کاهش جمعیت بیکاران

احمد میرخدایی- روزنامه نگار

در بهار امسال، تحولات بازار کار در اغلب ابعاد مثبت شده و گرچه هنوز هم نگرانی‌هایی در مورد بالا بودن نرخ بیکاری جوانان و ریزش اشتغال کشاورزی وجود داشته و اما از منظر کلان، حال بازار مساعدتر شده و نرخ بیکا‌ری بعد از اشتغال‌زایی 728هزار نفری نسبت به بهار سال قبل، یک درصد بهبود یافته؛ آن‌هم در حالی که نرخ مشارکت اقتصادی نیز با بهبود 0.3درصدی مواجه بوده است.
به‌گزارش همشهری، از زمان شیوع کرونا در اسفند1398 تا اواخر سال قبل، کاهش نرخ بیکاری عمدتا ناشی از خروج نیروی در سن کار از بازار محقق می‌شد و عمدتا بدون ایجاد شغل جدید، از مسیر کاهش نرخ مشارکت اقتصادی، شاخص نرخ بیکاری کاهش پیدا می‌کرد؛ اما در بهار امسال، نه‌تنها نرخ بیکاری از محل کاهش نرخ مشارکت بهبود پیدا نکرد؛ بلکه اشتغال‌زایی نسبتا مساعد توانست کاهش نرخ بیکاری را همزمان با رشد مشارکت اقتصادی، محقق کند.‌

نمای بازار کار بهار
اطلاعات مرکز آمار ایران از تحولات بازار کار کشور در فصل بهار1402 حاکی از این است که در 3‌ماهه امسال، 747هزار نفر به جمعیت بالای 15سال کشور اضافه شد که از این تعداد، 492هزار نفر به‌عنوان متقاضی شغل وارد بازار کار شده‌اند که در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند و 255هزار نفر نیز همچنان غیرفعال مانده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بهار امسال، بیش از 728هزار اشتغال جدید در اقتصاد ایران ایجاد شدکه ضمن پشتیبانی از معادل جمعیت متقاضیان جدید شغل، بیش از 235هزار نفر از جمعیت بیکاران را نیز کاهش داد. براساس آمارهای رسمی، در بهار۱۴۰۲، نرخ بیکاری جمعیت در سن کار کشور (افراد ۱۵ساله و بیشتر) با یک درصد کاهش نسبت به بهار سال قبل به 8.2درصد رسید و همزمان نرخ مشارکت اقتصادی نیز با 0.3درصد افزایش روی رقم 41.2درصد قرار گرفت.

بازار کار از نظر اشتغال
در بهار امسال، جمعیت شاغلان کشور به حدود 24میلیون‌و306هزار نفر رسید‌که حدود 728هزار نفر بیشتر از بهار سال قبل بود. به مدد این اتفاق، نسبت اشتغال در اقتصاد ایران با 0.7درصد بهبود به 37.8درصد رسیده است؛ یعنی در بهار امسال، 37.8درصد از کل ایرانیان بالای 15سال شاغل بوده‌اند که این نسبت برای مردان 63.7درصد و برای زنان 12درصد برآورد شده است. فارغ از اینکه وضعیت بازار کار ایران‌همچنان از منظر جنسیتی شرایط خوبی ندارد و بخش عمده اشتغال از آن مردان است، واکاوی اشتغال در بخش‌های مختلف اقتصادی نیز بیانگر نگرانی‌های دیگری است که باید جدی گرفته شود.
براساس اعلام مرکز آمار ایران، در بهار1402 همچنان ریزش اشتغال بخش کشاورزی ادامه داشته و فقط شدت آن کاهش یافته است. براساس آمارهای رسمی، از مجموع اشتغال جدید در بهار امسال، 393هزار شغل به سهم بخش خدمات اضافه شده و 333هزار شغل نیز مربوط به بخش صنعت بوده است؛ اما در این میان 5هزارو748 شغل از اشتغال موجود بخش کشاورزی کاسته شده است.

شتاب در کاهش بیکاری جوانان
اصلاح ساختار اقتصاد و ساماندهی مناسبات بازار کار، زمان‌بر و سخت است و این مسئله را به‌وضوح در بیکاری جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی می‌توان دید. گرچه آمارها بر موفقیت اشتغال‌زایی یک سال اخیر در شاغل کردن جوانان و درس‌خوانده‌ها دلالت دارد اما همچنان برای آرمانی شدن شرایط این گروه‌ها باید اقدامات اساسی انجام شود. در بهار امسال، نرخ بیکاری جوانان 15تا24ساله 2.4درصد کاهش پیدا کرده که رقم بالایی است اما همچنان 21.6درصد این گروه بیکار هستند و وضعیت نامساعدی را تجربه می‌کنند. در مورد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نیز همین اوضاع با وخامت کمتر استمرار دارد و باوجود کاهش 1.1درصد نرخ بیکاری این گروه، نرخ بیکاری آنها 12.1 درصد است.