خلأهای پژوهش درباره تهران
داریوش شهبازی-تهران‌شناس
توجه به تهران، این کهن پایتخت کشور از چند جنبه اهمیت دارد. برای معرفی بیشتر تهران، بزرگداشت پیشکسوتان که در قید حیات نیستند، معرفی بناهای تاریخی و هویت محله‌ها و... از نکات حائز اهمیت است که باید با اجرای برنامه‌های مختلف فرهنگی و هنری به آن پرداخته شود. اما مهم‌ترین موارد تکیه و تمرکز بر پژوهش است و به‌نظر می‌رسد در این موضوع خلأهای بسیاری وجود دارد و آنطور که باید به پژوهش در همه ابعاد و به‌ویژه در حوزه تاریخ و جغرافیای تهران اهمیت داده نشده است.هدف اصلی از پژوهش توسط تهران‌شناسان این است که به شناخت بیشتر از شهر رسید. این شناخت موجب پیوند بیشتر ساکنان شهر با تهران خواهد شد. تهران شهری است با ابنیه تاریخی و حفاظت از این بناهای تاریخی اهمیت دارد اما بسیاری از این بناهای تاریخی حتی برای ساکنان تهران ناشناخته است. معرفی تاریخ و فرهنگ تهران، بی‌تردید سبب افزایش حس تعلق خاطر ساکنان به شهری خواهد شد که در آن زندگی می‌کنند. علاوه بر آن می‌توان همانند برخی شهرهای مهم تاریخی دنیا، بروشورهایی تهیه کرد و در اختیار مسافرانی قرار داد که از شهرهای مختلف ایران یا کشورهای دیگر وارد تهران می‌شوند. مسافران با خواندن این اطلاعات، شناختی از شهر تهران پیدا می‌کنند و این موضوع می‌تواند رونق گردشگری را به‌دنبال داشته باشد.
در کنار همه زیبایی‌های تهران، موضوع دیگری که نباید از آن غافل شد آسیب‌هایی است که در تهران وجود دارد و چهره پایتخت را مخدوش کرده‌است. آسیب‌های زیست‌محیطی، پسماند، کودکان کار، آلودگی صوتی، هوا و ترافیک و... از معضلات این شهر است. بنابراین اگر ما درباره تهران صحبت می‌کنیم باید تهران را با همه این موارد و به‌طور جامع نگاه کرد. متأسفانه در تهران مرکزی نداریم که همه این موارد را به‌صورت جامع بررسی کند و برای آن راهکار ارائه دهد. در شهری به این بزرگی با جمعیتی حدود 10میلیون که رو به افزایش است، حتما باید مدیریت جامعی تشکیل شود که به‌صورت متمرکز برای ارتقای کیفیت زندگی برنامه‌ریزی کند. و البته این برنامه‌ریزی و پژوهش نباید به‌صورت مقطعی و برای دوره‌ای کوتاه باشد. ضرورت دارد در تهران گروهی از مشاوران، پژوهشگران، فعالان حوزه اجتماعی و کارشناسان شهری تشکیل شود که این مشکلات را بررسی و ریشه‌یابی کنند. بدیهی است طراحی و برنامه‌ریزی در جهت حل مشکلات در کنار اجرای برنامه‌های فرهنگی برای معرفی تهران، می‌تواند در ارتقای فرهنگ و شهر تهران مؤثر باشد.