گزارش
رد خون
سینمای ایران چه تصویری از عملیات تروریستی ارائه داده است؟
مهرنوش سلماسی-روزنامه‌نگار
از ترورهای گروهک منافقین تا عملیات‌های گروه‌های تروریستی چون داعش، سینمای ایران چگونه سراغ روایت جنایت رفته است؟ از خیابان‌های ملتهب تهران سال۶۰ تا عملیات‌های تروریستی‌ای که در خارج از مرزهای ایران شکل گرفتند و ترور دانشمندان هسته‌ای در دهه90 که سازمان‌های جاسوسی صهیونیستی آنها را کارگردانی می‌کردند، مجموعه‌ای را شکل می‌دهند که تصویر ترور سینمای ایران را کامل می‌کند. در این میان 2فیلم ابراهیم حاتمی‌کیا، «بادیگارد» و «به‌وقت شام» هر کدام از منظری به داستان ترور و تروریست‌ها پرداخته‌اند. به جز فیلم‌های سینمایی، سریال‌های تلویزیونی فراوانی، به‌خصوص در یک‌دهه اخیر ساخته شده که اغلب متمرکز بر تلاش مأموران برای مقابله با تروریست‌ها بوده‌اند.
ترسیم روحیات مرد بمبگذار
از فیلم‌های کم قدر دیده دهه 60 است که دقیقا بر عملیاتی تروریستی تمرکز دارد. در «ایستگاه» مردی که نابغه رشته الکترونیک است تحت‌تأثیر شرایط روحی و روانی نامتعادل دوران کودکی‌اش، به پیشنهاد عموی خود که در رأس گروه ناشناس تروریستی قرار دارد می‌پذیرد که یک بمب بسیار قوی الکترونیکی را در فاضلاب زیرساختمان ایستگاه مرکزی راه‌آهن کار بگذارد. «ایستگاه» براساس تعلیق کارش را پیش می‌برد و کارگردان در خلق هیجان همان‌قدر موفق است که در ترسیم روحیات مرد بمبگذار.
روایت زندگی تروریست‌ها
«شبی که ماه کامل شد» با ماجرایی عاشقانه آغاز می‌شود و در ادامه تصویری از فعالیت گروهی تروریستی ارائه می‌دهد که به‌گفته سازندگانش بر مبنای ماجرایی واقعی شکل گرفته است؛ اینکه چگونه مردی ساده و عاشق تبدیل به یک تروریست می‌شود. جایی که عبدالحمید به پاکستان می‌رود، شخصیت و رفتار او تحت‌تأثیر برادرش عبدالمجید (یا همان عبدالمالک) عوض می‌شود. «شبی که‌ماه کامل شد» تلاشی است برای نمایش ایدئولوژی هولناکی که از دلش تروریست متولد می‌شود.
عملیات دستگیری ریگی
یکی از خوش‌ساخت‌ترین فیلم‌های سینمای ایران است که به سبک تریلرهای روز دنیا، بیش از هر چیز بر سکانس‌های مهیج و پرتعلیق متمرکز شده است. «روز صفر» یکی از مهم‌ترین فیلم‌های سینمای ایران در این سال‌ها با موضوع مقابله با تروریست‌هاست که در آن ماجرای دستگیری عبدالمالک ریگی، فرمانده گروه تروریستی جندالله روایت می‌شود. امیر جدیدی در نقش مأمور امنیتی تصویری متفاوت از نیروهای امنیتی ارائه می‌دهد. مهم‌ترین دستاورد فیلم، پرداخت حرفه‌ای فصل‌های اکشن است.
