ساخت مسکن چقدر خرج برمی‌دارد؟

آمارهای رسمی از حساب‌وکتاب ساخت مسکن حاکی از این است که بدون احتساب قیمت زمین، 52.8درصد هزینه تولید مسکن ناشی از مصالح ساختمانی است که فولاد و سیمان درمجموع 16.4درصد از هزینه را شامل می‌شوند.
به گزارش همشهری، براساس آخرین برآوردهای وزارت راه و شهرسازی، قیمت تولید یک متر زیربنای مسکونی بدون احتساب زمین، 9میلیون و 807هزار تومان است که بزرگ‌ترین بخش آن به مصالح ساختمانی با سهم 52.8درصد اختصاص دارد و بعدازآن هزینه‌های غیرساختمانی اعم از بیمه، مالیات، پروانه، خدمات مهندسی و سود پیمانکار با سهم 24.5درصدی و هزینه دستمزد با سهم 22.6درصدی قرار دارند.
البته در تولید مسکن شهری به‌خصوص در کلانشهرها و مناطق اعیان‌نشین، بخش عمده هزینه ساخت مسکن مربوط به زمین است که سهم آن، گاهی تا بالای 80درصد نیز می‌رسد؛ اما در نهضت ملی مسکن که هزینه زمین در ابتدای کار حذف شده، هزینه ساخت مبتنی بر نهاده‌های تولید محاسبه می‌شود.
براساس این آمارها، اگر دارای زمین هستید و قصد احداث مسکن به‌صورت خودمالکی یا مشارکتی دارید، بد نیست بدانید که در شرایط فعلی، کف هزینه برای ساخت هر مترمربع زیربنای مسکونی استاندارد 9میلیون و 807هزار تومان است و برای هر متر باید 5میلیون و 180هزار تومان برای خرید مصالح کنار بگذارید. کف این رقم برای احداث یک واحد 100متری به 518میلیون تومان می‌رسد که 26میلیون تومان آن سیمان، 135میلیون تومان فولاد اعم از میلگرد، مصنوعات فولادی و... 357میلیون تومان به سایر مصالح و نهاده‌ها اعم از کاشی، سرامیک، گچ، ایزوگام، چوب، تجهیزات، یراق‌آلات و... اختصاص دارد. در این مورد، اگر طبق نظر وزارت راه و شهرسازی، فولاد و سیمان با خروج از بورس کالا 25درصد ارزان شود، فارغ از اصولی یا غیراصولی بودن این پیشنهاد، هزینه ساخت 12.3درصد کاهش پیدا می‌کند و اگر کل سیمان و فولاد موردنیاز تولید ساختمان رایگان تأمین شود، هزینه ساخت 16.4درصد کاهش پیدا خواهد کرد. بعد از برآورد هزینه مصالح ساختمانی، بزرگ‌ترین هزینه در تولید مسکن به هزینه‌های غیرساختمانی اعم از بیمه، مالیات، عوارض، پروانه، خدمات مهندسی و سود پیمانکار اختصاص دارد که 24.5درصد معادل 2.4میلیون تومان برای هر متر زیربناست. در این فرایند، اگر خود شما سازنده باشید، 7.5درصد هزینه ساخت معادل متری 740هزار تومان به‌عنوان سود پیمانکار به‌خود شما اختصاص می‌یابد و برای ساخت یک واحد 100متری، 74میلیون تومان از هزینه شما که در حقیقت سود پیمانکار است، کاسته خواهد شد؛ اما همچنان مجبور هستید به ازای هر متر بیش از 725هزار تومان به‌عنوان بیمه کارگر و پیمانکار و 668هزار تومان به‌عنوان مالیات ساخت و ارزش‌افزوده بپردازید و متری 274هزار تومان نیز بابت هزینه‌های معمول مثل هزینه پروانه و خدمات مهندسی کنار بگذارید.
البته این نرخ‌ها، برای احداث مسکن متعارف و به‌صورت میانگین هزینه برآورد شده و طبیعتاً با تغییر کیفیت مصالح، کم‌وزیاد شدن امکانات، بلندمرتبه‌سازی یا احداث خانه ویلایی با حیاط، این ارقام نیز تغییر خواهد کرد؛ اما کف هزینه ساخت بدون احتساب هزینه تأمین و آماده‌سازی زمین، در محدوده 9میلیون و 807هزار تومان است. این رقم در زمان شروع طرح اقدام ملی مسکن در سال 1398، معادل 2.3میلیون تومان بود که به‌تدریج با تورم نهاده‌های ساختمانی و افزایش دستمزد و... به محدوده فعلی رسیده؛ اما همچنان از منظر سازندگان بخش خصوصی، ارقام واقعی برای هزینه ساخت مسکن بدون احتساب هزینه خواب سرمایه، حدود 20تا 30درصد بالاتر از ارقام رسمی برآورد می‌شود و سازندگان خود مالک یا مشارکتی باید این مسئله را نیز مدنظر قرار دهند.