازی اعم از مبلمان منازل، اداری و شهری تولید انجام می‌شود. ولی اینکه بگوییم در ایران نوع خاصی از مبلمان ساخته می‌شود اینطور نیست. هرچند تولیدکنندگان ما تقریبا می‌توانند همه نوع مبلی را تولید کنند.
آماری از میزان واردات مبلمان خارجی به ایران در دست دارید؟
دهه80 که واردات مبلمان به ایران آزاد شد، آمار واردات رسمی مبلمان، از طریق گمرک به مرز400 تا 500میلیون دلار رسید. البته با اینکه در آن مقطع واردات آزاد بود، در کنار واردات رسمی، واردات مبلمان به شکل غیرقانونی هم رونق داشت. حتی برخی مبلمان را با اسامی و کد تعرفه‌های دیگر وارد ایران می‌کردند که طبیعتا اعداد آن در این آمار رسمی نمایش داده نشده است. اما از یک دهه پیش همزمان با انتقال دانش فنی و به‌روزشدن صنعت مبلمان‌سازی در ایران و همچنین ممنوع شدن واردات و به صفر رسیدن آمار واردات رسمی مبلمان، این صنعت تقویت شد. با این اتفاق زمینه برای صادرات مبلمان ایرانی فراهم شد.
هنوز واردات مبلمان ممنوع است؟ میزان واردات قاچاق چقدر است؟
بله. در حال حاضر، واردات مبلمان ممنوع است. ضمن اینکه چون مبلمان به لحاظ وزنی، کالایی سنگین است قاچاق آن هم نسبت به کل صنعت خیلی زیاد نیست.
در حوزه صادرات وضعیت چگونه است؟
تا سال گذشته در زمینه‌های مختلف این صنعت 90میلیون دلار صادرات داشتیم که بخشی از آن شامل مواداولیه و بخش دیگر هم مربوط به صادرات محصول نهایی بوده است.
بیشتر به کدام کشورها صادرات داریم؟
براساس تحقیقاتی که ما در اتحادیه برای یافتن کشورهای هدف انجام داده‌ایم، بر حسب یکسری شاخصه‌هایی که تعیین شده بود، کشورهای قزاقستان، ترکمنستان، افغانستان، آذربایجان، ارمنستان، قطر، عمان، بحرین، دوبی، عراق و تعدادی از کشورهای آفریقایی و حتی روسیه جزو کشورهای هدف صادراتی صنعت مبلمان ایرانی بوده‌اند که قاعدتا بر حسب همین شاخص‌ها در عمل هم بیشترین صادرات را به عراق و بخشی هم به افغانستان و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس داشته‌ایم.
نکته عجیب این است که چرا ارزش صادرات مبلمان ایرانی تا این حد پایین است؟
با توجه به برنامهریزیهای انجام شده، پیش‌بینی می‌کردیم رقم صادرات مبلمان ایرانی در سال‌های آینده حتی به 500میلیون دلار هم برسد اما متأسفانه مشکلات مربوط به تامین مواداولیه، نوسان نرخ ارز، مشکلات مربوط به روابط بین کشورها و قوانین واردات و صادرات بین‌المللی و همچنین بی‌ثباتی بخشی از قوانین صادراتی در داخل، باعث شده تا میزان صادرات در صنعت مبل و چوب ثابت بماند یا نزول کند. اخیرا هم صادرکنندگان ما برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات دچار مشکل شده‌اند، همه اینها دست به‌دست هم داده تا صادرات مبلمان افت کند.
مثل اینکه گلایه‌های بسیاری دارید؛ آیا این مشکلات قابل رفع است؟
با توجه به اشتغال‌زایی بالای صنعت چوب و مبلمان و همچنین با در نظر گرفتن ارزش افزوده بالایی که این صنعت دارد، باید به آن بیشتر توجه شود، اما متأسفانه این نگاه وجود ندارد. صادرات یک امر خلق‌الساعه نیست؛ بلکه به برنامه‌ریزی و یک فرایند منظم نیاز دارد.
آینده صنعت مبلمان‌سازی در ایران
حسن احمدیان، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران: پتانسیل صنعت مبلمان‌سازی ایران بسیار بالاست؛ بر همین اساس، انتظار ما برای صادرات بیش از این بوده است. پیش‌بینی می‌کردیم با وجود این ظرفیت، صادرات به 500میلیون دلار برسد اما به‌دلیل مشکلات مربوط به تامین مواداولیه و نرخ ارز، سرعت رشد صادرات کافی نبوده است. بر این اساس، چندان نمی‌شود آینده روشنی برای این صنعت متصور شد. البته ما با وزارت صنعت، معدن و تجارت در تماس هستیم و برنامه‌هایی برای رفع موانع تولید و صادرات در حال انجام است؛ اما منتظریم که تأثیر این برنامه‌ها را در عمل مشاهده کنیم.
