گزارش
بدون پارازیت
کِی درام‌ها چطور به پدیده دنیای سرگرمی بدل شدند؟
ناصر احدی-روزنامه‌نگار
همانطور که «سوپ اپرا»های آمریکایی یا «تله‌نووِلا»های آمریکای لاتین در میان تماشاگران سریال در سراسر دنیا شناخته شده و محبوب هستند، «کی‌درام» (K-Drama)ها ـ که مخفف Korean Drama به معنی درام کره‌ای است ـ در چند سال اخیر به محصولاتی پرطرفدار در دنیای سرگرمی بدل شده‌اند. موفقیت گروه‌های موسیقی کره‌ای (K-Pop) و سینمای کره در سال‌های گذشته باعث جلب توجه به سریال‌های کره‌ای شده است. حالا دیگر داستان‌های درگیرکننده و عامه‌پسند کی‌درام‌ها از مرزهای کره‌جنوبی فراتر رفته است و دوستدارانی از خاورمیانه تا ینگه دنیا برای خودشان دست و پا کرده‌اند. اوج توجه به سریال‌های کره‌ای در سال 2021بود که پلتفرم عظیم نتفلیکس اقدام به پخش سریال کره‌ای «بازی ماهی مرکب» کرد و این سریال ظرف مدت کوتاهی به پدیده‌ای جهانی بدل شد. چه عواملی باعث موفقیت کی‌درام‌ها شد و چرا این سریال‌ها توانستند به‌عنوان محصولات فرهنگی به طیف گسترده‌ای از مخاطبان جهانی دست یابند؟ در ادامه سعی کرده‌ایم ویژگی‌های درام‌های کره‌ای و علل موفقیت‌شان را به‌طور فشرده بررسی کنیم.
موج کره‌ای
قبل از اینکه سر وقت کی‌درام برویم، اول باید ببینیم صنعت سرگرمی و فرهنگ کره‌جنوبی که به‌عنوان پیش درآمد محبوبیت سریال‌های کره‌ای ظهور کرد چه بود و چه ویژگی‌هایی داشت. «Hallyu» (هالی‌یو) به معنی «موج کره‌ای» اصطلاحی چینی برای توضیح فراگیری جهانی فرهنگ کره است. این اصطلاح در سال 1997به‌واسطه موفقیت کی‌درام «عشق چیست» در بخش‌های عمده‌ای از چین و دیگر کشورهای جنوبی شرقی آسیا ضرب شد. موفقیت این سریال در سال 1999با محبوبیت بلاک‌باسترِ به سبک هالیوودی «Shiri» در آسیا دنبال شد که بودجه‌ای 8و نیم میلیون دلاری داشت و غول کره‌ای صنعت تکنولوژی یعنی سامسونگ بخشی از بودجه آن را تقبل کرده بود. بعد از آن، سریال «پاییز در قلب من» در سال 2000روی خط موفقیت «Shiri» جلو رفت و پایه‌گذار فصل اول چهارگانه «عشق بی‌پایان» شد که در سال‌های بعد با 3 دنباله ادامه یافت و بازسازی‌هایی در اندونزی، فلیپین، تایلند، ترکیه و چین از روی آن انجام شد. فیلم‌های کره‌ای در جشنواره‌های سینمایی معتبر بین‌المللی به نمایش درآمدند و نام سینمای این کشور را بلندآوازه ساختند. در سال‌های اخیر موفقیت گروه موسیقی BTS و فیلم «پارازیت» و کارگردانش، بونگ جون هو، باعث شد که روند رو به تزاید فراگیری فرهنگ کره‌جنوبی در جهان ادامه یابد و حالا نه فقط فیلم و سریال و موسیقی کره‌ای بلکه سلبریتی‌ها، غذا و مراقبت‌های آرایشی و بهداشتی این کشور علاقه‌مندانی جدی از سراسر دنیا دارد. همین وجوه فرهنگی موجب شده که کره به مقصد محبوب گردشگران تبدیل شود و اقتصاد این کشور را تقویت کند.
