برنامه هفتم توسعه چقدر قابلیت اجرا دارد؟

امیر محمد حسینی-روزنامه‌نگار

روند بررسی برنامه هفتم توسعه در مجلس آغاز شده و همه کمیسیون‌های تخصصی باید تا هفته دیگر نظرات کارشناسی خود را به کمیسیون تلفیق برنامه ارائه کنند. به‌نظر می‌رسد در این مسیر تغییرات بسیاری در انتظار لایحه‌ای است که دولت به مجلس تقدیم کرده و این برنامه تا تصویب نهایی در صحن مجلس و تأیید شورای نگهبان راهی طولانی در پیش دارد. سؤال اصلی و محوری نیز اینجاست که این برنامه تا چه میزان قابلیت اجرا و عملیاتی شدن دارد و اهداف تعیین شده در آن در چه افقی قابلیت تحقق پیدا کردن را دارند؟ نمایندگان کمیسیون‌های مختلف مجلس در گفت‌وگو با همشهری به این سؤال پاسخ می‌دهند. آنها معتقد هستند که اهداف تعیین‌شده در برنامه ایده‌آل است اما باید توجه داشت که برنامه هفتم به سرنوشت برنامه‌های قبلی دچار نشود.

تحقق اهداف، عزمی راسخ می‌خواهد

غلامحسین کرمی، دبیر اول کمیسیون برنامه و بودجه مجلس
اهدافی که در برنامه دیده شده ایده‌آل و خوب است اما باید توجه داشت که تحقق آنها عزمی جدی و راسخ می‌خواهد. رشدی که برای شاخص‌های مختلف اقتصادی درنظر گرفته شده در برنامه‌های قبلی هم بوده اما به آن نرسیدیم و این موضوع دغدغه مقام معظم رهبری هم بود. من فکر می‌کنم باید آسیب‌شناسی جدی نسبت به اجرای برنامه‌های قبلی صورت بگیرد تا به روند اجرا کمک کند. البته این لایحه باید در کمیسیون‌های مجلس بررسی و چکش‌کاری شود و نمی‌توان فعلا درباره آن نظر قطعی داد. من فکر می‌کنم تدوین برنامه با اینکه زمان زیادی برده اما با عجله نوشته شده است. بنابراین باید اهداف و مکانیزم‌های رسیدن به آنها در مجلس روشن‌تر و دقیق شود. بنابراین باید در کمیسیون‌ها با حضور نماینده دولت بتوانیم اشکالات را برطرف و اهداف را به شکل عملیاتی دنبال کنیم.

راهکارهای عملیاتی کردن برنامه

علیرضا شهبازی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس
دولت تلاش کرده تا نواقص برنامه‌های قبلی در برنامه هفتم نباشد. در این برنامه اهداف مختلفی در حوزه‌های گوناگون درنظر گرفته شده که البته شاخص‌های اقتصادی آن اهمیت بسیاری دارد. مجلس نیز آمادگی دارد تا در زمینه‌های اقتصادی که مقام معظم رهبری نیز بر آن تأکید داشتند مثل رشد تولید، مهار تورم و دیگر بخش‌های اقتصادی طوری عمل کند که اگر احیانا برنامه نواقصی دارد برطرف شود. امیدوارم که شاهد برنامه 5 ساله توسعه خوبی برای رشد کشور باشیم. کمیسیون‌ها به‌جد فعال شده‌اند تا نظرات کارشناسی خود را بدهند و همه معتقدند که از نظرات نخبگان اقتصادی و برنامه‌ریزی استفاده شود تا برنامه‌ای عملی برای رشد کشور در کوتاه‌مدت و بلندمدت داشته باشیم.

حل مشکلات زیرساختی کلید اجرای برنامه هفتم

شاخص‌ها و اهداف کلانی که در برنامه هفتم دیده شده ایده‌آل است. اعدادی که در برنامه درباره شاخص‌هایی مثل رشد تولید، کاهش تورم، اشتغال و غیره آمده با وضعیت چند سال گذشته تطابق ندارد و باید تعدیل شود. بسیاری از اختیارات مجلس نیز به نوعی به دولت داده شده، درحالی‌که بحث‌های قانونی باید در مجلس تصویب شود. برای اجرایی شدن اهداف برنامه باید ریشه‌های مشکلات و زیرساخت‌ها را حل کرد. به‌طور مثال وقتی در بخشی از سال برق قطع شود مشخص است که تولید کاهش چشمگیر پیدا می‌کند. اگر این موضوع حل شود ۲۰ درصد افزایش تولید خواهیم داشت. روند شاخص‌ها در کشور رو به بهبود است اما باید براساس منطق و نظرات دقیق کارشناسی برنامه توسعه تصویب شود تا در اجرا نیز موفق عمل کند.

ضرورت تراز بودن منابع و ‌مصارف برنامه توسعه

محمدرضا دشتی اردکانی، عضو کمیسیون ویژه تلفیق برنامه
 باید منابعی که برای برنامه هفتم توسعه درنظر گرفته شده را در کنار مصارف ببینیم تا بتوانیم واقع‌بینانه حرکت کنیم. در برنامه‌های قبلی منافع و مصارف به شکل واقعی دیده نشده بود و به همین دلیل طبق آمار میانگین اجرای آنها حدود ۳۰ درصد بوده است. بنابراین برنامه هفتم را باید واقع‌بینانه و بدون رودربایستی تصویب کنیم. این برنامه در شرایطی ارائه شده که در گام دوم و چله دوم انقلاب هستیم و دولت و مجلس برای بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی همدل هستند. فکر می‌کنم تغییرات زیادی در برنامه در مجلس رخ دهد اما با تفاهم با دولت می‌توان برنامه اجرایی خوبی را تدوین و تصویب کرد. در این برنامه باید مکانیزم‌های اجرایی به شکلی واقع‌بینانه با اتکا به سنجش درست منابع و مصارف ‌پیش‌بینی شود و ما امیدوار هستیم که برنامه نهایی پس از تصویب بتواند تغییرات مثبتی را در کوتاه‌مدت و بلندمدت ایجاد کند.