گزارش
شهرهایی‌که 2 یلدا دارند
اهالی برخی از شهرستان‌ها با رسوم خاصی شب یلدا را می‌گذرانند که یکی از این رسوم برگزاری 2شب یلداست
گروه ایرانشهر
رسم قدیمی ایرانی است که در شب تولد خورشید، خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند، خاطره‌گویی می‌کنند، حافظ و شاهنامه می‌خوانند، سفره پهن می‌کنند، انار و هندوانه و آجیل شب یلدا می‌خورند. هر گوشه از این آب و خاک هم برای خودش رسم و رسومی دارد که این رسوم متداول در کنار خانواده‌ها اجرا می‌شود. در آستانه شب یلدا به برخی از این رسوم می‌پردازیم.
چله پدر
با اینکه امشب، شب چله است، اما شب چله سیستان و بلوچستان طولانی‌مدت است. در فرهنگ بلوچ هم مانند فرهنگ‌های اهالی استان‌های دیگر 2چله وجود دارد؛ چله کوچک و چله بزرگ. با این تفاوت که در سیستان و بلوچستان چله کوچک از 15آذر هر سال شروع می‌شود و به‌مدت 40شبانه‌روز ادامه می‌یابد و بعد چله بزرگ یا چله پدر از اوایل بهمن آغاز می‌شود. چله بزرگ نیز 40شبانه‌روز است و 15اسفند به پایان می‌رسد. جالب اینکه آداب و رسوم شب چله در منطقه سرحد سیستان و بلوچستان به‌دلیل دارابودن مناطق سردسیری و کوهستانی با مناطق جلگه‌ای و منطقه مکران تفاوت‌های جزئی دارد.
چله زنانه و مردانه
اصفهانی‌های قدیم معتقدند که زمستان به 2 بخش «چله» و «چله‌کوچیکه» تقسیم می‌شود. به اعتقاد اصفهانی‌ها، چله از اول دی‌ماه تا دهم بهمن ادامه دارد و چله‌کوچیکه از دهم بهمن شروع می‌شود و تا سی‌ام بهمن ادامه خواهد داشت. همچنین آیین برگزاری شب چله در اصفهان، به 2نام «چله‌زری» و «عموچله» تقسیم می‌شود و در نتیجه، اصفهانی‌های قدیمی 2شب را به‌عنوان شب چله برپا می‌کنند. آنها همچنین رسم دیگری دارند و آن هم این است که تمام لباس‌ها و رختخواب‌ها را در هوای آزاد و جلوی نور خورشید پهن می‌کنند تا به نوعی به عمو چله و چله زری، خوشامد بگویند.
2شب یلدا در اقلید
امشب در شهرستان اقلید (واقع در شمال فارس) در کنار مراسم شب یلدا، آیین حلیم‌پزان هم برپاست. نکته جالب و منحصر‌به‌فرد در این شهرستان این است که آنان 2بار در سال شب یلدا را با مراسم حلیم‌پزان جشن می‌گیرند؛ یک‌بار شب اول دی‌ماه و دیگری در شب اول اسفند. دورهمی اقلیدی‌ها در شب اول اسفند بهانه‌ای است برای دور‌هم‌بودن خانواده‌ها و شکرگزاری از خداوند و همچنین ایجاد دلبستگی بیشتر و آماده‌شدن برای نوروز باستانی؛ رسمی که به‌گفته کارشناسان حدود 250سال قدمت دارد. به باور اقلیدی‌ها که بیشترشان کشاورز بودند، روز اول اسفند زمین آماده کشاورزی می‌شود و مردم با خوردن حلیم که یک خوراکی مقوی است، فعالیت خود را در باغ‌ها و مزارع شروع می‌کردند. آنان اعتقاد داشتند که اگر این آیین را جشن نگیرند، سال جدید سال خوش‌یمنی نخواهد بود و بدشگونی را برای خانواده به همراه خواهد داشت و باور دیگری که در اعتقادات مردمان این شهرستان وجود دارد، این است که در شب اول اسفند‌ماه اجاق و تنور خانه‌ها باید تا صبح روشن باشد تا سال پیش‌رو برایشان پرخیر و برکت شود و درست به باور شب یلدا خیر به شر پیروز شود. در شب اول اسفند نیز اقلیدی‌ها تا نیمه‌های شب دور هم جمع می‌شوند و به خاطره‌گویی و شعرخوانی می‌پردازند. سنت حلیم پزان شهرستان اقلید در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت ملی رسیده‌است.