نه کم، نه زیاد
کی‌درام‌ها سریال‌های 16تا 24قسمتی هستند که تقریبا طول هر قسمت 50دقیقه تا یک ساعت است. همین زمان نسبتا بلند (در مقایسه با سیت‌کام‌ها) هر قسمت یکی از دلایل محبوبیت این سریال‌هاست که باعث می‌شود مخاطب بتواند از نظر عاطفی به شخصیت‌ها نزدیک شود و درضمن وقایع بیشتری را در طول یک قسمت تماشا کند. خط داستانی متفاوت و تنوع در داستان‌گویی و ژانر که در عین آشنا بودن با الگوهای برنامه‌های غربی متفاوتند از دیگر دلایل محبوبیت این سریال‌هاست. در روزگاری هستیم که از طرفی عمده تماشاگران تاب و تحمل فیلمی 3ساعته با ضرباهنگی کند را ندارند و از طرف دیگر از کوتاهی قسمت‌های سریال محبوب‌شان شکوه می‌کنند. برای تماشاگر کم‌طاقتی که به کلیپ‌های چند دقیقه‌ای اینستاگرامی عادت دارد، تماشای یک قسمت یک‌ساعته یکی از کی‌درام‌ها به تماشای فیلمی سینمایی می‌ماند که آنقدرها هم بلند نیست. در واقع کی‌درام‌ها در حد فاصل بی‌حوصلگی تماشاگر و اشتیاقش به مصرف بیشتر ایستاده‌اند و با مدت مناسب‌شان برای تماشاگر عام در جای درستی هستند.
بازیگران خوش‌چهره و خوش‌پوش
از دیگر مؤلفه‌های مهم و اصلی موفقیت کی‌درام‌ها باید به بازیگران آنها اشاره کرد. بازیگران زن و مرد این سریال‌ها عمدتا خوش‌چهره، خوش‌اندام و خوش‌پوش هستند و در بروز احساسات‌شان نیز دست توانایی دارند. جنس بازی اغلب آنها برونگرا و مبتنی بر نمایش کم‌وبیش اغراق‌شده عواطف‌شان است. تماشاگر عام در لحظات خشم، غم، شادی، عشق و نفرت با احساسات آنها همدلی می‌کند و به‌راحتی و بدون مشکل از حس و حال شخصیتی که پیش چشم دارد سر درمی‌آورد. ابهامی وجود ندارد و پیچیدگی‌ای در کار نیست. احتمالا تماشاگر فرهیخته‌ای که دل در گرو پیرنگ‌های پیچیده و سبک‌های آلترناتیو دارد، ازتماشای این سریال‌ها که داستان‌هایی عموما تخت و حتی حدس‌زدنی دارند سرخورده می‌شود. اما این مهم نیست، چراکه مخاطب این سریال‌ها نه افراد فرهیخته بلکه کسانی هستند که تنها به‌دنبال سرگرمی‌اند و مشتاق‌اند که بخشی از تجارب خود را در قالب شخصیت‌هایی ببینند که از نظر سر و ظاهر چشم‌نوازشان و سبک و وضع زندگی مجلل‌شان، منِ آرمانی آنها را نمایندگی می‌کنند. در واقع باید گفت سیستم ستاره‌ای سریال‌های کره‌ای با هالیوود تفاوت چندانی ندارد. ستاره‌ها بت‌هایی هستند که ستوده می‌شوند و جدا از روی پرده، جزئیات زندگی شخصی‌شان نیز برای طرفدارانشان مهم است. جز بازیگران حرفه‌ای، «آیدل»ها (Idols) ـ که اصطلاحی برای اشاره به سلبریتی‌های خواننده در کره‌جنوبی است ـ در کی‌درام‌ها بازی می‌کنند و به محبوبیت بیشتر این سریال‌ها دامن می‌زنند.
آوای عشق
نکته دیگر درباره کی‌درام‌ها این است که معمولا سریال‌های خاص دارای قطعات موسیقی منحصر به‌خودشان هستند که توسط خوانندگان مشهور کره‌ای خوانده شده‌اند. این قطعات موسیقی نقش مهمی در تپندگی قلب درام دارند و دوشادوش سیر روایی به همراهی بیشتر تماشاگر و گره خوردن عاطفی او به سریال کمک فراوانی می‌کنند.
فراتر از زبان‌ها و مرزها
کی‌درام‌ها مسائل اجتماعی و فرهنگی‌ای را بیان می‌کنند که درنظر بیننده عام تماشای آنها را منطقی جلوه می‌دهد. فاصله و برخورد طبقاتی، آسیب‌پذیری روح و روان آدمی، موانع اجتماعی و اقتصادی‌ای که در سر راه رسیدن به مطلوب وجود دارد موضوعاتی هستند که در همه جای جهان برای تماشاگران درک‌کردنی است. آنها در عین اینکه بسیار کره‌ای هستند و فرهنگ کره را به تصویر می‌کشند، از مرزهای فرهنگی درمی‌گذرند و به دوردست‌ها می‌روند. فرقی نمی‌کند که تماشاگر عام به چه زبانی حرف بزند و اهل کجا باشد، به قول بونگ جون هو، کارگردان «پارازیت»، «چند سانتی‌متر بالاتر از مانع زیرنویس‌ها» جهانی پر از هیجان و سرگرمی در انتظار اوست.
در همینه زمینه :
