عطر بربری در دنیا پیچید

جواد نصرتی

نان در ایران، چیزی فراتر از یک خوراکی است و بخشی از فرهنگ و حتی تاریخ و سنت تمدن گسترده ایرانی است و تعجبی ندارد که هر نان، داستان و سرگذشت و حتی کارکردهای خودش را دارد. با این همه پشتوانه معنوی و البته طعم‌های بی‌نظیر، طبیعی است که نان‌های ایرانی، شهرتی فراگیر و جهانی داشته باشند. همین شهرت و کیفیت باعث شده تا فهرست 100نان برگزیده دنیا، به نام 4 نان خوشمزه و محبوب ایرانی هم مزین شود: بربری در رده سوم فهرست، ‌سنگک در رده21، نان شیرمال در رده22 و نان تافتون در رده49.
این فهرست را سایت مرجع «تیست‌اطلس» که کارش به‌صورت تخصصی پرداختن به انواع غذاها، خوراکی‌ها و رستوران‌ها در سراسر دنیاست، ارائه کرده است. بارها نام محصولات و خوراکی‌ها و نان‌های ایرانی به فهرست‌هایی که این سایت مرجع ارائه می‌کند وارد شده است و این بار، در آخرین ویرایش از فهرست «محبوب‌ترین نان‌های تخت جهان» نام این 4نان از ایران به چشم می‌خورد. نسبت به فهرست‌های پیشین، محبوبیت نان‌های ایرانی جهش بسیار زیادی داشته؛ به‌طوری که در فهرست مشابه در زمستان، هیچ نانی در 50رتبه اول فهرست قرار نداشته است.
محبوب‌ترین نان ایرانی در این فهرست، نان بربری است که در رده سوم قرار گرفته است. این سایت بعد از روش طبخ جذاب این نان، به منشأ و نام آن پرداخته و نوشته است که نام آن، اشاره‌ای نه چندان دوستانه به اقوام غیرایرانی است که شیوه پخت این نان را به تهرانی‌ها و بعدا دیگر مردم ایران یاد داده‌اند. تیست اطلس نوشته که مفهوم صبحانه در ایران، بدون بربری معنا ندارد که احتمالا همه با آن موافق خواهیم بود. در رتبه21 این فهرست، نام نان سنگک، دیگر نان محبوب ایرانی دیده می‌شود ‌که شیوه پخت منحصر به فرد آن در دنیا زبانزد است. تیست‌اطلس سنگک را نان ملی ایران خوانده و گفته است که هر یک نان، با توجه به اندازه آن، می‌تواند یک خانواده کامل را سیر کند.
نان شیرمال، یک رتبه پایین‌تر در رده22 این فهرست قرار دارد و تیست اطلس به ریشه‌های آن در پاکستان و هند اشاره کرده است.
نمی‌شود از نان در ایران صحبت کرد و به لواش اشاره نکرد؛ این نان در این فهرست قرار دارد و در رده نهم نشسته، اما نه به‌عنوان محصولی از ایران که به نمایندگی از ارمنستان. ارمنی‌ها لواش را نان ملی خود می‌دانند و حسابی هم درباره آن بازاریابی کرده‌اند. در رده چهارم هم محصولی با نام «نان» از هند قرار گرفته که از نامش پیداست ربط و ارتباطی به ایران دارد.
هرچه بیشتر نان‌های ایران در این فهرست‌ها قرار بگیرند، شهرت آنها هم بیشتر می‌شود و هواخواهان بیشتری پیدا می‌کنند و چه بسا در نسخه‌های بعدی این فهرست، بربری به محبو‌ب‌ترین نان دنیا تبدیل شود.