پاکسازی چهره شهر از آسیب اجتماعی

عبدالمجید رحمانی؛ دبیر مرکز رصد، پایش و مدیریت آسیب‌های اجتماعی کلانشهر تهران

مجموعه‌ای که به تازگی ایجاد شده تحت عنوان «مرکز رصد، پایش و مدیریت آسیب‌های اجتماعی کلانشهر تهران» است که پیرو مصوبه هیأت وزیران، ذیل اصل 127قانون اساسی که اختیارات حوزه مدیریت آسیب‌های اجتماعی در 5زمینه معتادان متجاهر، کودکان کار، متکدیان، مفاسد اخلاقی و حاشیه‌نشینی به شهردار تهران توسط رئیس‌جمهور واگذار شده، راه‌اندازی شده است.
بر این اساس، این مرکز که به دستور شهردار تهران راه‌اندازی شده است، قصد دارد بین دستگاه‌هایی که متولی حوزه آسیب هستند یک هماهنگی و هم‌افزایی ایجاد کند تا بتوانند با نگاه بهتری موضوعات را دنبال، آسیب‌ها را شناسایی و وضع موجود را رصد کنند و ادامه راه مشخص شود؛ بنابراین ما باید بتوانیم این موضوعات را که دغدغه نظام جمهوری اسلامی بوده و زیبنده کلانشهر تهران هم نیست ساماندهی کنیم که بر این مبنا چند اقدام انجام شده است.
در طول این مدت 4ماه است که شهردار تهران حکم را دریافت کردند، جلسات سیاستگذاری برگذار شده و نفرات اصلی حوزه آسیب‌های اجتماعی در این جلسات حضور دارند. همچنین در مرکز رصد، کمیته‌های علمی، میزهای تخصصی و هیأت‌های اندیشه‌ورز، میز اعتیاد، حاشیه‌نشینی، کودکان کار، تکدی‌گری و مفاسد اخلاقی شروع به‌ کار کرده و از ظرفیت نخبگان، اندیشه‌ورزان، جامعه دانشگاه و گروه‌های مردمی که در این حوزه‌ها تجربه دارند، استفاده می‌کنیم و با هم‌افزایی تجربه، قصد داریم این آسیب‌ها را از چهره شهر پاک کنیم و آنان را به فضای خانواده بازگردانیم.
همچنین توانمندسازی خانواده‌ها در دستور کار قرار گرفته است و خانواده‌ها شناسایی خواهند شد تا اطلاعات دقیقی از آنان داشته باشیم؛ برهمین اساس گروه‌های مردمی و مجموعه‌های مددکار با آنان ارتباط خواهند گرفت؛ چرا که برخی از معتادان متجاهر پس از درمان همچنان از سوی خانواده پذیرش ندارند و این امر کمک خواهد کرد که مددکاران زمینه پذیرش معتادان توسط خانواده‌ها را فراهم کنند. همچنین همزمان افرادی که دارای آسیب هستند در مدتی که در مراکز نگهداری می‌شوند، آموزش‌های لازم را دیده و توانمند خواهند شد.
در نگاه کوتاه‌مدت قصد داریم تا پایان سال در 3موضوع کودکان کار و خیابان، معتادان متجاهر و متکدیان ورود کنیم که برای آن برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده تا در گام اول در فضای شهر، مردم این افراد را مشاهده نکنند و در برنامه میان‌مدت از کل مطالعات و تحقیقاتی که مجموعه دانشگاهی و غیردانشگاهی استفاده خواهیم کرد که سند راهبردی را تهیه و بر مبنای آن برای افراد آسیب دیده بتوان کاری انجام داد. همچنین در بحث مسائل اجتماعی، حضور و فعالیت‌های مردمی اعم از سمن‌ها، هیئت‌های مذهبی و ... به میدان آیند تا موضوع آسیب‌ها در محلات و منطقه با کمک مردم انجام شود و با مردمی‌سازی‌ گام بزرگی خواهیم برداشت.
جدا از این اقدامات، بحثی که دنبال می‌کنیم این است که از ظرفیت بنگاه‌های اقتصادی در کنار این موضوعات استفاده و زمینه توانمندسازی مددجویان و خانواده‌هایشان را فراهم کنیم تا توانمندی اقتصادی پیدا کنند و با درآمدشان از چرخه آسیب‌های اجتماعی خارج شوند و دیگر گرفتار نشوند.
در طول این مدت 4ماه، 2جلسه شورای سیاستگذاری و 3جلسه قرارگاه اجتماعی کلانشهر تهران تشکیل شده و متناسب با آن یک سند اولیه تهیه شده است که این سند به شورای راهبردی و قرارگاه ارسال شده و به‌زودی نهایی خواهد شد. همچنین دستورالعمل اجرایی در حوزه کودکان کار، متکدیان و معتادان متجاهر طراحی شده است و مفاسد اخلاقی و حاشیه‌نشینی جزو برنامه‌های میان‌مدت ماست که تا پایان سال مطالعاتی را که در این حوزه انجام شده است بررسی کنیم و سندهای مرتبط با آن نیز تا پایان سال آماده خواهد شد.