قرارداد وجه التزام بنویسم یا خسارت؟
قرارداد در اصطلاح حقوقی یعنی تعهد یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر و این تعهد میتواند انجام عملی باشد یا انتقال رسمی سند ملک یا خودرو و یا اینکه نقاشی یک ساختمان و ... .
در قراردادها برای انجام تعهدات یک مدت زمانی تعیین میشود و شخص متعهد باید در این مدت زمان به تعهد خود عمل کند؛ حال سؤال اینجاست که اگر متعهد در مدت قرارداد به تعهدات خود عمل نکرد چه ضمانت اجرایی در قانون پیشبینی شده است؟ هاتف حسینزاده، وکیل دادگستری و عضو مرکز وکلای قوه قضاییه استان البرز در اینباره میگوید: در قانون مدنی 2 راه پیشبینی شده است؛ اول اینکه اثبات میزان خسارت وارده، متعهد را الزام به پرداخت و جبران خسارت می کند. دومین راه که ضمانت اجرایی بیشتری دارد، تعیین وجه التزام موضوع ماده ۲۳۰ از قانون مدنی است؛ برای مثال در قراردادها ذکر شود که اگر متعهد تا تاریخ مشخص به تعهد خود عمل نکند باید روزانه مبلغ معینی بابت تأخیر پرداخت کند و دادگاه نمیتواند مبلغی بیشتر یا کمتر تعیین کند و این نوع وجه التزام اهرم فشاری است تا متعهد در زمان مشخصشده در قرارداد به تعهدات خود عمل کند. او میافزاید: این نوع وجه التزام را میتوان برای عدماجرای تعهد نیز مقرر کرد که بسته به نوع قرارداد و تعهد است، با تعیین وجه التزام بابت عدماجرای تعهد دیگر نمیتوان اصل تعهد را مطالبه کرد و به همین دلیل اصولا در قراردادها از وجه التزام تأخیر در اجرای تعهد استفاده میشود تا بتوان اصل تعهد مثلا انتقال سند رسمی ملک را مطالبه کرد و هم اینکه بابت تأخیر در انجام این تعهد روزانه خسارتی را مطالبه کرد.حسینزاده ادامه میدهد: تعهدات انواع مختلف دارد که در 2دسته وحدت مطلوب و تعدد مطلوب تقسیمبندی میشود که برای هر یک مثالهای کلاسیک خود بیان خواهد شد. تعهد وحدت مطلوب مانند قرارداد برای شام عروسی است و اگر متعهد در زمان مقرر در قرارداد نتواند شام عروسی را تهیه کند و مثلا برای فردای روز عروسی شام را تحویل بدهد این تعهد دیگر ارزش و فایده ندارد و دیگر الزام ایشان به تهیه شام عروسی عملی بیثمر است و فقط میتوان خسارت عدمتعهد را مطالبه کرد. تعدد مطلوب مانند رساندن مرسوله است که درصورت تأخیر علاوه بر الزام متعهد به تحویل مرسوله میتوان از متخلف بابت تأخیر در انجام تعهد خسارت دریافت کرد.