نرخ بیکاری روی 9درصد ماند

احمد میرخدایی-روزنامه‌نگار

براساس گزارش مرکز آمار ایران در سال گذشته، نرخ بیکاری در کشور به 9درصد رسیده که این شاخص در میان زنان بیشتر از مردان بوده و در رده سنی 15 تا 24سال 22.6درصد و در رده سنی 18 تا 35سال بیش از 16درصد بوده است. به‌گزارش همشهری، آخرین اطلاعات بازار کار حاکی از این است که با ثابت ماندن نرخ مشارکت اقتصادی سال گذشته نسبت به سال قبل از آن، نرخ بیکاری کل کشور با اضافه شده 268شاغل جدید به بازار کار، 0.2درصد کاهش پیدا کرده است. در این سال، دولت توانست سیاست ایجاد یک‌میلیون شغل را عملیاتی کند؛ اما براساس شواهد آماری، در این دوره زمانی بخش قابل‌توجهی از اشتغال جدید صرف جایگزینی ریزش اشتغال موجود شده است.

اشتغال‌زایی 268هزارنفری
براساس آخرین اطلاعات بازار کار ایران، جمعیت شاغلین ۱۵ساله و بیشتر در سال۱۴۰۱ معادل ۲۳میلیون‌و۷۱۶ هزار نفر بوده است که نسبت به سال قبل از آن ۲۶۸هزارو358نفر افزایش نشان می‌دهد. البته براساس آمارهای وزارت کار، دولت در سال گذشته موفق به ایجاد بیش از یک‌میلیون شغل جدید شده و این داده‌ها در سامانه رصد بازار کار ثبت شده است؛ اما از شواهد امر چنین برمی‌آید که در سایه این اشتغال‌زایی قابل‌توجه، اشتغال موجود با بی‌ثباتی مواجه شده و بخش قابل‌توجهی از اشتغال جدید صرف جبران ریزش اشتغال موجود شده است.

مشارکت اقتصادی 40.9درصدی
براساس نتایجی که مرکز آمار ایران از آمارگیری نیروی کار در سال1401 منتشر کرده، در این سال، ۴۰.۹درصد در سن کار کشور (جمعیت ۱۵ساله و بیشتر) ازنظر اقتصادی فعال بوده‌اند و در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. البته نرخ مشارکت اقتصادی کشور در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن تغییری نداشته و همچنان 59.1درصد از جمعیت کشور به دلایلی نظیر نرسیدن به سن کار، تحصیل، خانه‌داری، ازکارافتادگی و عدم‌تمایل به کار، خارج از گود بازار کار مانده‌اند و از منظر اقتصادی غیرفعال بوده‌اند. براساس نتایج این بررسی، نرخ مشارکت اقتصادی در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی کمتر بوده است.

تب بالای بیکاری جوانان
در سال1401، نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله به ۲۲.۶درصد رسیده است. طبق آمارها، گرچه این نرخ نسبت به سال۱۴۰۰ حدود ۱.۱درصد کاهش یافته؛ اما همچنان در مقایسه با نرخ بیکاری‌ میانگین کشور رقم بالایی است. همچنین بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ساله در سال۱۴۰۱ نشان می‌دهد: این شاخص 0.2درصد نسبت به سال1400 کاهش پیدا کرده و ۱۶.۳درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. در این میان نرخ بیکاری جمعیت فارغ‌التحصیل آموزش عالی نیز همچنان بالاتر از میانگین کشوری ثبت شده و باوجود کاهش 0.7درصدی، روی رقم 12.9درصد مانده است. طبق آمار، این نرخ در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط روستایی نسبت به نقاط شهری بیشتر بوده است.

ثبات نرخ بیکا‌ری ‌
بررسی نرخ بیکاری جمعیت در سن کار ایران (افراد ۱۵ساله و بیشتر) در سال1401 نشان می‌دهد که ۹درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکا‌ر)، بیکار‌ بوده‌اند. همچنین نرخ بیکاری در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. این شاخص، نسبت به سال۱۴۰۰ بالغ‌بر ۰.۲درصد کاهش یافته است. براساس آمارها، در سال گذشته ضمن اضافه شدن بیش از 268هزار نفر به جمعیت شاغلان و تثبیت نسبت اشتغال کشور روی رقم 37.2درصد، از جمعیت بیکاران نیز نزدیک به 26هزار نفر کاسته شده است.

بحران اشتغال کشاورزی
تاریک‌ترین نکته در گزارش بازار کار مرکز آمار ایران، استمرار ریزش اشتغال بخش کشاورزی در سال1401 و جایگزینی مشاغل مولد بخش کشاورزی با مشاغل بخش خدمات است. به‌گزارش همشهری، بررسی اشتغال در بخش‌های عمده فعالیت اقتصادی نشان می‌دهد که در سال۱۴۰۱، به‌واسطه عواملی نظیر خشکسالی و مناسب نبودن هزینه و فایده در بخش کشاورزی، 314هزارو629نفر از اشتغال این بخش کاهش پیدا کرده و سهم این بخش از بازار کار رسمی کشور با 1.5درصد کاهش به 14.8درصد رسیده است. این در حالی است که بخش خدمات با افزایش 546هزارنفری شاغلان و کسب 51.6درصد از بازار کار کشور مواجه بوده و در بخش صنعت نیز باوجود کاهش 0.2درصدی سهم این بخش از بازار کار، تعداد شاغلان 33.6هزار نفر بیشتر شده است.