هدایت سرمایه‌های سرگردان به سمت خانه‌سازی

فرناز محمدزاده-روزنامه‌نگار

اولین همایش نهضت تأمین مالی شهر، در محل برج‌ میلاد تهران برگزار شد. این همایش در راستای هدایت نقدینگی سرگردان به سمت پروژه‌های شهری مانند مسکن یا توسعه ناوگان عمومی به اجرا درآمده است. همچنین در جریان برگزاری این همایش، تفاهمنامه مشترکی بین مجمع کلانشهرها، بانک‌شهر و سازمان بورس و اوراق بهادار برای نهضت تامین منابع مالی منعقد شد. علیرضا زاکانی، شهردار تهران در این همایش به آخرین وضعیت پروژه‌های حوزه مسکن و صدور پروانه اشاره کرد و به تشریح اقدامات انجام‌شده در ساخت پروژه‌های سنگین شهری پرداخت.

به مشارکت مردم نیازمندیم
امروز انتظارات مردم به‌عنوان صاحبان کشور بیش از پیش است و باید مسئولان زمینه ظهور و بروز رفع مشکلات را فراهم کنند. ما به مشارکت مردم نیازمندیم. در سال قبل ۲هزارو۸۰ پروژه در معرض انتخاب شهروندان قرار گرفت و هزارو۴۶۴ پروژه به اجرا رسید. از این تعداد تنها ۱۸پروژه هنوز آغاز نشده و نزدیک به ۹۰۰طرح اجرایی شده است. امسال تصمیم گرفته‌ایم مردم هم برای ما تصمیم‌سازی کنند؛ بیش از 7هزار پروژه از سوی مردم‌ پیشنهاد شد که درنهایت ۶هزار پروژه با اعتبار ۹همت در معرض انتخاب مردم قرار گرفت تا غایت و نهایتی برای این پروژه‌ها تعریف شود. بالغ بر ۵۰۰هزار نفر در چند روز ابتدایی دومین طرح «من شهردارم» مشارکت کردند و امیدواریم از هدف یک میلیون مشارکت عبور کند. این همایش یک گام جلوتر از طرح «من شهردارم» برداشته است. ما در گام سوم به تأمین مالی نیاز داریم و ۱۹کلانشهر به همکاری مجموعه‌های اثرگذار با دولت در مدار تلاش شوراها و شهرداری‌ها نیاز دارند و این تلاش تمام کشور را درگیر خواهد کرد.

صدور پروانه ساخت، تراکم فروشی نیست
منابع مالی یک گلوگاه جدی است. شروع کار ما با ایجاد انضباط مالی بود اما این کفایت نمی‌کند؛ شهرها با سرعت به سمت فرسودگی پیش می‌روند، به‌طوری‌که بافت ناکارآمد و فرسوده در تهران و دیگر کلانشهرها در معرض عدم‌دسترسی، مخاطرات و هزینه‌تراشی بالا در حوادث هستند. تهران ۹۳۰هزار پارسل دارد و اگر عمر مفید یک ساختمان ۵۰سال باشد و سالانه ۲۰هزار پروانه صادر شود، بازسازی انجام خواهد شد. در سال۱۴۰۰ تعداد پروانه‌های صادر‌شده 5هزار فقره بود. صدور پروانه، تراکم‌فروشی نیست بلکه به‌معنای توسعه شهر است. دولت مکلف به ساخت 4میلیون واحد مسکن است. هزینه مورد نیاز ساخت مسکن 4هزار همت است و اگر این نقدینگی به سمت مسکن هدایت شود، علاوه بر اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی، به تامین مسکن منجر خواهد شد.

توسعه مسکن در 19کلانشهر با مشارکت بورس
اولویت نوسازی با بافت فرسوده است که در اساس، تهدید به‌شمار می‌رود؛ مردم باید با انگیزه در فضای سکونت خود بمانند اما به شرط نوسازی و توسعه. مشارکت شهرداری‌ها، بورس، دولت و دیگر بخش‌ها برای توسعه مسکن در ۱۹کلانشهر، باید انجام شود. شهرهای بزرگ برای اینکه خود را بسازند، جهت ساخت هر کیلومتر مترو به ۲هزار میلیارد تومان نیاز دارند. از سوی دیگر مسکن می‌تواند عمده نقدینگی را به‌خود جذب کند و سود آن به مردم برسد. در حوزه حمل‌ونقل عمومی نیز باید به سمت ایجاد شرایط مناسب و بهبود آن برویم که به اعتبار نیاز دارد و اگر توسط مردم تامین شود، شهر برای مردم خواهد شد. امروز بورس و بانک‌ها از بزرگ‌ترین فرصت‌های ما هستند و باید از دیدگاه درستی به آنها توجه شود. بخشی از منابع بودجه به بودجه عمومی اختصاص دارد که باید برای شورا و دیوان محاسبات شفاف باشد. قسمتی از درآمدهای ما نیز باید برای شورا شفاف باشد اما برای ورود به بورس اساسا به این نیاز داریم که داشته‌های خود را آشکار کنیم. ما در ابتدای ورودمان به شهرداری با اسناد بدون حسابرسی مواجه بودیم؛ حسابرسی اسناد در دوره ششم مدیریت شهری صورت گرفت و کاری که آنها انجام ندادند، ما انجام دادیم.

