وضعیت وخیم خودروهای زیر 4سال پایتخت

سید محمد فخار | خبرنگار:

با گذشت 46روز از اجرای طرح ترافیک جدید تهران، اگرچه شواهدی از کاهش ترافیک در مناطق مرکزی پایتخت دیده می‌شود اما هنوز برای اثر طرح بر کاهش آلودگی هوا نیاز به زمان بیشتری برای پایش است. تنها بازوی اجرایی که تاکنون توانسته امیدها را برای کاهش آلودگی هوا زنده نگه دارد، توجه و تمرکز بیشتر بر معاینه فنی است. از روزهای ابتدایی اجرای طرح ترافیک جدید، برای خودروهایی که قصد تردد در محدوده را داشتند، امتیازی در نظر گرفته شد که اگر خودرویی معاینه فنی برتر را دریافت کند، می‌تواند 20درصد در پرداخت عوارض تخفیف بگیرد. از نظر قانون هوای پاک که فروردین امسال تصویب شده، سن نیاز به معاینه فنی بالای 4سال است اما معاینه فنی برتر، امتیازی برای پرداخت عوارض کمتر خودروها محسوب می‌شود و از این‌رو تعداد بالایی از آنها در روزهای اخیر به مراکز مجاز مراجعه کرده‌اند اما آمارها نشان می‌دهد 55درصد آنها در این خطوط از نظر آلایندگی رد می‌شوند. یک معاینه فنی عادی، آلایندگی خودرو در دور موتور 1000 را بررسی می‌کند اما معاینه فنی برتر، دور موتور را به 2500می‌رساند و به شرایط تردد شهری، نزدیک‌تر است. سیدنواب حسینی‌منش، مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهر تهران دیروز خبر داده که 55درصد خودروهای زیر 4سال در تست معاینه فنی برتر مردود می‌شوند. تخفیف 20درصدی طرح ترافیک جدید، نه‌تنها 177هزار خودرو را برای گرفتن معاینه فنی برتر تشویق کرد، بلکه 40هزار خودرو داخلی و خارجی زیر 4سال که از اخذ معاینه فنی معاف بودند را برای بهره‌مندی از این تخفیف به مراکز معاینه فنی کشاند؛ اگرچه این آمار در وهله اول نسبتا خوشایند است اما مردودی 55درصدی خودروهای معاف، چراغ زردی به کیفیت پایین خودروهاست.

چالشی بزرگ در قانون

قانون هوای پاک که امسال در مجلس مصوب شد، درواقع اعتراضی به قانون غیرکارشناسی معاینه فنی در مجلس هشتم بود که بی‌هیچ پژوهشی، سن معاینه فنی را از 2سال به 5سال افزایش دادند. در عین حال در روند تصویب قانون جدید، نمایندگان از بدنه کارشناسی به‌دور ماندند و سن معاینه فنی خودروهای نو به 4سال رسید تا مصوبه جدید نیز از منظر محیط‌زیست، چندان مؤثر نباشد. از سویی طبق قانون هوای پاک، سن گارانتی قطعات خودرو به 2سال رسید تا یک خودرو از سن 2تا 4سال، بدون هیچ‌گونه نظارتی به آلایندگی خود ادامه دهد. حالا براساس آمار اعلامی ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران، نیمی از این خودروها در تست آلایندگی رد می‌شوند و این بزرگ‌ترین شاهد بر خطای قانون هوای پاک در عدم‌کاهش سن معاینه فنی است. حسینی‌منش می‌گوید: وقتی معافیت اخذ معاینه فنی 4سال و گارانتی خودروها 2سال است نشان می‌دهد که خودروها برای 2سال تحت نظارت نمایندگی‌های پس از فروش و نظارت معاینه فنی کشور قرار ندارند. مراکز معاینه فنی تهران برای 2شیفت کاری 2میلیون و 500هزار ظرفیت دارند که سال گذشته تنها یک میلیون و 500هزار مورد از این ظرفیت پر شده است؛ یعنی تهران با 60درصد ظرفیت خود به مراجعه‌کنندگان سرویس‌دهی می‌کند. مراکز معاینه فنی کل کشور نیز هم‌اکنون با تنها 30درصد ظرفیت خود مشغول هستند. مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهر تهران تأکید کرد: هنگامی که چند مدل از خودروهای پرتیراژ داخلی برای نخستین‌بار به مرکز معاینه فنی می‌رسند چندین نقص دارند که نشان‌دهنده پایین بودن کیفیت این خودروهاست. او با بیان اینکه سن گارانتی باید بیش از سن معاینه فنی باشد، عنوان کرد: به محض ورود خودرو به مرکز معاینه فنی ایراداتی بر آن وارد می‌شود که مالک خودرو مقصر آن نیست، بلکه شرکت خودروساز و وارد‌کننده خودرو مسئولیت آن را بر‌عهده دارند. درحالی‌که در تمام دنیا کاتالیست‌ها مشمول گارانتی بیش از 8سال هستند اما در کشور ما مشمول هیچ گارانتی نیستند.