تعقیب سایه ها
در فیلم‌هایی که با موضوع بازخوانی وقایع سال۶۰ ساخته شده‌اند، «ماجرای نیمروز» جریان‌ساز‌تر از بقیه بود؛ فیلمی که تصویری از ترورهای گروهک منافقین را از منظر مأموران امنیتی روایت می‌کند. روایت فیلمساز مبتنی بر جبهه خودی است و فیلم براساس تلاش مأموران امنیتی برای مقابله با تروریست‌ها روایتش را پیش می‌برد و پس از مقدمه‌چینی بر هدفی مشخص، دستگیری موسی خیابانی، مرد شماره2 منافقین متمرکز می‌شود. موفقیت «ماجرای نیمروز» به ساخت «ماجرای نیمروز: رد خون» منجر شد.
محافظ نظام
«بادیگارد» روایتی است از آنچه بر شخصیت برگزیده حاتمی‌کیا در دهه90 می‌گذرد.حیدر ذبیحی با بازی پرویز پرستویی، به نوعی تداوم بخش حاج کاظم «آژانس شیشه‌ای» است. کاراکتری که شغلش محافظت است و در یکی از سکانس‌های پرتنش فیلم، نقشه تروریست‌ها را ناکام می‌گذارد. حیدر ذبیحی در «بادیگارد» اما می‌خواهد محافظ نظام باشد و در نهایت هم در سکانس فینال، جانش را فدای دانشمند جوان هسته‌ای می‌کند.«بادیگارد» تلاشی است برای تجدید موفقیت «آژانس شیشه‌ای» و انتخاب پرستویی هم این موضوع را تشدید می‌کند. دوربین حاتمی‌کیا همراه و همدل با حیدر ذبیحی پیش می‌رود و تک‌افتادگی‌اش را به نمایش می‌گذارد.
چطوری ایرانی؟!
فیلم جاه‌طلبانه حاتمی‌کیا درباره داعش، روایتی از حضور 2خلبان ایرانی، یک پدر و پسر است که برای نجات جان عده‌ای از مردم تدمر به آنجا می‌روند تا هواپیمای آنها را به دمشق ببرند اما به دست داعش اسیر می‌شوند و مجبور به شرکت در یک عملیات انتحاری می‌شوند؛ اما این کار را با جانفشانی خنثی می‌کنند. «چطوری ایرانی؟!» جمله معروف یکی از داعشی‌ها در فیلم، در یادها مانده و سکانس‌های پرتنش اثر، قرار است خشونت و سبعیت اعضای داعش را نمایان سازد. این فیلم در کنار سکانس‌های حادثه‌ای‌اش، روایتگر تفاوت نگاه 2 نسل نیز است و در نهایت به تصویری تراژیک می‌رسد که از دل دیدگاه آرمان‌گرایانه فیلمساز متبلور شده است. «به وقت شام» شاخص‌ترین محصول سینمای ایران است که در آن مشخصا به داعش و جنایاتش پرداخته شده است.
روایت نفوذ
«ضد» تازه‌ترین محصول سینمای ایران با موضوع ترور است. درامی سیاسی- معمایی که در آن به برخی از رخدادهای سال‌های اولیه پیروزی پرداخته شده است. بازآفرینی
دهه 60 و به‌طور مشخص وقایع سال 60، دستمایه امیرعباس ربیعی قرار گرفته و فیلمساز به ماجرای نفوذ توجه ویژه‌ای کرده است. التهابات سال60 و نقش منافقین در وقایع تلخ و خونبار آن سال، در درامی که به مضمون عشق نیز پرداخته، به تصویر کشیده شده است. بمب‌گذاری، ترور و ایجاد درگیری مجموعه‌ای از کارهایی است که شخصیت اصلی فیلم برای ابراز وفاداری به سازمان، به آنها مبادرت می‌کند. شخصیتی که از گروهک منافقین به حزب جمهوری اسلامی نفوذ کرده است.
تازه‌ترین محصول به نمایش درآمده درباره عملیات تروریستی، مینی‌سریال «ترور» است که پخش آن از پنجشنبه آغاز شد.«ترور» ماجرای ترور نافرجام حاج قاسم در کرمان را به‌تصویر می‌کشد.
در همینه زمینه :