رکود اقتصادی چیست؟

رکود اقتصادی به دوره‌ای گفته می‌شود که اقتصاد از رونق ‌ خارج می‌شود. در دوران رکود، حجم اقتصاد کوچک و قدرت خرید مردم کم می‌شود.
رکود اقتصادی در واقع دوران کسادی و بحران تولید و تجارت است که با خود کاهش شاخص‌های اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی (GDP)، سود شرکت‌ها، اشتغال را به‌دنبال دارد. امروزه در اقتصاد جهانی رکود اقتصادی به یک واقعیت ناگوار تبدیل شده است؛ چرا که پیامدهای بسیاری برای اقتصاد و افراد جامعه دارد.
رکود در اقتصاد، زمانی به‌وجود می‌آید که بیش از چند‌ماه با کاهش قابل توجه فعالیت اقتصادی در جامعه روبه‌رو می‌شویم؛ چرا که چرخه نقدینگی در سطح جامعه کم می‌شود و افراد تمایل به خرید و فروش ندارند، در نتیجه تولید ناخالص داخلی کاهش پیدا می‌کند و رشد اقتصادی مختل می‌شود. با کم شدن فعالیت‌های اقتصادی، تولیدی‌ها و شرکت‌ها به‌علت دریافتی کمتر، مجبور به تعدیل نیرو یا حتی گاهی تعطیلی می‌شوند.
این آشفتگی اقتصادی، تهدیدی بزرگ برای رشد اقتصادی محسوب می‌شود؛ چرا که افراد با نقدینگی کمتری که به‌دست می‌آورند دیگر توانایی سرمایه‌گذاری در بازارها را ندارند و این موضوع به مرور باعث چرخه‌ اقتصادی منفی می‌شود.  

چرا رکود اقتصادی رخ می دهد؟
به‌طور کلی، توسعه و رشد در یک اقتصاد نمی‌تواند برای همیشه ادامه داشته باشد. این کاهش فعالیت اقتصادی که در نهایت منجر به رکود اقتصادی می‌شود، معمولا متاثر از عوامل پیچیده و به هم پیوسته‌ مختلفی است.
یکی از این عوامل، از دست رفتن اعتماد مصرف‌کننده است. زمانی که مصرف‌کنندگان نگران وضعیت اقتصاد هستند، از ترس شرایط اقتصادی نامطلوب، هزینه‌های خود را کاهش می‌دهند و سعی در پس انداز پول خود می‌کنند. از آنجا که حدود ۷۰درصد تولید ناخالص داخلی به هزینه‌های مصرف‌کننده بستگی دارد، این موضوع روی کل اقتصاد تأثیر می‌گذارد و با کاهش نقدینگی در جامعه، رشد اقتصادی را کند می‌کند.
عامل دیگری که در وقوع رکود اثر دارد شوک‌های اقتصادی است. گاهی اتفاق‌های مختلف مانند سیل، زلزله و یا جنگ می‌تواند به اقتصاد یک کشور شوک وارد کند. این رویدادهای غیرقابل پیش‌بینی‌اند و عموما باعث اختلال گسترده در اقتصاد می‌شود. به‌طور مثال همه‌گیری ویروس کرونا، ظرف چند سال گذشته یک شوک بزرگ به اقتصاد جهان  وارد کرده است.
از دیگر عواملی که می‌توانند منجر به رکود اقتصادی شوند افزایش نرخ بهره و تورم منفی هستند.
 نرخ بهره بالا باعث می‌شود تا شرایط وام گرفتن توسط مصرف‌کنندگان سخت شود و به این ترتیب افراد برای خریدهای بزرگ مانند خرید خانه یا ماشین، کمتر خرج کنند. همچنین شرکت‌ها مجبور به کاهش هزینه‌ها و برنامه‌های توسعه خود می‌شوند؛ چرا که هزینه تامین مالی افزایش پیدا می‌کند. نرخ بهره بالا در عین حال افراد را ترغیب می‌کند تا به جای سرمایه‌گذاری، پول خود را در بانک سپرده‌گذاری کنند و به جای هزینه، به پس‌انداز مفرط تشویق می‌شوند.
تورم منفی نیز زمانی پدید می‌آید که قیمت محصولات و خدمات به‌دلیل کاهش شدید تقاضا، کاهش می‌یابد. این بحران منجر می‌شود که مصرف‌کننده، خرید خود را به انتظار کاهش بیشتر قیمت به تعویق اندازد و همین عامل منجر به رکود می‌شود.‌