آخرین امید ارتش چاقهای جهان
آیا واکسنی که برای لاغری تولید شده، میتواند امیدوارکننده باشد؟
یکتا فراهانی - روزنامهنگار
شواهد و بررسیها نشان میدهد درمانهای دارویی برای مقابله با چاقی چندان موفقیتآمیز نبودهاند. ضمن آنکه معمولا فشارهای اجتماعی برای کاهش وزن با این باور رایج همراه است که اضافه وزن نشاندهنده قدرت اراده ضعیف است، بنابراین انواع قرصها و رژیمهای غذایی برای کاهش وزن همچنان وجود دارند. اما اکنون دسته جدیدی از درمانها در حال شکستن قالبهای قدیمی هستند و جای امید است که بتوانند میزان شیوع چاقی و بیماریهای مزمن مرتبط با آن را کاهش دهند.
کاهش وزن با استفاده از واکسن
دکتر ارکیده حاجیپور، پژوهشگر ژنتیک مولکولی دانشگاه پاموکاله ترکیه در مورد احتمال کشف واکسن لاغری میگوید: «شاید در آیندهای نزدیک برای لاغر شدن هم از واکسن استفاده کنیم. در حال حاضر دانشمندان دانشگاه نیومکزیکو آمریکا، واکسنی طراحی کردهاند که استفاده از آن موجب کاهش وزن در حیوانات آزمایشگاهی شده است.»
عملکرد واکسن
بهگفته این پژوهشگر ژنتیک مولکولی، در حالت طبیعی از واکسن برای مبارزه با بیماریهای عفونی استفاده میشود که طی آن سیستم ایمنی بدن آماده مبارزه با عفونت میشود. یعنی واکسن نوع عفونت را به بدن میشناساند؛ بهگونهای که اگر بدن ما مواجههای با آن عفونت داشته باشد بتواند پاسخی در خور آن بدهد.
واکسنی برای کاهش چربی خون
بهگفته این پژوهشگر ژنتیک مولکولی، بهتازگی دانشمندان آمریکایی برای مبارزه با چربی خون هم از واکسن کمک گرفتهاند. در بدن ما آنزیمی بهنام pcsk9 وجود دارد که عملکرد این آنزیم موجب افزایش کلسترول بد یا الدیال خون میشود.در حالت طبیعی کلسترول بد که چگالی کمتری دارد باید از طریق خون وارد بافتها شود و از همین طریق هم هست که چربی خون کاهش مییابد. اما عملکرد این آنزیم موجب میشود مولکول الدیال دچار تغییر شکل شود و در خون توسط این آنزیم برش بخورد. با تغییر شکل یافتن این نوع چربی در خون، چربی خون هم افزایش پیدا میکند که بروز چنین مشکلی موجب بیماریهای قلبی عروقی خواهد شد. اکنون دانشمندان واکسنی طراحی کردهاند که عملکرد این نوع آنزیم را تحتتأثیر قرار میدهد یعنی از سیستم ایمنی بدن کمک میگیرند تا مانع عملکرد این آنزیم شود.
جایگزینی برای داروهای کاهش وزن
در دنیای امروزی دلایل مختلف و همچنین افزایش بیماریهای قلبی عروقی و فشار خون و سبک زندگی موجب شده بسیاری از مردم دنبال داروهای لاغری باشند که بعضی از آنها نیز عوارض خاص خود را دارند. بنابراین چنین واکسنی میتواند هم با قیمتی بسیار کمتر از داروهای لاغری و هم با عوارضی کمتر، موجب کاهش وزن، لاغر شدن و کاهش چربی خون شود. دکتر حاجیپور میگوید:« در حال حاضر نتایج مطالعات انجام شده این واکسن بر موشها و میمونها موفقیتآمیز گزارش و مطالعه آن در ژورنال واکسن نیچر نیز چاپ شده است. بنابراین امید میرود مطالعات انسانی آن نیز موفقیتآمیز گزارش شوند.»
کاربردهای دیگر واکسن
دکتر حاجیپور میگوید در سالهای اخیر شاهد هستیم که در کنار بیماریهای عفونی، مطالعات زیادی درباره واکسنها میشود و از آن استفادههای دیگری هم میتوان کرد. مثلا از واکسن برای مبارزه انسانها در برابر بیماریهایی مانند انواع سرطانها، آلزایمر و بیماریهای دیگر کمک میگیرند.
چاقی فاکتور کمک کننده برای ابتلا به بیماریهای غیرواگیر ازجمله دیابت نوع2، بیماری قلبی، آرتریت، بیماری کبد چرب و برخی سرطانهاست.
در ایالات متحده، حدود 70درصد از بزرگسالان اضافهوزن دارند، در اروپا بیش از 50درصد و در ایران حدود 40درصد
تاکنون درمانهای دارویی برای چاقی مؤثر نبودهاند و حتی برخی از قرصها هم حاوی داروهای محرک سیستم عصبی یا ادرارآور بودهاند و درنهایت منجر به مشکلات زیادی برای مصرفکنندگان شده اند.