ماهواره چوبی در راه رسیدن به فضا

ساسان شادمان منفرد-روزنامه‌نگار

ناسا و آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن (JAXA) در حال برنامه‌ریزی برای پرتاب نخستین ماهواره چوبی جهان به فضا هستند.
به ‌گزارش اسپیس، ناسا و ژاپن نخستین ماهواره چوبی جهان را تا سال۲۰۲۴ پرتاب خواهند کرد. ماهواره لینگوست به اندازه لیوان قهوه و از جنس چوب درخت ماگنولیاست و وقتی از رده خارج شد، از بین بردن آن ساده خواهد بود. ناسا و آژانس فضایی ژاپن، این پروژه را در راستای تخریب‌پذیری زباله‌های فضایی انجام می‌دهند. چوب در خلأ نمی‌سوزد یا دچار پوسیدگی نمی‌شود، اما پس از ورود مجدد به جو زمین، به ذرات خاکستر بسیار ریز تبدیل می‌شود. همین خاصیت، لینگوست را پس از ورود دوباره به جو، به ماده‌ای مفید برای زمین تبدیل می‌کند.
چوب در خلأ بی‌جان فضا نمی‌سوزد یا پوسیده نمی‌شود، اما پس از ورود مجدد به جو زمین، به خاکستر ریز تبدیل می‌شود و آن را به یک ماده شگفت‌آور مفید و زیست تخریب‌پذیر برای ماهواره‌های آینده تبدیل می‌کند. دانشمندان پس از آزمایش موفقیت‌آمیز نمونه‌های چوبی خود در ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) در اوایل سال‌جاری، بر این باورند که ماهواره آزمایشی برای پرتاب آماده است. محققان در بیانیه‌ای در‌ماه مه گفتند: «3 نمونه چوب آزمایش شدند و هیچ تغییر شکلی پس از قرار گرفتن در فضا نشان ندادند. با وجود شرایط محیطی فضای بیرونی که شامل تغییرات دمایی قابل توجه و قرار گرفتن در معرض پرتوهای شدید کیهانی و ذرات خطرناک خورشیدی به‌مدت 10ماه بود، آزمایش‌ها هیچ‌گونه تجزیه یا تغییر شکلی مانند ترک خوردن، تاب برداشتن، پوسته پوسته شدن یا آسیب سطحی را نشان ندادند. دانشمندان برای تصمیم‌گیری درباره نوع، 3 نمونه چوب ماگنولیا، گیلاس و توس را به ایستگاه فضایی بین‌المللی فرستادند تا در ماژولی که در معرض فضا بود نگهداری شود. محققان ماگنولیا را انتخاب کردند، زیرا احتمال شکافتن یا شکستن آن در فرایند تولید کمتر است. درحال حاضر بیش از ۹۳۰۰تن شیء فضایی، ازجمله زباله‌های فضایی مثل ماهواره‌های غیرفعال و تکه‌هایی از مراحل پرتاب‌ موشکی، به دور زمین می‌چرخند. فلزات تشکیل‌دهنده آنها مانند تیتانیوم سبک وزن و آلومینیوم، روشنایی کلی آسمان شب را در بخش‌های بزرگی از سیاره بیش از ۱۰درصد افزایش می‌دهند و باعث افزایش آلودگی نوری محیط می‌شوند و این امر، تشخیص پدیده‌های فضای دور را سخت‌تر می‌کند.
فضاپیماهای ساخته شده از فلز گران‌قیمت هستند و علاوه بر این، تهدیدی برای ایستگاه فضایی بین‌المللی، سایر فضاپیماهای حامل انسان و برای ساکنان زمین (اگر به اندازه کافی بزرگ باشند که از ورود مجدد به جو جان به در ببرند) به شمار می‌روند. به‌گفته محققان، ماهواره‌های چوبی مانند لینگوست از نظر تئوری، پس از استفاده و تبدیل شدن به زباله فضایی، آسیب کمتری می‌رسانند.