گزارش
جداسازی برخی مشاغل از بازار تهران
دولت و شهرداری تهران طی برنامه‌ریزی مشخص به‌دنبال ساماندهی بازار تهران هستند
مهدی اسماعیل‌پور-روزنامه‌نگار
وضعیت بازار تهران آنقدر بغرنج شده است که علاوه بر مدیریت شهری، دولت را هم برای سروسامان دادن به این بخش 105هکتاری از شهر تهران به صرافت انداخته است. بازدید میدانی احمد وحیدی، وزیر کشور همراه محمدحسن نامی، رئیس سازمان مدیریت بحران از بازار و ورود مستقیم علیرضا فخاری، استاندار تهران به این موضوع، نشان از شکل گرفتن یک عزم جدی برای خارج کردن بازار از این بن‌بست چندین و چندساله است.
به گزارش همشهری، بیست‌وسوم خرداد‌ماه بود که جلسه چاره‌اندیشی برای مخاطرات بازار تهران با تأکید بر لزوم ساماندهی معضلات پایتخت با حضور استاندار تهران برگزار شد و خروجی آن تشکیل کارگروه تخصصی برای تجمیع و تلفیق پیشنهادها و اقدامات در حوزه مخاطرات بازار ظرف مدت مشخص بود. در این جلسه استاندار تهران با تأکید بر این موضوع که در شرایط فعلی بازار با موارد امنیتی، عمرانی، ایمنی، خدماتی و حمل‌ونقل مواجه هستیم، گفت: «اگر یک کار اثر‌گذار در تهران انجام دهیم، ساماندهی بازار است. وضعیت فعلی بازار امروز جوابگوی حجم فعالیت‌ها، ترددها و جمعیت کنونی نیست و در این حوزه نیازمند بازنگری هستیم.» همچنین در این نشست، پیشنهاد شد که شهرداری تهران مجری طرح بازسازی باشد و دبیرخانه‌ای برای همکاری در حوزه رفع خطرات و ایمن‌سازی و حوزه‌های امنیتی و اجتماعی در استانداری تهران تشکیل و وظیفه آن به حوزه سیاسی و اجتماعی محول شود. همچنین بر لزوم احصای دقیق آمار ترددها، ورود و خروج امکانات و وسایل تولیدی و انبارشده در بازار تهران تأکید شد. در همین خصوص فخاری درباره انتقال انبارها و بارانداز‌های بازار به اطراف شهر تهران که به‌ویژه مورد تأکید سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی و پلیس راهور تهران بزرگ است و تأثیر زیادی در ایمنی و کاهش ترافیک این محدوده از پایتخت دارد، می‌گوید: «تفکیک وضعیت در بازار ضروری است و باید مشاغل مرتبط و هم‌پوشاننده با هم ادغام و مشاغل بدون ربط جداسازی شوند.»
بسته شدن کامل گیت‌ها در دست بررسی
مسعود رنجبریان، مدیرعامل شرکت شهربان و حریم‌بان درباره دلیل ورود حجم بالایی از خودرو و موتورسیکلت‌ها به محدوده تردد ممنوع در بازار بزرگ تهران به همشهری می‌گوید: «مدیریت گیت‌های ورودی بازار با بخش معبربان شرکت است، اما گیت‌ها مدیریت واحد ندارند و وسایل نقلیه برای تردد به این محدوده از شهرداری منطقه12 مجوز دریافت می‌کنند. این کارت‌هایی که برای تردد در اختیار افراد قرار گرفته است بعضا جعل و کپی می‌شود. پیشنهاد بسته‌شدن کامل گیت‌ها در خیابان‌های 15خرداد، ناصرخسرو و... برای بهبود کیفیت حمل‌ونقل و جابه‌جایی بار فقط با خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های برقی ارائه می‌شود. همچنین بحث تعیین بازه زمانی مشخص برای ورود خودرو‌های حمل کالا به داخل بازار و کنترل مکانیزه و هوشمند گیت‌های ورودی‌های بازار نیز مطرح است که در دست مطالعه قرار دارد.»
