برنامههای سوگواری خاندان عصمت و طهارت سالهاست به یکی از جاذبههای مذهبی و فرهنگی تبدیل شده و یکی از این مناسبتها ایام فاطمیه بهویژه روز شهادت حضرت فاطمه(س) است.
چهارپایه خوانی: چهارپایهخوانی شکلی از عزاداری است که در آن مداح یا روضهخوان روی چهارپایه میرود و با تکیه بر مهارت خود، مداحی و نوحهخوانی میکند. اهالی قم و تهران و بسیاری از شهرهای دیگر، سالهاست به بهانه روز شهات حضرت فاطمه(س) چهارپایه خوانی برگزار میکنند.
عزاداری تبریزیها در بازار: در سوگواری ایام فاطمیه هر محله از بازار تبریز 3دسته عزاداری عرب، عجم و سینهزن دارد که هر یک بهترتیبی خاص عزاداری میکنند.
سمنوپزان : اهالی بادرود نطنز سالهاست برای مراسم شهادت حضرت زهرا(س) جوانههای گندم را با سلام و صلوات در دیگهای مسی میریزند و حین پخت سمنو ذکر حضرت زهرا(س) را با مراسم عزاداری و نوحهسرایی همراه میکنند. اما این رسم در شهرهای دیگر هم اجرا میشود؛ تهران، اصفهان، کاشان، همدان، میبد، قم و بسیاری از شهرهای دیگر میزبان این آیین هستند.
نخلبرداری در یزد: آیین نخلبرداری در عزاداریها بیش از 4قرن است که در یزد اجرا میشود. مراسم نخلبرداری یزد در طول قرنها، ویژه شهادت امام حسین(ع) بوده است، اما از یک دهه پیش، این مراسم سنتی در سالروز شهادت حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه زهرا(س) و شهادت امام رضا(ع) نیز برگزار میشود.
نذر آبگوشت در اردبیل: همه ساله در سالروز وفات حضرت زهرا(س)، روستای چلک شهرستان گرمی پذیرای عزاداران فاطمی است. در این روز اهالی روستا با برپا کردن سفرههای احسان و نذری و پختن آبگوشت از هزاران نفر پذیرایی میکنند. پخت حلیم در قزوین و زنجان هم از دیگر رسمهای پختوپز در ایام فاطمیه است.
شترگردانی در کرمان: آیین سنتی شترگردانی هر سال به مناسبت ایام فاطمیه در زرند کرمان و در روستای علیآباد علیا برگزار میشود. در این مراسم عزاداران در قالب هیئت پیادهروی فاطمی به عزاداری میپردازند و یک شتر را در روستا و گاهی در روستاهای مجاور میگردانند. در پایان مراسم نیز شتر ذبح میشود و برای پذیرایی از عزاداران استفاده میشود.
تعزیهخوانی: شهرهای مختلف در آیین شهادت حضرت زهرا(س) تعزیهخوانی دارند، اما یکی از قدیمیترین تعزیهها را اهالی دهزیار استان کرمان برگزار میکنند. روستای دهزیار کرمان یکی از خاستگاههای تعزیه در کشور است که هنر آیینی تعزیهخوانی در آن باشکوه برگزار میشود.
سوگوارههای فاطمی
در همینه زمینه :