کارگردان از روی دست خودش
«چرا گریه نمیکنی؟» از دل تجربه شخصی کارگردانش درآمده است
پروانه سپهری
«چرا گریه نمیکنی؟» دومین فیلم بلند علیرضا معتمدی داستان علی مرد تنهایی است که بعد از فوت پدر و مادرش، سالها از برادر کوچکترش مراقبت کرده و حالا پس از مرگ ناگهانی او به انزوا کشیده شده است. او نه میتواند گریه کند و نه از احساساتش با اطرافیانش حرف بزند. اطرافیان او برحسب جایگاه اجتماعی و اعتقاداتی که دارند به شیوههای مختلف تلاش میکنند به او در گریهکردن کمک کنند.
«چرا گریه نمیکنی؟» سال گذشته که در جشنواره به نمایش درآمد تحتالشعاع حاشیههای جشنواره ازجمله حرفهای تهیهکنندهاش، رضا محقق، در نشست رسانهای و واکنش علیرضا معتمدی در صفحه شخصیاش در فضای مجازی بهگفتههای او قرار گرفت و واکنشها به فیلم هم عمدتا متاثر از این فضا بود. عدهای که حضورنیافتن معتمدی و گروه بازیگرانش در جشنواره را برنتابیده بودند، فیلمش را بیارزش و روشنفکربازی و ادا و اطواری ارزیابی کردند و معدودی دیگر فیلم معتمدی را تنها فیلم متفاوت حاضر در جشنواره میدانستند و همین تفاوت با فضای کلی جشنواره برایشان کافی بود تا فقط آن را ستایش کنند. اما فارغ از این فضا، نکته قطعیای که درباره فیلم میشود گفت این است که از ابتدا بر ارتباط با انبوه مخاطب چشم بسته و امیدوار بوده که همان اندکمخاطبی را که با این نوع سینما آشناست و علاقه به تماشای آن دارد راضی کند.
موضوع فیلم تلخ است، اما موضع فیلمساز نه. فیلم رویکردی شوخ و رها و بدون تقید به موضوع سوگواری و وضعیت روان آدم ایرانی در جامعه امروز دارد که ارتباط با آن را برای تماشاگر راحت میکند. با این حال، شاید حال و هوای حدیث نفسوار فیلم برای همه چندان دلپذیر و قابل تعمیم نباشد. دلیل حضور کارگردان در نقش اصلی فیلم هم این است که شخصیت اصلی، علی فیلم بسیار به شخصیت خود معتمدی نزدیک است و او گزینهای بهتر از خودش برای بیان حال و احوالی که داشته و از سر گذرانده پیدا نکرده است. افسردگی شخصیت علی دقیقا تجربهخود کارگردان است و موقعیتهایی هم که در فیلم آمده ریشه در تجربه معتمدی از افسردگی و برخورد آدمها با خودش دارد. با این حال، این اتصال به واقعیت و اتوبیوگرافیبودن فیلم را نباید امتیاز محسوب کرد. باید دید تماشاگر چقدر حال و هوای روحی علی و فضای کلی فیلم را درک کرده و توانسته به شخصیت او نزدیک شود. مطابق معمول چند هفته گذشته، برای آگاهی از این موضوع سراغ نظرات تماشاگران فیلم در وبسایت سینماتیکت رفتیم و تعدادی از نظرات را با اصلاح املا و علائم نگارشیشان اینجا آوردیم.