پیوند فناوری نانو با صنعت

عمادالدین قاسمی‌پناه-روزنامه‌نگار

یکی از کارخانه‌های لوله‌سازی کشورمان محصولی تولید کرده است که قابلیت ردیابی و رهگیری دارد. این محصول دانش‌بنیان بسیاری از هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و سرعت ترمیم را افزایش می‌دهد. پیش از این لوله‌ها فلزی بودند و ردیابی آنها با دستگاه‌های فلزیاب ممکن بود. اما از زمانی که لوله‌ها با مواد پلی‌اتیلن و پلیمری تولید شدند، مسئله ردیابی آنها همیشه از چالش‌های بزرگ محسوب می‌شده است. همچنین پوشش نانوذرات این لوله‌ها باعث شده که از ویژگی‌های قابل توجهی چون باکتری‌گریزی برخوردار شوند. خبرنگاران فناوری رسانه‌ها با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری طی بازدید از شرکت‌های دانش‌بنیان استان مازندران از یک کارخانه لوله‌سازی مستقر در شهرک صنعتی جویبار بازدید کردند که با تولید محصولات متنوع و دانش‌بنیان کمک شایانی به اقتصاد کشور کرده است.


تولید لوله جلبک گریز
این شرکت اقدام به تولید لوله‌ای کرده است که ویژگی‌های قابل توجهی دارد. مدیرعامل می‌گوید: «ما به‌منظور بهینه‌سازی‌ و پیشرفت کارخانه برای دانش بنیان کردن محصولات اقدام کرده‌ایم و در این راستا برای نخستین بار در ایران، لوله‌ای تولید کرده‌ایم که غیرقابل اشتعال است».
به‌گفته ابوالقاسم مدانلو، «این لوله که با پوشش نانو ذرات تولید شده، باکتری گریز و جلبک گریز است و مقاومت بسیار بالایی دارد».

قابلیت ردیابی لوله
یکی از ویژگی‌های لوله‌های تولید شده این کارخانه استانداردهای مستقل و قابلیت ردیابی و رهگیری آنهاست.
به‌عبارت دیگر، اگر لوله‌ای نشتی داشته باشد می‌توان محل نشتی را بدون حفاری تعیین کرد. این ویژگی به‌شدت باعث کاهش هزینه‌های مالی می‌شود و سرعت ترمیم افزایش می‌یابد و تا عمق 6متری زمین این لوله‌ها قابل ردیابی است.
همچنین نشتی این نوع لوله‌ها در حد قابل‌توجهی کاهش یافته و تقریبا به صفر رسیده است.

تلاش برای بزرگ شدن اقتصاد کشور
مدیرعامل این کارخانه با اشاره به آغاز فعالیت با یک خط تولید در سال1385 می‌گوید: «اکنون ما با 13خط تولید و 150کارگر در زمینه تولید لوله‌های پلی اتیلن، آب و گاز، لوله‌های آبرسانی و لوله‌های پکس گرمایش از کف و لوله‌های فاضلابی و همچنین پودرهای کامپوند فعالیت می‌کنیم.»
مدانلو به مصارف داخلی محصولات کارخانه اشاره می‌کند و علاوه بر این از صادرات محصولات به کشورهای همسایه ازجمله کشورهای اوراسیا، ترکیه، عراق و مصر خبر می‌دهد.
این شرکت که امسال دانش‌بنیان شده و اکنون در زمینی به مساحت 33هزار مترمربع، بنای سایت 10هزار مترمربع و سایت انبار 20هزار مترمربع فعالیت می‌کند، روزگاری با یک خط تولید فعالیت می‌کرد. اما حالا در نقطه‌ای قرار دارد که توانسته در خروج ارز صرفه‌جویی قابل‌توجهی داشته باشد.
بهره‌گیری از ورود تکنولوژی و همچنین مهندسی معکوس منتج به تولیداتی شده است که بخش قابل‌توجهی از آن در قالب لوله‌های آب، مواد کامپوند و پلیمری به کشورهای مختلف صادر می‌شود.
از آنجا که محصولات این کارخانه در آزمایشگاه‌های معتبر ایتالیا تست و تأیید شده، مشتریان خارجی را جلب کرده و ارزآوری درپی داشته است.

لوله‌سازی‌، صنعت اشتغال‌زا
با این حال، این کارخانه تنها کارخانه کشور نیست که در زمینه تولید با پوشش‌های نانو فعالیت می‌کند. اخیرا شرکتی با افزودن نانو ذرات مکعبی و چندوجهی با ابعاد کمتر از ۱۰۰نانومتر به ماده پایه پلیمری یوپی‌وی‌سی (UPVC)، استحکام در برابر ضربه را در محصولات لوله و اتصالات افزایش داده است. صنعت لوله‌سازی‌ باعث اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در کشور می‌شود، چراکه این محصولات برای گروه‌های مختلفی از صنایع، مانند ساخت و ساز، گازرسانی، شرکت‌های آبرسانی، صنعت کشاورزی و مخابرات جذاب و مورد تقاضای آنهاست. لوله‌های آبیاری تحت فشار، لوله‌های آبرسانی فاضلاب، لوله نیوفیت، لوله پوش‌فیت، لوله پکس (PEX)، لوله‌های گاز، اتصالات آبرسانی و گازرسانی، پودر و ترکیبات کامپاند بخشی از تولیدات صنعت لوله‌سازی‌ کشور است که مصارف متنوعی دارد. مجموعه این موارد باعث می‌شود که صنعت لوله‌سازی بتواند به صنعتی اشتغال‌زا تبدیل شود.