ستاره‌باران آسمان با ماهواره‌های ایرانی

 
شاید شاخص‌ترین فعالیت حوزه فناوری فضایی ایران در زمینه ساخت و در مدار قراردادن ماهواره‌ها باشد. پس از جنگ تحمیلی، این حوزه مورد توجه جدی حاکمیت قرار گرفت و به آن به‌عنوان یک برنامه استراتژیک نگاه شد. تاکنون تعداد قابل‌توجهی از پروژه‌های ماهواره‌ای با کاربردهای مختلف ساخته‌شده که تعدادی از آنها موفق و برخی ناموفق بوده است. به گزارش همشهری، اگرچه در این مسیر از دانش کشورهای دیگر هم استفاده شده، اما اکنون بخش مهمی از فناوری ساخت ماهواره‌ها بومی‌سازی شده است. علاوه بر پروژه‌هایی که تاکنون اجرا شده، بخشی دیگر هم در حال اجراست که می‌توان به «ظفر2» و «پارس1» اشاره کرد.
 
سینا 1
«سینا1» نخستین ماهواره  ایران است. این ماهواره در تاریخ ۶آبان1۳۸۴ از طریق ماهواره‌بر روس «کاسموس۳» به فضا پرتاب شد و در مدار اختصاصی ایران قرار گرفت. از کاربردهای این ماهواره می‌توان به سنجش از راه‌دور، دریافت، ذخیره و ارسال داده‌های مخابراتی اشاره کرد. بخش سنجش‌ازدور، در حوزه‌های کشاورزی، تشخیص پوشش زمین از نظر گیاهی، تغییرات ژئولوژیک مانند سیل و آتشفشان و غیره کاربرد دارد. تبادل اطلاعات میان کاربران زمینی و ارائه سرویس‌های پست‌الکترونیک و انتقال فایل از دیگر کاربردهای «سینا1» به‌شمار می‌رود.
 
امید
نخستین ماهواره ساخت کشور که همه تجهیزات آن در سازمان فضایی ایران طراحی و تولید شده ، «امید»  نام دارد. ساخت «امید» از ۱۵اسفند۱۳۸۴ آغاز و طی 2سال برای آزمایش آماده شد. این ماهواره در تاریخ ۱۵بهمن۱۳۸۷ به وسیله ماهواره‌بر «سفیر1» در مدار قرار گرفت. این ماهواره که از نوع ماهواره‌های سبک است، با هدف برقراری ارتباطات متقابل ماهواره و ایستگاه زمینی، تعیین مشخصات مداری و انجام تله‌متری مشخصات زیرسامانه‌ها در مدار زمین قرار داده شده است. این ماهواره با 2باند فرکانسی و ۸آنتن، اطلاعات را به زمین ارسال و از زمین دریافت می‌کرد.
 
رصد
ماهواره «رصد» در دانشگاه مالک‌اشتر وابسته به وزارت دفاع ساخته شد. این ماهواره به‌وسیله ماهواره‌برهای حامل ایرانی به فضا فرستاده شد. این ماهواره همچنین نخستین ماهواره تصویربرداری ایران محسوب می‌شود که با نام کامل «رصد1» در ۲۵خرداد۱۳۹۰ به فضا پرتاب شد. «رصد1» روز ۱۵تیر‌ماه۱۳۹۰ مجدداً وارد جو شد و عمر تقریباً 3هفته‌ای آن پایان یافت. «رصد1» با ماهواره‌بر «سفیررصد» که یک ماهواره‌بر دومرحله‌ای است، در مدار بیضوی حضیض در ۲۶۰کیلومتری زمین قرار گرفت.
 
نوید
صبح روز ۱۳بهمن۱۳۹۰ بود که ماهواره «نوید» به‌وسیله ماهواره‌بر «سفیرنوید» با موفقیت به فضا پرتاب و در مدار بیضوی با حضیض ۲۷۰کیلومتر و اوج ۳۶۰کیلومتر قرار گرفت. ارتباط با این ماهواره از طریق ۵ایستگاه زمینی مستقر در مشهد، تبریز، ماهدشت، قشم و بوشهر صورت گرفت و سیگنال رنجینگ این ماهواره در ایستگاه قشم دریافت شد که این اتفاق به‌معنای قرارگیری صحیح ماهواره، صحت عملکردی آن و ردگیری آن تلقی می‌شد. «نوید» که به‌وسیله دانشمندان دانشگاه علم و صنعت ساخته شده، ۵۰ کیلوگرم وزن داشت و طول عمر مداری آن 2‌ماه بود.
 
خیام
صبح روز ۱۸مرداد1401، ماهواره «خیام» در یک همکاری مشترک با روسیه، از ایستگاه فضایی با ماهواره‌بر سایوز از پایگاه بایکونور قزاقستان، با موفقیت به مدار ۵۰۰کیلومتری زمین پرتاب شد. این ماهواره از نوع سنجشی و دارای دقت بالای تصویربرداری است. همچنین این ماهواره قابلیت تصویربرداری از سطح زمین با طیف‌های مختلف تصویری را دارد. وزن حدود 6هزار کیلوگرمی این ماهواره باعث شد که ماهواره‌بر سایوز برای آن انتخاب شود. زمانی که از تصویربرداری ماهواره‌ای سخن به میان می‌آید مشخصاً مهم‌ترین مسئله، کیفیت تصاویر تهیه‌شده به‌وسیله ماهواره مورد نظر است. عدد مورد نظر درخصوص «خیام» یک متر است.
 
پارس1 و ظفر2
«پارس1» و «ظفر2» پروژه‌هایی هستند که براساس اعلام سازمان فضایی امسال در مدار قرار می‌گیرند. رئیس سازمان فضایی ایران اعلام کرده است که نمونه دوم ماهواره «پارس1» در مراحل پایانی است و امسال برای پرتاب تحویل سازمان فضایی ایران می‌شود. به‌گفته سالاریه، ماهواره «ظفر2» هم تقریباً آماده تحویل است تا امسال در نوبت پرتاب قرار گیرد.