ترکیب افزایش ترافیک داخلی با اینترنت

عمادالدین قاسمی‌پناه-روزنامه‌نگار

برنامه هفتم توسعه پس از اصلاحات منتشر شده و اکنون در اختیار کاربران قرار گرفته است. این درحالی است‌که پیش از این یک «نسخه غیرقابل استناد» از برنامه منتشر و در آن صحبت از سهم 70درصدی ترافیک داخلی تا پایان برنامه شده بود؛ اما در نسخه نهایی تحقق شبکه ملی اطلاعات تا پایان برنامه هفتم 99درصد اعلام شده است. با این حال، در سند بالادستی شورای‌عالی فضای مجازی این موضوع قید شده است. سهم 70درصدی ترافیک داخلی در نسخه پیشین برنامه هفتم، گمانه‌هایی را رقم زد. به این معنی که بخشی از کاربران تصور کردند که این موضوع به‌معنای عدم‌دسترسی به اینترنت بین‌الملل است. اگرچه چند سال پیش، یکی از مسئولان صحبت از اینترنت ملی کرد و به نگرانی‌هایی دامن زد، اما پس از آن به صراحت اعلام شد که شبکه ملی اطلاعات به‌عنوان مکمل اینترنت عمل خواهد کرد و هرگز اینترنت بین‌الملل قطع نخواهد شد.چ

معافیت مالیاتی کسب‌وکارها
دولت برای افزایش ترافیک داخلی سعی می‌کند مشوق‌هایی را درنظر بگیرد. روز گذشته، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از مصوبه هیأت دولت برای معافیت مالیاتی کسب‌وکارهای اینترنتی در پلتفرم‌های بومی خبر داد. عیسی زارع پور در حاشیه جلسه هیأت‌دولت گفت: کسب‌وکارهایی که در سکوهای ایرانی مورد تأیید وزارت ارتباطات فعال باشند و تا پایان سال 1401 اظهارنامه مالیاتی و کد مالیاتی ندارند از پرداخت مالیات معاف هستند. به‌گفته او، یکی از مشکلات مهاجرت کسب‌وکارهای اینترنتی از سکوهای خارجی به داخلی، پرداخت مالیات این کسب‌وکارها در این سکوها بود.
وزیر ارتباطات همچنین ادامه داد: مصوب شده است کسب‌وکارهای فیزیکی که اظهارنامه و شناسه مالیاتی دارند و به‌صورت مجازی هم فعالیت می‌کنند اگر صورت‌های مالی خود را به‌صورت مجزا (برخط و غیربرخط) جدا کنند بخشی که در سکوهای اینترنتی داخلی انجام می‌شود، شامل این معافیت مالیاتی می‌شود. اگرچه زارع‌پور این تسهیلات را برای رونق کسب‌وکارهای اینترنتی بر بستر سکوهای بومی بسیار مفید ارزیابی کرده، اما این اتفاق می‌تواند سهم ترافیک داخلی را افزایش دهد.

سند شورای عالی فضای مجازی
«طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» که در شورای‌عالی فضای مجازی تصویب شده است، در ماده 2به «اهداف راهبردی و عملیاتی در افق 1404» پرداخته است. در بخشی از اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات به صراحت به «ارائه خدمات پایه کاربردی داخلی با سهم ترافیک 70به 30نسبت به خدمات پایه کاربردی خارجی مشابه در سبد مصرفی کاربران و نرخ رشد سالانه 15درصدی» اشاره شده است. همچنین در بخشی دیگر از اهداف عملیاتی محتوا بر «تحقق سهم 70درصدی خدمات محتوایی داخلی، اعم از ویدئوی درخواستی و اشتراک ویدئو از ترافیک مصرفی کاربران با نرخ رشد سالانه 40درصدی از طریق تنظیم مقررات تولید و خدمات محتوا» تأکید شده است.
با این اوصاف، تصور قطع اینترنت بین‌الملل در هیچ‌یک از این موارد مشاهده نمی‌شود.

اینستاگرام پلتفرم پرترافیک
بیشترین ترافیک اینترنتی دنیا مربوط به ویدئوهاست. اکنون اینستاگرام براساس آمارها حدود 40میلیون کاربر ایرانی دارد که بخش عمده‌ای از ترافیک بین‌الملل به آنها مربوط می‌شود. گزارش‌ها نشان می‌دهد که پس از مسدودشدن اینستاگرام، ترافیک بین‌الملل به شکل قابل‌توجهی کاهش یافته است. هرچند پس از مدتی دوباره وی‌پی‌ان‌ها باعث بازگشت ترافیک بین‌الملل به همان جایگاه قبلی خود شدند.
درحالی‌که اگر یک پلتفرم کارآمد ایرانی شبیه به اینستاگرام راه‌اندازی شده بود و کاربران را به شکل ارگانیک جذب می‌کرد، می‌توانست در افزایش ترافیک داخلی مؤثر باشد.

 تهدید وی‌پی‌ان‌ها
در یک جمله باید گفت که اکنون در غالب اوقات، وی‌پی‌ان گوشی‌ها خاموش نمی‌شود. درواقع، کاربران برای مراجعه به سایت‌ها و اپلیکیشن‌های داخلی هم وی‌پی‌ان را خاموش نمی‌کنند و این موضوع به کاهش ترافیک داخلی دامن می‌زند. به‌عبارت دیگر، جز در موارد خاص مانند استفاده از اپلیکیشن‌های مالی، وی‌پی‌ان کاربران غیرفعال نمی‌شود و به افزایش ترافیک بین‌الملل کمک می‌کند.
بنابراین، متولیان رفع فیلترینگ با تجدید نظر در مورد برخی از محدودیت‌ها و البته افزایش قدرت رقابت پلتفرم‌های داخلی با خارجی‌ها به شکل قابل توجهی می‌توانند ترافیک داخلی را افزایش دهند تا هدف 70درصدی سهم ترافیک داخلی به شکل ارگانیک محقق شود.

افزایش ترافیک‌داخلی  چگونه است؟
مسئولان فناوری اطلاعات کشور تلاش خود را برای افزایش ترافیک داخلی به شکل‌های مختلف انجام می‌دهند. اما آنچه به شکل ارگانیک باعث تحقق چنین هدفی می‌شود، نیازمند برنامه‌ریزی و مدیریت است.
به‌عنوان مثال، چندی پیش عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفته بود که اکنون مردم نیازی به آمازون یا ebay ندارند، چراکه فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی به خوبی توانسته‌اند نیاز مردم را برطرف کنند.
این صحبت‌ها با واکنش‌هایی روبه‌رو شد که محور اصلی آن، کیفیت سرویس‌دهی پلتفرم‌های داخلی بود.
حال، اگر این موضوع را در مورد سایر پلتفرم‌های ایرانی ازجمله نقشه‌های آنلاین، تاکسی‌های اینترنتی، پیام‌رسان‌ها، میکروبلاگ‌ها و پلتفرم‌های بانکی مورد توجه قرار دهیم، مسئله توانمندی و کاربرپذیری آنهاست که می‌تواند رقابت با پلتفرم‌های مشابه خارجی را پررنگ کند.
بنابراین، کیفیت خدمات می‌تواند کاربران را راغب به استفاده از پلتفرم‌های داخلی کند و به این ترتیب، ترافیک داخلی افزایش می‌یابد.