زل‌زدن به صفحه نمایش؛ آری یا نه؟
سید سروش طباطبایی پور
بازار زل‌زدن به صفحه‌های نمایش در این روزهای سرد زمستانی، خیلی داغ است؛ به‌خصوص در دنیای کودکان که رنگ‌وآب‌های دنیای مجازی برایشان جذاب‌تر است. البته به‌شکل معمول هم، ما بزرگ‌ترها به بهانه‌های مختلف، تلاش می‌کنیم چشم آنها را از صفحه‌های نمایش برداریم و زمان استفاده بچه‌ها از این ابزارها را محدود کنیم.
اما حالا تحقیقات 23ساله برخی دانشمندان که نتایج آن در مجله معتبر «Early Education and Development» منتشر شده، نشان می‌دهد که محققان با بررسی بیش از 30هزار کودک زیر 12سال، به این نتیجه رسیده‌اند که نگاه‌کردن به صفحات تلفن‌های همراه یا لپ‌تاپ‌ها، در عین اثرات منفی، می‌تواند در رشد کودکان، اثرات مثبت هم داشته باشد.
در این تحقیق، دانشمندان از فناوری تصویربرداری عصبی برای اندازه‌گیری اثرات بلندمدت صفحه‌های نمایش بر عملکرد مغز کودکان استفاده کرده‌اند.
نگاه مثبت
دانشمندان معتقدند برخی بازی‌های کامپیوتری یا اپلیکیشن‌ها، قدرت عملکردهای اجرایی و مهارت‌های شناختی کودکان را افزایش می‌دهند؛ به‌خصوص بازی‌های دیجیتال گروهی به تقویت مهارت‌های اجتماعی کودکان منجر می شوند. توسعه مهارت‌های حل مسئله، تقویت خلاقیت، افزایش آگاهی و... از دیگر نمونه‌های مثبت این دنیای رنگارنگ برای کودکان است.
اولین دستاورد
برپایه نتایج این بررسی جدید، قطعی‌ترین نکته‌ای که باید به‌خودمان یادآوری کنیم، آن است که نباید از تجربه دیجیتال فرزندانمان که باعث رشد شناختی و مهارتی آنها می‌شود، چشم‌پوشی کنیم و باید این دنیا را به رسمیت شناخت.
راه‌حل برای والدین و مربیان
اما در قدم بعدی، به‌جای محدود‌کردن بچه‌ها در استفاده از ابزارهای الکترونیکی، بهتر است راه‌حلی نوآورانه‌تر را در پیش بگیریم؛ هدایت و راهنمایی بچه‌ها برای انجام بازی‌های مفیدتر، معرفی صفحات مجازی جذاب و خلاقانه‌تر و البته شناساندن نرم‌‌افزارهای تلفن همراه مهارتی‌تر؛ البته در همه این موارد، به محدوده سنی فرزندانمان هم توجه کنیم.
و اما سیاستمداران
نقش اساسی دولت‌ها و سیاستمدارانی که در حوزه کودک و نوجوان، نقش دارند، آن است که اولاً این گروه سنی و آموزش‌های غیرمستقیم‌شان از دنیای مجازی را ندیده نگیرند و بچه‌ها را در این دنیا، به حال خودشان رها نکنند. همان‌قدر که توجه به محتوای فلان صفحه کتاب فارسی سال ششم دبستان مهم است، توجه به صفحه‌های مجازی هم اهمیت دارد. تولید محتواهای ارزشمند مجازی، ساخت بازی‌های ویدئویی جذاب، ایجاد و تقویت صفحات مجازی کودکانه و نوجوانانه و برگزاری مسابقات فرهنگی دیجیتال و...بخشی از مواردی‌است که مسؤلان باید مدنظر داشته باشند .
