«ژان باتیست تاوِرْنیه» که در سال1689درگذشت، یکی از مشهورترین جهانگردان و بازرگانان فرانسوی بود که در عصر صفوی بارها به ایران و مشرق‌زمین سفر کرد. بخش‌هایی از سفرنامه او که شرح وقایع دوره صفویه و اتفاقات پشت‌پرده دربار صفوی است اهمیت زیادی دارد و برای برخی تاریخ‌نگاران حکم مرجع را دارد. تاوِرْنیه در سال‌های 1632تا 1668میلادی 6بار به ایران سفر کرد. سفر اول او در زمان سلطنت شاه‌صفی، نوه شاه‌عباس بزرگ و سفرهای دیگرش در زمان حکومت شاه‌عباس دوم و شاه سلیمان بود. او 3بار دیگر هم در بازگشت از هند و از طریق بندر هرمز و قندهار به ایران و بیش از هر جهانگرد دیگری به کشورمان سفر کرد.
ایران، فرانسه اروپاست
تاورنیه برای شرح سفرهایش به ایران بسیار دقت داشت و گاهی به جزئیات می‌پرداخت. این جهانگرد فرانسوی لابه‌لای سفرهای پرتعدادش به ایران با اشخاص سرشناس زیادی روبه‌رو شد و اطلاعاتی درباره آنها به دست آورد که به لحاظ تاریخی اهمیت زیادی دارد؛ افرادی مثل میرزاتقی اعتمادالدوله، علی‌مردانخان، حاکم ثروتمند و پرقدرت قندهار که از ترس شاه‌صفی به دربار هند پناه برد و قندهار را به هندیان تسلیم کرد، میرزا ابراهیم، وزیر مالی آذربایجان، خواجه نظر، نخستین کلانتر ارمنیان ازجمله آن افراد هستند. به‌طور کلی تاورنیه درباره ایرانیان نظر مثبتی داشت و در بخشی از سفرنامه‌اش درباره هوش و درایت ایرانیان نوشت: «ایرانیان از همه ملل آسیا باهوش‌ترند و از فرنگی‌ها در عقل و کفایت هیچ عقب نمی‌مانند.» جهانگرد فرانسوی گریزی هم به امنیت حاکم در عصر صفوی زد و درباره شرایط امنیتی مملکت ما در آن روزگار چنین ثبت کرد: «در ایران می‌توان بدون ترس سراسر کشور را پیمود و اگر مال کسی را بدزدند، حاکم موظف است که معادل آن مال را به مالباخته پس بدهد.» تاورنیه مهمان‌نوازی ایرانیان را هم ستایش کرد: «ایرانیان دوستدار نظم و انصاف‌اند و ذوق بسیار برای آموختن دارند.» او در یکی از بخش‌های مهم سفرنامه‌اش، ایران و مردمانش را با فرانسه که خودش را مهد فرهنگ و هنر می‌دانست مقایسه کرد و در یک جمله نوشت: «ایران در آسیا به منزله فرانسه در اروپاست.»
سبک زندگی متفاوت
او هم مثل همه جهانگردانی که به ایران سفر کردند، درباره سفر به کشورمان کتابی به نام «سفرنامه تاورنیه» نوشته که توسط حمید ارباب‌شیرانی به فارسی ترجمه شده است. کتاب سفرنامه تاورنیه ایران و ایرانی را با نگاه متفاوتی توصیف کرده است. در این کتاب خبری از تمجیدها و توصیف‌‌های شاعرانه و احساساتی نیست بلکه ایران و ایرانی از نگاه یک جهانگرد تیزبین توصیف شده است. او در این سفرنامه‌ها دیده‌ها و شنیده‌هایش را به‌دقت تشریح کرد. سفرنامه تاورنیه یک کتاب تاریخی هم به‌حساب می‌آید و خواننده را با حال و هوای زندگی مردم، سبک خوراک و پوشش آنها در دوران صفویه آشنا می‌کند و به مسائل مرتبط با راه‌ها و روستاها، تقسیم ایالات، گل‌ها و میوه‌ها، مروارید و فیروزه، حیوانات باربر، ماهیان، پرندگان، شیوه ساختمان و… می‌پردازد. مثلا تاورنیه در توصیف شهر اردبیل، اهمیت این شهر را در تجارت بزرگ ابریشم گیلان و همچنین وجود مقبره شیخ صفی جد بزرگ صفویان دانسته که همواره شمار زیادی از ایرانیان به زیارت آنجا می‌رفتند.
تاوِرْنیه، جهانگرد و بازرگان معروف فرانسوی به ایرانیان نگاه ویژه داشت
ایرانی‌ها دوستدار نظم و انصاف
در همینه زمینه :
