حق تقدم در حمام لوکس!
بین اهالی قدیمی محله دروازه غار گرمابه لوکس طلایی حافظ به «حمام چهارشنبه» معروف بود. این حمام هرروز از 4صبح تا 8شب باز بود. وقتی از اهالی دلیل این نام را میپرسیم، هیچکس علت دقیقش را نمیداند. برخی میگویند چون روز افتتاح آن چهارشنبه بوده، عدهای آن را با چهارشنبهسوری مرتبط میدانند، اما در این میان یکی از اهالی قدیمی محله میگوید: «بچه بودم که شایع شد قرار است در یک روز چهارشنبه اتفاق مهمی در این حمام بیفتد.» از اینکه بگذریم، باید گفت راهروی ورودی حمام، پلههای زیادی داشت که کوچه را به سربینه حمام وصل میکرد؛ همین که این حمام تا این حد پایینتر از سطح زمین قرار دارد، نشانه قدیمیبودن آن است و قدمتش به دوران قاجار برمیگردد.
علیرضا زمانی، تهرانپژوه، درباره این حمام میگوید: «سقف حمام یادآور طاقیهای قدیمی بود. تا چند سال قبل این حمام مشتریان بسیاری داشت. همین حالا هم در این محله خانههای زیادی وجود دارد که حمام ندارند؛ خانههایی که در هر اتاق آن یک خانوار زندگی میکند و ساکنان اتاقهای کارگری کوچک و تکنفره، از مشتریهای همیشگی این حمام هستند. زنگ زورخانهای در کنار در ورودی آویزان بود که در روزگاری نه چندان دور برای حضور لوطیها و پهلوانهای این محله، زیاد به صدا در میآمد. در سربینه، حوض کوچک سهطبقهای وجود داشت و در گوشهاش هم تعدادی لنگ گذاشته شده بود تا مشتری لنگی بردارد و بعد وارد حمام شود.
این حمام قدیمی در سالیان دور خزینهای هم داشت. حوض کوچکی در وسط گرمخانه دیده میشد که بالای آن نورگیر بزرگی بود و روشنایی حمام در روز از آن تأمین میشد. گوشهای از این فضای نسبتاً بزرگ به اتاقکهای دوش اختصاص داشت که جایگزین خزینه قدیمی شده بود.»
جالب است بدانید در این محله لوطیپرور برای استفاده از حمام، برخلاف حمامهای دیگر حق تقدم با خانمها بود. به همینخاطر صبحها به خانمها اختصاص داشت و تعیین نوبت صبح برای خانمها نشاندهنده این بود که محله در آن روزها از چنان امنیتی برخوردار بوده که خانمها میتوانستند صبح زود از خانه بیرون بیایند و از کوچههای تاریک بگذرند و بدون نگرانی به حمام بروند.