چطور فریب نخوریم؟

محمد بحرینی؛ پژوهشگر علوم شناختی

ذهن ما تمایل دارد نخستین اطلاعاتی را که به آن ارائه می‌شود، بپذیرد و زحمت کسب اطلاعات بیشتر را به‌ خود ندهد. یعنی در همان ابتدا با ورود نخستین اطلاعات، لنگر خود را بیندازد و آرام بگیرد. از سوگیری «لنگر انداختن» می‌توان برای فریب دیگران بهره ‌برد. به همین دلیل است که شاهد هستیم گاهی برخی منابع خبری، صرفاً به‌دنبال سرعت و نه صحت در انتشار خبر و یا حتی شایعات هستند، چراکه می‌خواهند روایت آنها، روایت اول باشد و در ذهن‌ها لنگر خود را بیندازد. مقابله با این تکنیک:
1 اثبات غلط بودن روایت اول
2 ارائه روایت درست.
نکته اصلی در مواجهه با این ترفند فریب، آن است که تا نتوانیم غلط بودن اطلاعاتی را که اول به ذهن‌ها وارد شده، اثبات کنیم، نمی‌توانیم دیگران را متوجه درست بودن اطلاعات صحیح کنیم، همچون ظرفی که پر شده و دیگر نمی‌توان درون آن چیز دیگری ریخت.