فرانسه روی خط بحران

بهاره محبی-روزنامه‌نگار

«تمام شرایط برای یک انفجار جدید احتمالی مهیاست»؛ این بخشی از مصاحبه یک مقام ارشد دولت فرانسه با خبرگزاری فرانسه درباره حال و هوای شهرهای مختلف این کشور است. پس از سومین شب متوالی اعتراضات خشونت‌آمیز در فرانسه، دولت این کشور تدابیر امنیتی را تشدید و ۴۰هزار پلیس را مأمور کنترل اوضاع و مهار درگیری‌ها کرده است. «امانوئل‌مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه که نشست اتحادیه اروپا را نیمه کاره رها کرده و به کشورش بازگشته، گفته است که شبکه‌های اجتماعی در حوادث اخیر نقش داشتند و دولتش برای حذف محتوای تحریک آمیز در شبکه‌های اجتماعی اقداماتی را اجرا خواهد کرد. به اعتقاد ناظران، اعتراض‌های اخیر نشان‌دهنده یک بحران سیاسی داخلی جدید در فرانسه است؛ به‌ویژه اینکه مکرون به‌تازگی 6ماه تظاهرات خشونت‌آمیز بر سر اصلاحات بحث‌برانگیز بازنشستگی را پشت‌سر گذاشته است.
فرانسه در سال‌های اخیر بارها شاهد اعتراض‌های گسترده ضددولتی است اما آنچه وقایع اخیر را قابل توجه کرده، شدت خشم مردم و خشونت‌های متقابل معترضان و نیروهای پلیس ‌ است.
گفته شده، میزان تخریب اموال و اماکن عمومی در شهرهای مختلف ازجمله لیون، تولوز و برست حیرت‌انگیز بوده است. به‌عنوان مثال، میزان خسارت‌ها در پاریس به حدی است که حمل‌ونقل عمومی ازجمله تردد تراموا و اتوبوس‌ها مختل شده است. در این میان تحقیقات اولیه دستگاه قضایی فرانسه حاکی از آن است که در زمان تیراندازی به این راننده نوجوان، شرایط استفاده قانونی از سلاح رعایت نشده است.

جزئیات قتل نوجوان فرانسوی به‌دست پلیس
ناآرامی‌ها در فرانسه از شامگاه چهارشنبه پس از شلیک یک مأمور پلیس به نوجوان ۱۷ساله‌ای به‌نام «ناهل‌ام.» در نانتر، واقع در حومه پاریس و کشته شدن او آغاز شد. درگیری‌ها چند شهر حومه پایتخت را فرا گرفت و تا‌کنون670نفر دستگیر و بسیاری از ساختمان‌های دولتی به آتش کشیده شده‌اند. دویچه‌وله درباره جزئیات این واقعه نوشته: «گشت موتورسیکلت پلیس این جوان را متوقف می‌کند. ویدئویی نشان می‌دهد که چگونه مأمور پلیس اسلحه خود را به ‌سمت درِ راننده نشانه می‌گیرد. به‌نظر می‌رسد وضعیت تحت کنترل است و هیچ نشانه‌ای از حرکت غیرمترقبه مشاهده نمی‌شود. هنگامی که این جوان به‌طور ناگهانی حرکت می‌کند، پلیس از فاصله نزدیک به سمت او شلیک می‌کند. تیر به قفسه سینه اش می‌خورد. خودرو چند متر جلوتر رفته و به سدی برخورد می‌کند. پس از مرگ این جوان، صدها نفر در راهپیمایی تشییع جنازه او شرکت کردند و خواستار اجرای عدالت شدند. این راهپیمایی به ابتکار خانواده ناهل و فراخوان مادرش سازماندهی شد.»

شورش‌های ۲۰۰۵ تکرار می‌شود؟
بنا بر گزارش‌ها، در شهر «نیس» در جنوب فرانسه، حداقل 2ایستگاه پلیس و خودروهای گشت با مواد انفجاری مورد حمله قرار گرفته و به آتش کشیده شده است. معترضان در نزدیکی لیل در شمال فرانسه نیز دفتر شهردار را ویران کردند و یک ایستگاه پلیس در نزدیکی «روبه» مورد حمله قرار گرفت. در تولوز در جنوب غربی فرانسه نیز درگیری‌هایی بین تظاهرات‌کنندگان و مأموران پلیس رخ داد که در آن چندین خودرو به آتش کشیده شد. مقامات لیون و دیژون نیز صحنه‌های مشابهی را گزارش کردند. خبرگزاری فرانسه با اشاره به این تصاویر نوشته است: صحنه‌های چند روز اخیر، خاطره شورش‌های شهری در سال‌های اخیر فرانسه را یادآوری می‌کنند؛ به‌ویژه
سال ۲۰۰۵ که مرگ 2نوجوان در سن‌‌سن‌ دنی (شمال پاریس) درحالی‌که توسط پلیس تعقیب می‌شدند، 3هفته شورش را برانگیخت. گروهی از معترضان نیز روز پنجشنبه در حمایت از اعتراضات در فرانسه در «بروکسل» پایتخت بلژیک تظاهرات کردند که به خشونت کشیده شد و خودروهایی را نیز به آتش کشیدند. معترضان در منطقه مرکزی «آنیسن» در بروکسل تجمع کرده و سنگ‌فرش‌های خیابان را به سمت نیروهای امنیتی پرتاب می‌کردند و شیشه‌های ایستگاه‌های اتوبوس را می‌شکستند و برخی از خودروها را نیز به آتش می‌کشیدند.‌