کوچه هلند
کوچه هلند برای اهالی محله‌های شرق تهران و به‌ویژه ساکنان خیابان زرکش مثل یک تونل زمان است که آنها را با خود به گذشته می‌برد؛ کوچه‌ای پرماجرا و پر از قصه‌های تلخ و شیرین که هنوز سینه به سینه میان اهالی محله نقل می‌شود. داستان شکل‌گیری کوچه‌ای به نام کشور هلند در خیابان زرکش، با زلزله سال1341در بوئین‌زهرا، کوچ ارامنه به اراضی شرق تهران و نیز سفر ملکه هلند به ایران گره خورده است. پس از ویرانی‌های زلزله سال1341بوئین‌زهرا، بسیاری از ارامنه که در روستاهای این شهر مثل روستای چاناخچی سفلی سکونت داشتند، پس از تخریب خانه‌هاشان به تهران کوچ کردند. کوچ این گروه از ارامنه به تهران و محله زرکش اما با سفر ملکه هلند به مناطق زلزله‌زده بوئین‌زهرا مرتبط است. علیرضا زمانی، تهران‌شناس، می‌گوید: «او پس از بازدید از مناطق زلزله‌زده، زمین‌های بایر شرق تهران را برای اسکان ارامنه روستاهای زلزله‌زده خرید و خانه‌هایی با نمای متحدالشکل در کوچه‌ای ساخت. زمین‌های این محدوده نیز به‌دلیل اینکه سال‌ها پیش با کوچ گروهی از ارامنه به اراضی مجیدیه، وحیدیه و زرکش به محل سکونت ارامنه تبدیل شده بود انتخاب شد. علاوه بر کوچه هلند، دو کوچه دیگر نیز به نام‌های زرین و مدارس ارامنه ساخته شد که اکنون هر 3کوچه با همان نام قدیمی در دل خیابان زرکش وجود دارند.» اکنون با گذشت 5دهه از کوچه ارامنه بوئین‌زهرا به این محدوده، به‌تدریج نمای ظاهری چند خانه قدیمی تغییر کرده اما کوچه هلند هنوز هم حال و هوای گذشته خود را با کلیسایی در انتهای کوچه حفظ کرده است.
در همینه زمینه :
