گزارش
طغیان مسری‌ترین ویروس جهان
شیوع سرخک و مرگ‌و‌میرهای ناشی از ابتلا به آن در حالی افزایش پیدا کرده که ایران تقریبا آن را ریشه‌کن کرده است
مریم سرخوش-روزنامه‌نگار
سازمان جهانی بهداشت می‌گوید میزان مرگ‌ومیر ناشی از سرخک در سراسر جهان ۴۰درصد افزایش داشته و موارد ابتلا به این بیماری پس از کاهش چشمگیر سطح واکسیناسیون به شکل قابل‌توجهی شدت یافته است. جان ورتفوی، مدیر بخش ایمن‌سازی جهانی CDC آمریکا هم در این‌باره گفته: «افزایش شیوع سرخک و مرگ‌و‌میرها قابل تامل است و دلیل آن هم این است که نرخ واکسیناسیون در چند سال گذشته کاهش پیدا کرده و به همین دلیل افزایش موارد سرخک غیرمنتظره نیست. آمارهای این سازمان نشان می‌دهد که موارد ابتلا با 18درصد افزایش به حدود ۹میلیون مورد و موارد مرگ‌ومیر به ۱۳۶هزار نفر (عمدتا در بین کودکان) افزایش داشته است؛ این در حالی است که ایران اوایل سال‌جاری به‌دلیل تداوم موفقیت در حذف بیماریهای سرخک و سرخجه از سوی سازمان جهانی بهداشت مورد تقدیر قرار گرفت و این در حالی است که ایران در موقعیت جغرافیایی پرخطری قرار دارد و در همسایگی آن، افغانستان با ابتلای سالانه نزدیک به 3هزار مورد سرخک و پاکستان با ابتلای بیش از 10هزار مورد واقع شده‌اند. سرخک یکی از مسری‌ترین ویروس‌ها در جهان است، اما با 2دوز واکسن قابل پیشگیری است؛ به همین دلیل علت موفقیت کنترل بیماری سرخک در کشور به‌ویژه در سیستان و بلوچستان به‌عنوان معبر اصلی ورود مهاجران افغانستانی و پاکستانی به داخل کشور پوشش بیش از 97درصدی واکسیناسیون است که مانع از گسترش بیماری شده است. ایران جزو کشورهایی است که واکسیناسیون کودکان اجباری است.
چرا شیوع سرخک، یک تهدید است؟
سرخک به‌عنوان یکی از مسری‌ترین ویروس‌ها در جهان اگر شیوع جدی داشته باشد، می‌تواند برای افرادی که واکسن سه‌گانه «ام.ام.آر» را دریافت نکرده‌اند یا واکسیناسیون خود را علیه این بیماری کامل نکرده باشند، خطرناک باشد. سازمان جهانی بهداشت و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده هم اعلام کرده که «کاهش واکسیناسیون سرخک، نظارت ضعیف بر بیماری‌ها و واکنش‌های همراه با تأخیر به شیوع بیماری سرخک در حال حاضر این بیماری را در وضعیت تهدید قرار داده است. اینکه شیوع این بیماری در ایران کنترل شده است، اما بررسی آمارهای سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که روند ابتلا در کشور هم تا حدودی افزایشی است و از 4مبتلا در سال 2020میلادی، به 103مبتلا در سال 2021رسیده است. در این‌باره هم گفته می‌شود ضعف ساختارهای بهداشتی در کشور‌های همسایه و افزایش شمار ورود مهاجران غیرقانونی به ایران می‌تواند یکی از دلایل این افزایش موارد ابتلا باشد؛ به همین دلیل اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت توصیه می‌کند که علاوه بر کودکان، افراد زیر ۲۵سال هم اگر واکسیناسیون خود را تکمیل نکرده‌اند، نسبت به تزریق این واکسن اقدام کنند.
براساس گزارش مشترک WHO و CDC آمریکا، پوشش واکسیناسیون سرخک در جهان از ابتدای پاندمی کووید-۱۹ به‌طور پیوسته کاهش یافته است. در ۲۰۲۱، حدود ۴۰میلیون کودک دوز واکسن سرخک را از دست دادند؛ ۲۵میلیون کودک دوز اول و 7/14میلیون کودک دیگر دوز دوم واکسن خود را از دست دادند. در سال 2022میلادی هم 22میلیون کودک نخستین دوز و 11میلیون نفر دیگر هم نوبت دوم خود را در همین سال از دست دادند.
