روایت تهران
قیام مختار
روی پرده صد‌ساله در کن
سال‌ها پیش مردی به نام حاج‌احمد کربلایی حسین که یکی از دکان‌داران قدیمی محله کن بود پرده‌ای برگرفته از نقاشی حسین مدبر، نقاش برجسته ایرانی را به روستای کن آورده و هرسال در ایام محرم بر دیوار مغازه آویزان می‌کرد. حسین محمدخانی از معتمدان محله می‌گوید: «حاج‌احمد کربلایی حسین بعد از کهولت سن این پرده را که بسیار برایش ارزشمند بود و بیش از یک قرن قدمت دارد، به تکیه سرآسیاب کن هدیه داد تا حفظ شود. زمانی که پرده‌خوانی دیگر در محلات کن رواج نداشت این پرده قدیمی نیز در انباری حسینیه نگهداری می‌شد. چند سال قبل معتمدان محل این پرده را بیرون آوردند و برای اینکه از آسیب دور باشد قاب کرده و در حال حاضر در قسمت ورودی حسینیه دارقاضی محله کن نصب شده است تا هرکه بر مجلس عزای امام حسین(ع) وارد می‌شود بر قاتلانش لعن بفرستد و عاقبت اشقیا را ببیند.»
مسجد سبزپوش
هر سال محرم که از راه می‌رسد مسجد سادات ولنجک سبزپوش می‌شود. اینجا خبری از پرچم‌ها و بیرق‌های سیاه و سیاهپوش‌کردن مسجد نیست. اجرای این رسم متفاوت اما برای خود داستانی خواندنی دارد. سیدحسین اعجازی از اهالی قدیمی محله می‌گوید: «در کتاب کلاه‌گوشه نوشیروان تألیف استاد باستانی پاریزی درباره تاریخ این محله آمده: 3برادر به‌دنبال آب و زمین کشاورزی برای امرار معاش راهی شمیران می‌شوند که یکی از آنها به نام میرعلی مرتضی به ولنجک می‌آید و اکنون طایفه اعجازی‌های ولنجک از نسل او هستند. در حاشیه قرآن قدیمی که وقف مسجد است نوشته شده در تاریخ 1297قمری (1285شمسی) فردی به نام سیداسماعیل از نسل پنجم سیدعلی مرتضی وصیت کرده که مسجد به احترام سادات در ایام محرم در 5سال سبزپوش باشد. اما این رسم همچنان در این مسجد اجرا می‌شود.»
تعزیه دو طفلان مسلم در تکیه نایب‌السلطنه
در دوره ناصری عزاداری‌های محرم رونق بیشتری گرفت و یکی یکی تکیه‌های شهر تهران پایه‌گذاری می‌شد. یکی از این مکان‌های عزاداری، تکیه نایب‌السلطنه در محله کامرانیه شمیران بود که کامران میرزا پسر ناصر‌الدین‌شاه بنا کرده بود. البته مادر او منیر‌السلطنه تکیه‌ای در خانه باغ منیره (محله منیریه امروزی) راه‌اندازی کرده بود. آنطور که در تاریخ آمده در این تکیه مراسم تعزیه منظم برگزار می‌شد و مورد استقبال زنان شمیرانی بسیاری بود. در سندی که در مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران موجود است، حتی به انعام پرداختی روضه‌خوان‌ها در تکیه نایب‌السلطنه در محرم سال 1341هم اشاره شده که با توجه به سن و سال و نوع روضه‌خوانی از یک تومان شروع می‌شد و به 10تومان هم می‌رسید. این تصویر تعزیه دو طفلان مسلم در تکیه نایب‌السلطنه است.
عاشقی که همه را به گریه انداخت
این تصویری قدیمی از حاج‌منصور ارضی و مرحوم حاج احمد شفیعی (نفر سمت راست) است که از شدت عشق به سیدالشهدا به احمد دیوانه معروف بود. حاج‌جواد حیدری ، شاعر اهل‌بیت(ع) از حاج‌منصور ارضی خاطره جالبی درباره حاج احمد تعریف می‌کند: «نیمه‌ماه مبارک رمضان، در حسینیه مرحوم چمنی بودم، هر چقدر من و دیگر ذاکرین خواندیم مجلس نگرفت و گریه‌ای در کار نبود. من همیشه این جور موقع‌ها می‌فهمیدم گره به‌دست حاج‌احمد دیوانه باز می‌شود. آن شب هم حاج‌احمد با کمی جملات ساده ولی خالص، کاری کرد که نمی‌شد مستمع را آرام کرد. یادم هست تا وقتی حاج‌احمد زنده بود هر کس گره‌ای داشت حاجی می‌گفت نذر احمد کن و واقعا هم مجرب بود.» حاج‌احمد شفیعی در قطعه 111بهشت زهرا(س) آرام گرفته است.
هیئتی که کودکان قنات‌آبادی برپا کردند
سال 1336چند تا از بچه‌های محله قنات‌آباد دور هم جمع شدند تا هیئتی را عَلَم کنند؛ جایی حوالی میدان محمدیه فعلی. میانگین سنی آنها 10یا 12سال بیشتر نبود و برای گذراندن امور هیئت هرکس از خانه‌اش چیزی می‌آورده؛ یکی قند، یکی چای، یکی پارچه و....مداح هیئت هم که از همه سنش بیشتر بود حاج‌قاسم قنات‌آبادی نام داشت. حاج اکبر ناظم هم در این هیئت حضور داشت.کار او ابتدا در هیئت «نوباوگان قنات‌آبادی» نه نوحه‌خوانی بلکه حفظ نظم و ترتیب دسته‌ها بوده و به همین علت به او ناظم می‌گفتند .شهرت هیئت قنات‌آبادی‌ها که اکنون خیلی از پایهگذارانش فوت کرده‌اند به نحوه عزاداری و نوع روضه‌خوانی آنها است. آخرین هیئتی که در روز عاشورا در بازارچه حاجب‌الدوله چهارپایه‌خوانی می‌کند، هیئت قنات‌آبادی‌ها است و این هم تصویری قدیمی از همان کودکانی است که در این هیئت قد کشیده‌اند.
در همینه زمینه :
روایت تهران