راه پرپیچ‌وخم حل معضل آلودگی هوا

مجید جباری- روزنامه‌نگار

آلودگی هوا در بیشتر کلانشهرها و شهرهای پرجمعیت کشور جولان می‌دهد و انباشت وظایف و تکالیف دستگاه‌ها طی سال‌های گذشته، اجرای اقدامات لازم را برای مدیریت این بحران دشوار کرده است. طبق قانون هوای پاک، ۲۳دستگاه به‌صورت غیرمستقیم و ۱۹دستگاه به‌صورت مستقیم در مدیریت و کاهش آلودگی هوای کلانشهرها نقش دارند، اما بسیاری از دستگاه‌ها از تکالیف‌ خود طفره می‌روند و نگاه‌ها نیز فقط به شهرداری و سازمان حفاظت محیط‌زیست دوخته شده‌ است.
داریوش گلعلیزاده، رئیس مرکز ملی هوای سازمان حفاظت محیط‌زیست به انباشت تکالیف روی‌‌ زمین‌مانده از سال‌های گذشته اشاره می‌کند و می‌گوید: «تکالیف روی زمین مانده باعث افزایش شدید مبلغ مورد نیاز برای اجرای مفاد مختلف قانون هوای پاک شده است. توسعه حمل‌ونقل عمومی ازجمله مهم‌ترین راهکارهای تعیین‌شده در قانون هوای پاک برای رفع معضل آلودگی هوای کلانشهرهاست؛ درحالی‌که همین حالا شهر تهران بیش از ۸هزار دستگاه اتوبوس کم دارد اما کل رقم درنظر گرفته ‌شده برای اجرای قانون هوای پاک در قانون بودجه۱۴۰۲ که بخش اعظم آن به خرید وسایل نقلیه عمومی مورد نیاز کلانشهرها اختصاص دارد، فقط کفاف خرید ۸۰اتوبوس را می‌دهد.»  این مدیر محیط‌زیستی کشور به کمبود اعتبارات مورد نیاز هم اشاره می‌کند و می‌افزاید: «بررسی‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست نشان می‌دهد که اجرای اقدامات اساسی پیش‌بینی‌شده در قانون هوای پاک به حدود ۱۰۰هزار میلیارد اعتبار نیاز دارد تا بتوان گام‌هایی جدی و سریع برای حل مشکل آلودگی هوای کلانشهرها برداشت. درحالی‌که در بودجه1402 مبلغ ۸۴۰میلیارد تومان اعتبار به‌منظور اجرای تکالیف تعیین‌شده در قانون هوای پاک برای دستگاه‌های مختلف درنظر گرفته و همچنین پیش‌بینی شده است که دولت می‌تواند علاوه‌بر این رقم، حدود ۱۶۰میلیارد تومان از محل جرایم پیش‌بینی‌شده در این قانون، درآمد کسب کند. این رقم ثابت می‌کند که بودجه تعیین‌شده نسبت به نیازهای کشور برای رفع آلودگی هوا بسیار اندک است. اگرچه اعتبارات لازم برای اجرای تکالیف تعیین‌شده در قانون هوای پاک در سال۱۴۰۲ نسبت به سال‌های قبل افزایش محسوسی داشته است اما ارقام پیش‌بینی‌شده در بودجه امسال به‌هیچ‌وجه به اعتبارات مورد نیاز برای رفع معضل آلودگی هوا نزدیک هم نیست.»