مدارس کپری در 4 استان

سیده زهرا عباسی- دبیر گروه ایرانشهر

سرانه فضای آموزشی برای هر دانش‌آموز ایرانی 5.2 مترمربع اعلام شده است درحالی‌که این عدد طبق سند تحول آموزش و پرورش باید به 8.3افزایش پیدا کند. آذربایجان غربی، البرز، سیستان‌وبلوچستان، گیلان و لرستان بیشترین کمبود فضای آموزشی را دارند، اما در کنار آنها ، برخی استان‌ها هنوز شاهد فعالیت مدارس کپری هستند؛ طبق آماری که سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز‌ مدارس کشور اعلام می‌کند 60مدرسه کپری در سیستان‌وبلوچستان، کرمان، لرستان و کهگیلویه‌وبویراحمد فعال است.

کپری‌ها یک مشکل بزرگ نیستند
105هزار مدرسه در کشور وجود دارد که از این میان، هزار مدرسه کانکسی هستند که سال گذشته مسئولان قول برچیده شدن‌شان را تا سال تحصیلی 1403-1402داده بودند. خبرها حاکی از آن بود که با اقدامات صورت‌گرفته هیچ مدرسه گل‌وخشتی در کشور نداریم، اما مدارس کپری آن چیزی است که یک‌بار در دهه 1380جشن برچیده شدن‌شان گرفته شد و حالا رد پایشان دوباره در آموزش کشور وجود دارد. معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی مدارس البته در گفت‌وگو با همشهری تأکید می‌کند که تعداد مدارس کپری به اندازه‌ای نیست که به‌عنوان یک مسئله بزرگ یا عمومی مطرح باشند.
«مجید عبداللهی» با بیان اینکه ساماندهی مدارس کپری طبق گزارش‌های موجود در سال‌های پایانی دهه 1370در چند فاز در دستور کار قرار گرفت، می‌افزاید: «آن زمان طبق آماری که در گزارش‌ها موجود است، 870مدرسه کپری داشتیم که بخش‌ عمده‌ای از آنها ساماندهی و به فضاهای استاندارد و ایمن تبدیل شده‌اند.» به‌گفته او، چه در گذشته و چه در حال حاضر سیستان و بلوچستان، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان بیشترین مدارس کپری را داشتند و دارند.

استمرار استانداردسازی
استانداردسازی فضاهای آموزشی به‌عنوان یکی از محورهای کلیدی از گذشته تا‌کنون مورد تأکید و یکی از سیاست‌های آموزش و پرورش بوده است. معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی مدارس در این‌باره می‌گوید:‌ «تحولات تاریخی در حوزه ساخت مدارس در ایران سه دوره داشته است؛ در دوره اول به‌دلیل کاستی‌های موجود کمی‌گرایی مطرح بود، در دوره دوم، کیفیت‌گرایی هم اضافه شد و در دوره سوم که در حال حاضر در آن قرار داریم، هویت‌بخشی کامل مورد توجه است. گرچه دو رویکرد قبلی هم هنوز جریان دارد.» به‌گفته «مجید عبداللهی» برنامه‌ریزی برای بهبود کیفیت فضاهای
کم کیفیت ازجمله مدارس کپری همچنان در جریان است.

آمار مدارس کپری
مدارس کپری با توجه به تعداد اندک‌شان به‌عنوان یک مشکل عمومیت‌یافته مطرح نیستند. این، توضیحی است که معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی مدارس می‌دهد و اظهار می‌کند: «60مدرسه کپری شناسایی شده که 36مورد آن در کرمان، 11مورد در سیستان‌وبلوچستان، 9مورد لرستان و 4مورد در کهگیلویه‌وبویراحمد قرار دارد. شاید به‌صورت موردی مدرسه کپری در سایر استان‌ها هم داشته‌ باشیم، اما آنچه در سامانه آموزش و پرورش ثبت شده این تعداد است.» به‌گفته معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی مدارس، کپر جزو فرهنگ و زیست‌بوم استان‌های جنوبی است و باید در ساماندهی کپرها به این نکته توجه کرد؛ هرچند معمولا مدارس کپری از نظر استاندارد کیفیت لازم را ندارند و باید ساماندهی شوند.‌

یک طرح، یک تجربه
به‌دلیل تناسب کپر با زیست‌بوم استان‌های جنوبی، ساخت مدارسی‌مبتنی بر ‌این زیست‌بوم مورد توجه قرار گرفته است.
معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی مدارس در این‌باره توضیح می‌دهد: «اولین رویداد مدارس آینده در دی 1401برگزار شد که این رویداد مدارس را از نظر تجهیزات، فناوری، کالبدی و معماری بررسی می‌کرد. 111طرح در این رویداد انتخاب شد که یکی از طرح‌های انتخاب شده ساخت فضای آموزشی متناسب با زیست‌بوم بود.» او ادامه می‌دهد: «با حمایت بنیاد برکت این طرح در قالب 2 سایت متناسب با زیست‌بوم هرمزگان مشابه آنچه کپر نامیده می‌شود، طراحی شده و در شهرستان بشاگرد در مرحله اجراست که امکان اجرا با سرعت بالا و هزینه پایین‌تر را دارد. پایلوت آن در حال انجام است و یک‌ماه دیگر بعد از بررسی‌ها امیدواریم بتوانیم آن را در 4سایت اجرا کنیم.»
به‌گفته عبداللهی، براساس این طرح کپرهای نوین در هر سایت امکان حضور 25دانش‌آموز را دارند.‌‌