گزارش2
سگ‌ها جایی در بوستان‌ها ندارند
رئیس کمیته نظارت و حقوقی شورای شهر تهران: با تشکیل پلیس شهری و فرهنگ‌سازی می‌توان مانع ورود حیوانات به بوستان‌ها شد
زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار
این روزها که گرمای تابستان به اوج رسیده، قدم‌زدن هنگام خنکای عصرگاهی در فضای سبز بوستان‌ها بهترین گزینه برای پایتخت‌نشینان است. کودکان در زمین‌های بازی مشغول دویدن و بازی کردن می‌شوند و بزرگ‌ترها هم در گوشه‌ای از پارک با هم گپ می‌زنند. خلاصه اینکه عصرها در بوستان‌های تهران لحظات شاد دورهمی رقم می‌خورد. البته در این میان هستند کسانی که همراه با سگ‌هایشان به پارک‌ها می‌آیند و همین امر سبب نارضایتی شهروندان به‌ویژه والدین میشود. گاهی اوقات هم اعتراض به ورود سگ‌ها زمینه جدال و نزاع را فراهم می‌کند. به‌هرحال، بوستان یک فضای عمومی است و اکثر شهروندان با ورود حیوانات خانگی به این مکان‌ها مخالف هستند؛ چرا‌که حدود 10بیماری مشترک میان سگ و انسان وجود دارد و رهاشدن فضولات این حیوان در بوستان چه‌بسا سبب انتقال آن به شهروندان به‌ویژه کودکان میشود. گرچه مدیریت شهری در این حوزه مسئولیتی ندارد، اما باتوجه‌به اینکه بوستان‌ها در اختیار شهرداری تهران هستند، شهروندان انتظار اعمال ممنوعیت ورود سگ‌ها به بوستان‌ها را دارند. مهدی اقراریان، رئیس کمیته نظارت و حقوقی شورای شهر تهران تشکیل پلیس شهری و استقرار آنها در بوستان‌ها را راهکار پایان‌دادن به این دغدغه شهروندان می‌داند و در گفت‌وگو با همشهری تأکید می‌کند: «در این مقوله ضرورت دارد دستگاه‌های قضایی و انتظامی در کنار مدیریت شهری قرار گیرند تا پلیس شهری تشکیل شود. اگر چنین نیرویی در بوستان‌ها مستقر شود، قطعا ممنوعیت سگ‌گردانی ضمانت اجرایی می‌یابد و شاهد اینگونه آشفتگی و هنجارشکنی نخواهیم بود.»
مداخله غیرمستقیم شهرداری
شهرداری برای احداث و تجهیز بوستان‌ها اعتبارات زیادی هزینه می‌کند، اما برخی بوستان‌ها فاقد پیوست فرهنگی هستند. اقراریان با بیان این موضوع می‌گوید: «وقتی چنین پیوستی وجود نداشته باشد قطعا باید شاهد سگ‌گردانی و... در چنین فضاهای عمومی باشیم. مدیریت شهری درخصوص فضای سبز و آبیاری بوستان‌ها مسئولیت مستقیم دارد و امنیت بوستان‌ها بر عهده نیروی فراجا‌ست و قطعا در حوزه مقابله با سگ‌گردانی هم مسئولیت مستقیمی ندارد. نکته قابل‌تأمل این است که چون سگ وارد بوستان میشود و برای شهروندان مشکلات ایجاد می‌کند، ازاین‌رو مدیریت شهری می‌تواند مداخله غیرمستقیم داشته باشد.» در راستای همین رویکرد تابلوی «ورود سگ ممنوع» مقابل اکثر پارک‌ها نصب شده است، اما گویا این تابلوها ضمانت اجرایی ندارند. رئیس کمیته نظارت و حقوقی شورای شهر تهران هم با تأیید این موضوع عنوان می‌کند: «به‌هرحال سگ‌گردانی یک مسئله اجتماعی است و رفع آن نیاز به مشارکت بخش‌های مختلف و قانونگذاری دارد تا ضمانت اجرایی هم داشته باشد. مسئولیت شهرداری به نصب تابلو مقابل بوستان‌ها خلاصه نمی‌شود و می‌تواند از طریق تفاهم با فراجا به تشکیل و فعال‌شدن پلیس شهری همچون پلیس کوهستان کمک کند؛ چرا‌که اگر پلیس شهری شکل بگیرد، در تعامل با دستگاه قضا به‌عنوان ضابط می‌تواند با بسیاری از آسیب‌ها ازجمله سگ‌گردانی مقابله کند.»
حقوقی که نادیده گرفته میشود
حضور حیوانات خانگی در بوستان‌ها و فضاهای عمومی باتوجه‌به اینکه نارضایتی برخی مردم را به همراه دارد، به‌نوعی تضییع حقوق شهروندی محسوب میشود. از سوی دیگر جداکردن این حیوانات از محیط طبیعی و نگهداری آنها در آپارتمان‌های کوچک هم نادیده‌گرفتن حقوق حیوانات است. اقراریان با اشاره به این موارد به قوانین منع ورود حیوانات به مکان عمومی در سایر کشورها هم گریزی می‌زند و می‌گوید: «در ملاقات‌های مردمی همواره شاهد اعتراض شهروندان و گروه‌های مختلف اجتماعی نسبت به سگ‌گردانی در بوستان‌ها و اماکن عمومی و همچنین نگهداری از آنها در آپارتمان‌ها هستیم. ممنوعیت سگ‌گردانی در فضاهای عمومی ازجمله بوستان‌ها فقط مربوط به تهران و کشور ما نیست و در بسیاری از کشورهای دنیا (امارات، قطر و...) منع تردد ورود حیوانات خانگی به برخی مجموعه‌ها و اماکن وجود دارد؛ بنابراین نباید تحت‌تأثیر برخی جوسازی‌ها قرار گرفت و موضوع سگ‌گردانی را به‌گونه‌ای متفاوت و خلاف واقع بازگو کرد.»
آنطور که رئیس کمیته نظارت و حقوقی شورای شهر تهران عنوان می‌کند: «علاوه بر قوانین بازدارنده، نیاز به مشارکت و همراهی شهروندان در موضوع ممنوعیت ورود حیوانات خانگی ازجمله سگ‌ها به بوستان‌ها و اماکن عمومی داریم؛ بنابراین در این مقوله نیازمند فرهنگ‌سازی هستیم که این کار از طریق آموزش و... امکان‌پذیر خواهد بود.»