نباید دارو را مثل پیتزا بفروشیم

مریم سرخوش-روزنامه‌نگار

وضعیت به‌گونه‌ای رقم خورده که دارو را تا سطح یک پیتزا یا یک پرس غذای پیکی پایین آورده‌اند و توجهی به این مسئله ندارند که فروش دارو بر بستر پلتفرم‌های آنلاین، بدون مسئولیت‌پذیری درباره مشکلات و نظارت‌های داروخانه‌ای چه حد می‌تواند خطرناک و منجر به خطر افتادن جان بیماران باشد؛ پلتفرم‌هایی که به‌گفته مینا آژوغ، رئیس اداره داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش سازمان غذا و دارو اکنون بدون هیچ مجوزی در حال فعالیت هستند و عواقب آسیب‌هایی را که به بیماران می‌زنند، هم نمی‌پذیرند. او در گفت‌وگو با همشهری به نکات عجیبی از این بستر فراهم شده برای عرضه داروهای اینترنتی اشاره می‌کند.

سهولت دسترسی به اطلاعات بیماران
این پلتفرم‌ها با حداقل دیتایی که در دسترس دارند، نهایت سوءاستفاده را از اطلاعات شخصی افراد می‌کنند یا به راحتی این اطلاعات را در اختیار دیگران قرار می‌دهند. آنها از حمایت برخی دستگاه‌های دولتی ازجمله هیأت مقررات‌زدایی نهایت سوءاستفاده را می‌کنند و مشخص هم نیست که مسیر تامین دارو از سوی آنها چه بستر یا زیرپله‌ای دارد. در این روش عرضه دارو، قوانین اولیه داروخانه‌ای رعایت نمی‌شود. آنها از هر روشی استفاده می‌کنند که تنها یک گردش مالی داشته باشند. هیچ توجه و شناختی هم از حوزه سلامت ندارند. در نهایت هم پیگیری مناسبی در راستای سلامتی مردم در این پلتفرم‌ها صورت نمی‌گیرد. این پلتفرم‌ها داروهای مورد نیازشان را از جایی تامین می‌کنند که درصد بیشتری به آنها اختصاص دهند یا سود بیشتری برایشان داشته باشند.

چرا نرم‌افزار ملی عرضه دارو نداریم؟
تجربه تلخی درباره نسخه الکترونیک و سوءاستفاده از اطلاعات دارویی بیماران داریم که باید درسی باشد برای کل تصمیم‌گیران حوزه سلامت و قانونگذاران. در این حوزه به‌راحتی امکان سوءاستفاده وجود دارد و به همین دلیل عرضه اینترنتی کالاهای سلامت‌محور به‌ویژه دارو، در بسترهای مختلف اقدام کاملا اشتباهی است. اطلاعات بیماران اگر در دسترس قرار بگیرد که همین حالا هم در دسترس است، زمینه سوءاستفاده از این اطلاعات را فراهم می‌کنند و مطابق آن بیماران به مراکز خاص، داروهای خاص یا خدمات خاص ارجاع داده می‌شوند، اما درباره نرم‌افزار ملی در حوزه دارو، این موضوع مربوط به واحد فناوری و اطلاعات وزارت بهداشت است و نمی‌دانم برنامه آینده وزارت بهداشت برای راه‌اندازی یک نسخه واحد ملی برای فروش اینترنتی دارو چیست.‌

 چه‌کسی مسئول است؟‌
این پلتفرم‌ها پاسخگوی مشکلات نیستند و مسئولیتی هم نمی‌پذیرند؛ چون ادعا دارند که دارو را از داروخانه دریافت می‌کنند و بدون هیچ چارچوب مشخص و اطلاعاتی از دارو، خودشان را صرفا حامل این محصول می‌دانند. نباید هیچ پلتفرمی بدون دریافت مجوز و بدون اطلاع از شرایط حمل یک دارو، با این محصول مثل یک پیتزا یا یک پرس غذا برخورد کند.

 اشتباهات مرگبار
ما اجازه نداریم که خطر استفاده از داروها را کاهش دهیم که زمینه القایی مصرف فراهم شود. به جز بیمار واقعی به هیچ عنوان اجازه نداریم تسهیلی در زمینه دسترسی به انواع داروها برای سایر افراد فراهم کنیم. در حال حاضر در پلتفرم‌های فروش دارو، خطاهای متعددی در دوز اشتباه و نسخه‌پیچی وجود دارد. ممکن است نسخه‌دستی هم که از سوی فردی که اصلا پزشک نباشد به این پلتفرم‌ها ارسال شود که به‌راحتی منجر به دریافت دارو می‌شود. این اشتباهات می‌تواند مرگبار باشد یا به مرور زمان سلامت مردم را دچار آسیب کند.

 تدبیر سازمان غذا و دارو
اشکال‌های نسخه الکترونیک نباید برای عرضه اینترنتی دارو تکرار شود. سازمان غذا و دارو به‌عنوان مرجع حاکمیت حوزه دارو باید این موضوع را به سمت و سوی مثبتی که شرط محرمانگی اطلاعات بیماران هم رعایت شود، پیش ببرد که نتیجه آن حفظ امنیت در حوزه سلامت خواهد بود.‌