استفاده درست از دارایی‌های شهروندان
باید خوبی‌های گذشته را تکرار کنیم؛ نباید نفی شوند؛ لذا باید کارهایی را انجام دهیم و اتفاقات خوبی رخ دهد تا فضا برای مدیریت شهرها فراهم شود؛ به‌طوری که تضامینی درنظر بگیریم تا مردم اطمینان داشته باشند و بدانند پول آنها کجا هزینه می‌شود. باید فرصتی فراهم شود تا دارایی‌های مردم به‌درستی مورد استفاده قرار گیرد و شهرداری‌ها تنها نهادهای مربوطه برای این امر هستند. قرار بر این شده که هر ۶‌ماه یک‌بار کاری اساسی صورت بگیرد. مقرر شده که ‌نحوه تامین مالی در شهرها آموزش داده شود و ما این موضوع و برگزاری این همایش را پاس می‌داریم.

مکث
روند فرسودگی و نوسازی در شهرها با هم هماهنگ نیست
آبادانی شهر در نهایت منجر به رضایتمندی شهروندان می‌شود و از این‌رو ضرورت دارد مدیریت شهری به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشد. در همایش نهضت تامین مالی شهر یکی از موضوعات مورد بحث همین آبادانی شهر بود که برخی از مدیران نظراتی در این زمینه ارائه دادند.

مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران: مردم تفاوتی بین شهرداری‌ها و دولت نمی‌بینند و اگر اقدامی صورت بگیرد، آنها  از مجموعه نظام رضایت خواهند داشت. اگر وسایل حمل‌ونقل عمومی تأمین نشود، مردم تنها شهرداری‌ها را مقصر نخواهند دانست و دولت را نیز مقصر می‌دانند. توجه همزمان به آبادانی روستاها در کنار آبادانی شهرها ضرورت دارد، اگر به این بخش نیز توجه شود شاهد رشد سکونتگاه‌های غیررسمی در اطراف شهرها نخواهیم بود. متأسفانه عقب‌ماندگی در تمام شهرها زیاد است و روند فرسودگی و نوسازی با هم هماهنگ نیستند. 50درصد تخفیف صدور پروانه نیز توسط دولت در بافت فرسوده پیش‌بینی شد و انتظار می‌رود ۵۰ درصد تخفیف که مجلس تصویب کرد و به آن افتخار می‌کنیم نیز پرداخت شود. باید اعتبارات این بخش‌ها توسط سازمان برنامه و بودجه تامین شود. شهرداری‌ها در بودجه عمومی سهمی ندارند و ما پول و تسهیلات نمی‌خواهیم اما مقرراتی که منجر به درآمد و هزینه‌کرد درست شود، یکی از درخواست‌هایی است که ما از دولت داریم.

لطف‌الله فروزنده، معاون مالی و اقتصاد شهری شهرداری تهران: هدف اصلی ما این است که توان علمی کارشناسان شهرداری در حوزه مالی افزایش پیدا کند. امیدواریم بستری فراهم شود که شهرداری‌ها در برنامه‌های مالی خود موفق شوند. استفاده از توان مردمی یکی از برنامه‌های تحولی تمام شهرداری‌هاست و می‌دانیم که بدون مشارکت سرمایه‌گذاران آنچنان که باید موفق نخواهیم شد. هم‌اندیشی و آغاز اقدامات سیستمی یکی از اهداف همایش «نهضت تأمین مالی شهر» است و دولت، شهرداری‌ها، بانک‌ها و سرمایه‌گذاران از این مسیر برنامه منسجمی را دنبال می‌کنند؛ به‌ویژه در حوزه برقی‌سازی‌ که یکی از مسائل مهم کشور در سال‌جاری است که در همین زمینه رئیس‌جمهور، وزرا و مسئولان توجه ویژه‌ای به موضوع دارند.