سکونت اسرای ارمنی در حوالی دروازه قزوین

سال ۱۱۷۳ خورشیدی آغا‌محمدخان قاجار تن به نبردی سخت با ابراهیم خلیل‌خان جوانشیر حاکم قره‌باغ داد. این نبرد با عقب‌نشینی حاکم قره‌باغ به داخل قلعه به پایان رسید. بعد از آن آغا‌محمدخان به سمت گرجستان حمله کرد و پیروز به ایران بازگشت. نتیجه این نبردها ورود اسیران ارمنی به تهران بود. آغا محمدخان درنتیجه این لشکرکشی‌ها ده‌ها خانواده ارمنی را اسیر کرد و همه را در تهران سکونت داد. جایی که آغا‌محمدخان برای سکونت ارمنی‌ها انتخاب کرد یکی از ۴ دروازه قدیمی شهر، دروازه قزوین در محله سنگلج بود.
قبل از ورود اسیران ارمنی و زندگی در دروازه قزوین در محدوده محله سنگلج، خانواده‌های ارمنی دیگری هم در سایر نقاط شهر زندگی می‌کردند، برای همین در محدوده محله سنگلج نمازخانه کوچکی به سبک محراب روستایی برای ارامنه وجود داشت که به‌عنوان قدیمی‌ترین مکان مذهبی ارامنه تهران شناخته می‌شد. در میان ارامنه‌ای که توسط آغامحمدخان قاجار وارد تهران شدند ۲ خانواده به‌نام‌های «هُوسِپیان» و «استِپانیان» در سال ۱۱۷۴ خورشیدی نمازخانه گئورگ مقدس را به کلیسا تبدیل کردند. کلیسای گئورگ مقدس ابتدا در خارج از محدوده مسکونی و در داخل حصار صفوی و نزدیک دروازه قزوین ساخته شد. این کلیسا ۱۹ تیر ۱۳۵۷ با شماره ۱۶۲۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید؛ کلیسایی که نام خود را از نام سردار ارمنی به یادگار دارد. با گسترش تهران این کلیسا در میان محله‌های قدیمی پایتخت جای گرفته است و تنها یک کوچه در محدوده آن به کوچه ارمنی‌ها معروف است.
کلیسای معروف محله سنگلج جدا از سابقه تاریخی و قدمت و معماری‌اش به‌واسطه شخصیت‌های ارمنی معروفی که در قبرستان آن مدفون هستند نیز شهره است. افرادی همچون میرزا جهانگیرخان که صنعتگر قابلی بود و در سال ۱۸۸۲ میلادی توانست برای تفنگ‌های سپاهیان ایران فشنگ بسازد برای همین شاه او را به‌عنوان وزیر صنایع انتخاب کرد. در همین سال جهانگیرخان که بانی زرادخانه در ایران بود به درجه امیر تومانی نایل آمد. ساختن کوره ذوب فلزات برای ریختن توپ در زرادخانه و برپاکردن کارخانه باروت‌کوبی در تهران ازجمله کارهای خاص او بود.