گزارش
وداع ایرانی‌هابا نان بی‌کیفیت
مرکز پژوهش‌ها از سازمان استاندارد و وزارتخانه‌های جهادکشاورزی و بهداشت برای پیگیری نکردن طرح تولید و عرضه نان کامل انتقاد کرد
رضا کربلایی- روزنامه‌نگار
مرکز پژوهش‌های مجلس بر ضرورت اتخاذ تدابیر فوری برای جایگزینی نان تولید شده با آرد سفید با نان کامل یا همان نان سبوس‌دار تأکید و از عملکرد وزارت بهداشت و سازمان استاندارد در پیگیری این مسئله به‌شدت انتقاد کرد.
به گزارش همشهری، این نهاد تحقیقاتی وابسته به مجلس در جدیدترین گزارش خود هشدار داد: درصورتی‌که نان سالم در اختیار مردم قرار نگیرد، مشکلات سلامتی برای شهروندان در قالب انواع بیماری‌ها نمایان می‌شود چرا که کامل‌ترین نان، همان نان تولیدشده حاوی سبوس و جنین است که مقادیر بالایی از انواع پروتئین مورد نیاز بدن شامل کلسیم، آهن و انواع ویتامین‌ها را دارد.
این گزارش می‌افزاید: مصرف نان سفید اثر چشمگیری بر ابتلای مردم به بیماری‌های مزمن غیرفراگیر ازجمله مشکلات عروقی و قلبی، اختلال متابولیکی، چاقی، کم‌خونی، دیابت، سوء هاضمه، کمبود املاح معدنی، مشکلات عصبی و حتی سرطان را به همراه دارد و با وجود فواید بی‌شمار نان کامل، چندین دهه است که در کشور آرد سفید تصفیه‌شده در پخت نان‌های سنتی و فانتزی استفاده می‌شود که فاقد ارزش غذایی است.
بازوی تحقیقاتی مجلس می‌گوید: مصرف نان سفید و نپختن نان با آرد کامل، می‌تواند هزینه‌های بهداشتی و درمانی را هم به مردم و هم دولت تحمیل کند و باعث افت کیفیت زندگی شهروندان شود. نکته مهم اینکه کمیته فنی بهبود کیفیت و سلامت نان وزارت بهداشت که زیرنظر دبیرخانه شورای‌عالی سلامت و امنیت غذایی فعالیت می‌کند، مهر سال1397 گزارشی آماده و بر ضرورت تولید آرد کامل و افزایش سبوس آرد و اصلاح استانداردها تأکید می‌کند اما هیچ اقدامی در این سال‌ها برای حراست از سلامت مردم صورت نمی‌گیرد.
مجلس اقدام می‌کند؟
پیشنهاد مرکز پژوهش‌های مجلس به نمایندگان این است که وزارت بهداشت، سازمان ملی استاندارد و وزارت جهادکشاورزی و صنف مربوط، برنامه اقدام توسعه تولید و مصرف نان کامل را ظرف 6ماه تدوین و به مرحله اجرا درآورند؛ به‌نحوی‌که خروجی این اقدام‌ها، ارتقاء زمانبندی شده دسترسی مردم به نان کامل باشد و این برنامه باید پس از تصویب در شورای‌عالی سلامت و امنیت غذایی، ملاک عمل کارگرو ه ملی آرد و نان و همه دستگاه‌های اجرایی مرتبط قرار بگیرد.
یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد: در وضعیت موجود نوعی نابسامانی جدی در مدیریت و سیاستگذاری نان کشور مشاهده می‌شود. به‌نحوی که بین کارگروه ساماندهی گندم، آرد و نان و شورای‌عالی سلامت و امنیت غذایی کشور در حوزه مدیریت و سیاستگذاری نان، تقسیم کار مشخصی وجود ندارد و طرح ساماندهی بازار گندم، آرد و نان نیز به‌عنوان مهم‌ترین زیربنای حقوقی کشور در زمینه نان، به موضوع نان کامل توجهی ندارد. فراتر از موضوع نان کامل، مدیریت نان در کشور نیازمند بازنگری جدی بوده و ضرورت دارد با تنقیح لایحه قانونی تشکیل شورای آرد و نان، طرح ساماندهی بازار گندم، آرد و نان و تصویب نامه درخصوص تشکیل کارگروه ساماندهی گندم، آرد و نان یک مصوبه قانونی جامع تدوین و تصویب شود.
6پرسش مهم
مرکز پژوهش‌های مجلس 6پرسش مهم را برای پیگیری و نظارت بر کم‌کاری دستگاه‌های متولی تولید نان کامل و جایگزینی آن با نان سفید مطرح و تأکید می‌کند: چرا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تدوین سبد غذایی کشور، از جایگزینی نان سفید با نان کامل، با وجود شواهد علمی متقن فراوان، خودداری می‌کند آن‌هم در شرایطی که بیش از 4سال پیش، کمیته فنی بهبود کیفیت و سلامت نان این وزارتخانه در این خصوص پیشنهادهای مشخصی ارائه کرده است؟
پرسش دوم این است که با توجه به خطرات اثبات شده مصرف نان سفید موجود برای سلامتی افراد و ایجاد بیماری‌های مزمن و هزینه‌های کمرشکن آن بر خانوارها و بودجه درمانی کشور و فواید نان کامل در حفظ سلامتی افراد جامعه مثبت نان کامل برای سلامت افراد، چرا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اقدامات مناسب را برای فرهنگسازی و اطلاع‌رسانی صحیح در بین مردم انجام نمی‌دهد؟
این نهاد پژوهشی همچنین می‌پرسد: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با وجود محرز شدن اثرات منفی مصرف نان سفید از سال‌های پیشین، چه جریان‌سازی را در هیأت دولت به‌منظور اتخاذ اقدام هماهنگ در زمینه دسترسی آحاد مردم به نان کامل به عمل آورده است؟ افزون بر این وزارتخانه یادشده به همراه سازمان ملی استاندارد چه برنامه‌ای برای نظارت بر کارخانه‌های تولید آرد برای رعایت استانداردهای سبوس‌گیری درنظر گرفته‌اند؟
بازوی تحقیقاتی مجلس با انتقاد از رعایت نشدن استانداردها در پخت نان این سؤال را هم مطرح می‌کند که چرا سازمان استاندارد برای صیانت از سلامت مصرف‌کنندگان و تولید محصول باکیفیت، اقدام به اصلاح استاندارد سبوس‌گیری و جلوگیری از حذف جنین از آرد نکرده است؟ و از سوی دیگر وزارت بهداشت چه سازوکار مشخصی برای رصد مستمر و تصادفی نانوایی‌ها در زمینه استفاده از مواد مضر مانند جوهر قند دارد و این سازوکار تا چه حدی از شفافیت لازم برخوردار و سبب اطمینان خاطر و تقویت اعتماد عموم نسبت به نان شده است؟
