محدوده‌ای از پایتخت که پشت قباله همسر شاه قاجار بود
محله لژیونرها
پریسا نوری
نازی‌آباد از محله‌های اصیل و قدیمی جنوب تهران است که در دهه 30شکل گرفت؛ محله‌ای که در دلش چند خرده‌محله ازجمله هزار دستگاه، فرهنگیان، سهیلی،بازار اول و بازار دوم با داستان‌های متفاوت و خواندنی را جای داده است؛ اینکه در هزار دستگاه، 999تا واحد مسکونی ساخته شده و معلوم نیست واحد هزارم چرا ساخته نشده یا اینکه این محله را نازی‌های آلمانی ساخته‌اند. در نازی‌آباد اغلب کسبه و مشتری‌ها با هم آشنایی و سلام و علیک دارند و به تعبیری هنوز روح محله و بچه‌محل بودن در آن جاری است.
این مسجد را همه می‌شناسند
نازی‌آباد چند مسجد دارد، اما یکی از مساجدش را نه فقط اهالی که همه مردم تهران می‌شناسند. این مسجد که کلنگش در اوایل دهه 30توسط آیت‌الله کاشانی در خیابان مدائن زده شده، در مناسبت‌های مهم سیاسی و اجتماعی مثل انتخابات همیشه مورد توجه خاص رسانه‌ها بوده و به‌خاطر گزارش‌های زنده‌ای که از آن در تلویزیون دیدیم به چشم همه‌مان آشناست. صفوف نماز در مسجد حضرت رسول فشرده است و اگر موقع اذان برای اقامه نماز برسید، جا برای ایستادن و نماز خواندن پیدا نمی‌کنید.
چرا نازی‌آباد؟
اما درباره اینکه چرا اسم محله نازی‌آباد شده 2روایت وجود دارد. منوچهر والی‌زاده، صداپیشه پیشکسوت در این‌باره می‌گوید:«روایت نخست این است که آلمانی‌ها این محله را در دوره رضاخان ساختند و نام آن را نازی‌آباد گذاشتند؛ درحالی‌که طبق اسناد این محله خیلی پیش‌تر از سر کار آمدن رضاخان به همین نام بوده؛ بنابراین این گفته درست نیست. روایت دوم که معتبر است و در کتاب‌های تاریخی هم آمده، این است که ناصرالدین‌شاه قاجار دلبسته خانمی به نام نازخاتون می‌شود و او را به همسری می‌گیرد. از قضای روزگار این خانم در این محله عمارتی داشته و شاه هم باقی املاک و زمین‌های اطراف عمارت را پشت قباله نازخاتون می‌اندازد. نازخاتون این زمین‌ها را که از جنوب به دریاچه عظیم‌آباد می‌رسید به‌دست رعیت می‌دهد تا در آن کشت و زرع کنند. کم‌کم زمین‌ها رونق پیدا می‌کند و اسم نازخاتون هم روی زبان‌ها می‌افتد و از آن روزگار به این محدوده نازی‌آباد می‌گویند. در دوره پهلوی اول کم‌کم زمین‌های کشاورزی نازی‌آباد تفکیک شد تا خانه‌ها ساخته شوند و یک محله شکل بگیرد.
بچه‌معروف‌های نازی‌آباد
لابد شما هم زیاد شنیده‌اید که خیلی از فوتبالیست‌های معروف کشور بچه نازی‌آباد بودند. محدوده بازار دوم قبلا همان زمین‌های خاکی معروف نازی‌آباد بوده که خیلی از لژیونرها و بازیکن‌های تراز اول تیم ملی فوتبال مثل فرشاد پیوس، حمید استیلی، امیر قلعه‌نویی و... در آن فوتبال بازی کرده‌اند. وقتی با چند تا از قدیمی‌های محله گپ می‌زدیم فهمیدیم خیلی از بزرگان و رجال سیاسی کشوری و لشکری بچه نازی‌آباد بودند و هنوز هم هستند؛ مثل سید عزت‌الله‌ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری که هنوز هم بعضی وقت‌ها از بازارچه‌های معروف نازی‌آباد خرید می‌کند. در عالم هنر هم برای نازی‌آبادی‌ها جا هست؛ چون کسی مثل اکبر عبدی را دارند.
در همینه زمینه :
