عامل مرگ دایناسورها مشخص شد
گردوغبار ریز معلق در جو ممکن است نقش مهمی در انقراض دایناسورها داشته باشد. به گزارش ساینس آلرت، تا حد زیادی پذیرفته شده که حدود 66میلیون سال پیش، یک سیارک فضایی بزرگتر از قله اورست به سواحل امروزی مکزیک برخورد کرده و موجی از فجایع را به راه انداخته که در نهایت سهچهارم زندگی روی زمین را از بین برده است که مشهورترین آنها، دایناسورها بودهاند. اما جزئیات دقیقتر، هنوز مورد بحث است. حالا دانشمندان یک «جعبهسیاه» زمینشناسی را باز کردهاند که نشان میدهد برخورد سیارک، ستونی از غبار ریز ایجاد کرده است که نور خورشید را مسدود، زمین را خنک و فتوسنتز را متوقف کرده و در عین حال زنجیره غذایی را از بین برده است. بیشتر مطالعات قبلی براساس لایههای رسوبی به ضخامت یک سانتیمتر از دوره کرتاسه-پالئوژن بوده است. در این مطالعه جدید اما، 40نمونه از رسوبات یک کانسار بسیار غنیتر به عمق 3/1متر در تانیس، داکوتای شمالی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این منطقه در 3هزار کیلومتری شمال دهانه سیارک چیکسالوب قرار دارد اما تصویری منحصر به فرد از چگونگی پخش شدن تودههای غبار، دوده و ذرات در سالهای پس از برخورد را ارائه میدهد. ذرات بزرگتر نور را در زوایای کوچکتر از ذرات ریزتر پراکنده میکنند؛ بنابراین با استفاده از لیزر، محققان توانستند تعیین کنند که چه مقدار از هر نمونه از غبار سیلیکات ریز در محدوده 8/0تا 8میکرومتر تشکیل شده است. محققان با استفاده از مدلسازی رایانهای دریافتند که این غبار ریز که هنگام برخورد سیارک با زمین و پودر شدن سنگ زیرین آن ایجاد میشود، «کشندهترین» ذرات منتشر شده بر اثر برخورد شهابسنگ 10تا 15کیلومتری با زمین است. آنها دریافتند که سطوح بالای گردوغبار در جو باعث ایجاد تاریکی جهانی، تقریباً بهمدت 2 سال میشود که فتوسنتز را برای گیاهان غیرممکن میکند.