مشکلات ترافیکی
ترافیک در اطراف و خیابان‌های منتهی به بازار تهران یکی از چالش‌های جدی در این محدوده از شهر است. به‌دلیل کمبود فضای پارک در اطراف بازار شاهد توقف دوبله و حتی سوبله خودرو‌ها در ورودی‌های اطراف هستیم و موتورسیکلت‌ها نیز در حاشیه خیابان و همچنین پیاده‌رو‌های منتهی به بازار قطار شده‌اند. قرار بود طرح‌هایی برای ساماندهی موتورسیکلت‌ها در این بخش اجرا شود. زینب عبادی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک منطقه12 در این رابطه به روزنامه همشهری می‌گوید: «برای ساماندهی چرخ دستی‌ها کارهایی در حال انجام است و درحال شناسایی شرکت‌هایی هستیم که در این زمینه دارای صلاحیت هستند. برای جلوگیری از ورود موتورسیکلت‌ها به محدوده پیاده‌رو، از طریق پیمانکار نرده‌کشی و مانع‌گذاری‌هایی انجام شده و درحال انجام است تا به‌صورت فیزیکی حتی‌المقدور جلوی این کار گرفته شود. درحال هماهنگی با خود بازار هستیم تا از ورود وسایل نقلیه متفرقه به این محدوده جلوگیری شود. در خیابان‌های اطراف بازار مانند خیام، سعدی و ناصرخسرو هم پارکینگ‌های خصوصی و هم پارکینگ‌های شهرداری وجود دارد که البته کافی نیست، اما قصد نداریم با ایجاد فضای پارک بیشتر برای حضور و تردد وسایل نقلیه شخصی جاذبه سفر ایجاد کنیم. درمورد وسایل نقلیه که توقف دوبله دارند هم پلیس باید اعمال قانون کند.»
انبارها، تولیدی‌ها و بافت فرسوده؛ تهدید ایمنی بازار
قدرت‌الله محمدی، رئیس سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران درباره مشکل ایمنی بازار به همشهری می‌گوید: «بیشترین مشکلی که در محدوده بازار داریم به بافت فرسوده آنجا برمی‌گردد. همچنین تولیدی و انبارهایی که در آن محدوده وجود دارند. اگر بخشی از این تولیدی‌ها و انبارها از محدوده بازار و شهر تهران خارج شوند، قطعا شاهد افزایش ضریب ایمنی خواهیم بود. آتش‌سوزی‌هایی که در چند وقت اخیر در محدوده بازار رخ داد به‌دلیل وجود این انبارها و تولیدی‌ها و البته سهل‌انگاری‌هایی بود که اتفاق افتاد. به هرحال ایمنی بازار دست مالکان است و آنها باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند و آن را در اولویت قرار دهند. در حوادثی که در بازار رخ داد و حدود 50ساعت عملیات اطفای حریق داشتیم، حدود 5 تا 6میلیارد تومان هزینه شد. همه‌‌چیز دست شهرداری نیست، شاید 30درصد کار دست شهرداری باشد، 70درصد دیگر کار به دیگر بخش‌ها مربوط می‌شود. همه باید کمک و مشارکت کنند تا کارگاه‌ها و انبارها را از محدوده بازار و حتی شهر تهران خارج کنیم. اگر این اتفاق در بازار بیفتد، بافت فرسوده آن به‌سمت نوسازی می‌رود.»
مکث
نخستین خروجی مطالعات انجام‌شده درخصوص بازار تا یک‌ماه آینده
علیرضا فخاری، استاندار تهران: «بازار نه‌تنها برای شهر تهران، بلکه برای تمام کشور یک مرکز بسیار حساس و مهم در حوزه اقتصادی به شمار می‌رود؛ بنابراین از اهمیت ویژه و خاصی برخوردار است. در کنار این موضوع، بافت، دسترسی‌ها و موقعیت، سازه‌ها و سازنده‌ها و... آن دارای ویژگی‌هایی است که بازار تهران را از سایر بخش‌های شهری متمایز می‌سازد. با توجه به این موضوع، برای حفظ تعادل و چگونگی استفاده و بهره‌وری و همچنین مقابله با حوادث نگران‌کننده احتمالی در محدوده بازار، دستور کاری را تنظیم کرده‌ایم و از این رهگذر چندین کارگروه تشکیل شده است تا درخصوص بازار، کارهای مطالعاتی انجام دهند. استقرار، ترکیب و تجزیه نوع کاربری‌هایی که در بازار می‌تواند صورت پذیرد، گسترش می‌یابد و حتی طرح جابه‌جایی و عدم‌تمرکز از وضعیت موجود همگی جزو مواردی است که دوستان مشغول مطالعه روی آنها هستند. طبیعتا نخستین رویکرد و نگاه ما این است که بازار از حوادث احتمالی‌ای که ممکن است رخ دهد، ایمن شود و امکان دسترسی و توزیع ظرفیت‌های امداد و نجات به‌خوبی صورت پذیرد. نکته بعدی که بسیار مهم است تفکیک ترکیبات بازار است.حدودا تا یک‌ماه آینده باید بتوانیم محصول اولیه از این کارهای مطالعاتی را استخراج کنیم تا مبنایی برای تصمیم‌سازی‌‌ها و طراحی‌های بعدی باشد.»
