توافق ایران و آمریکا برای تبادل زندانیان

وزیر امورخارجه ایران از توافق تهران و واشنگتن به‌منظور تبادل زندانیان دوطرف خبرداد؛ توافقی که رایزنی‌ها برای تحقق آن طی ماه‌های گذشته به‌صورت غیرمستقیم ادامه داشته‌ است.به‌گزارش همشهری، امیرعبداللهیان دیروز در گفت‌وگو با صداوسیما اعلام کرد ایران و آمریکا از‌ماه مارس سال‌گذشته، به‌صورت غیرمستقیم سندی را امضا و تأیید کرده‌اند که تبادل زندانیان دوطرف را محقق می‌کند، اما در روزهای اخیر یک توافق دراین زمینه به‌دست آمده‌است؛ «ازنظر ما همه‌چیز آماده است و اگر از طرف آمریکا نیز شرایط خوب پیش برود، در روزهای آینده اقدام خواهد شد. طرف آمریکایی اکنون درحال هماهنگی‌های فنی خود قرار دارد». اگرچه مقام‌های آمریکایی این خبر را تکذیب کردند، اماگمانه‌زنی‌ها حکایت از آن دارد که آزادسازی وجوه بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی،ژاپن و عراق  یکی از نتایج توافق دوطرف به‌منظور تبادل زندانیان است.

آغاز مذاکرات
اعلام خبر تبادل قریب‌الوقوع زندانیان میان ایران و آمریکا در شرایطی است که طرف آمریکایی در ماه‌های گذشته رویکردهای مبهمی دراین زمینه اتخاذ کرده‌‌ است. رایزنی‌ها درباره پرونده تبادل‌زندانیان با آغاز دور هفتم گفت‌وگوهای برجامی در وین، شکل جدی‌تری به‌خود گرفت و مقام‌های ایرانی همواره بر این نکته تأکید کرده‌اند که این پرونده را به‌عنوان یک اقدام انسانی پیگیری می‌کنند. ازسوی دیگر در ماه‌های گذشته مقام‌های آمریکایی نیز جسته و گریخته تأیید کرده‌اند رایزنی‌ها با تهران دراین زمینه ادامه دارد.

حسن‌نیت ایران
رایزنی‌ها به‌منظور تبادل‌ زندانیان میان ایران و آمریکا در روزهای میانی مهرماه گذشته شاهد تحول مهمی بود و جمهوری‌اسلامی براساس مذاکرات دوجانبه غیرمستقیم و در اقدامی باهدف اثبات حسن‌نیت خود، باقر نمازی، زندانی دوتابعیتی که به جرم جاسوسی و همکاری با دولت آمریکا به 10سال حبس محکوم شده بود را آزاد کرد. دراین میان اما کارشکنی آمریکا در انجام تعهدهای خود و عدم‌آمادگی این کشور برای ادامه رایزنی‌ها دراین زمینه، این پرونده را بلاتکلیف باقی گذاشت.

بلاتکلیفی آمریکایی
با آغاز اغتشاشات در ایران، پرونده تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا نیز مانند گفت‌وگوهای برجامی، با وضعیت مبهمی مواجه شد و کارشکنی‌های واشنگتن و رویکردهای مبهم و غیراصولی این کشور، سبب شد این پرونده در وضعیت نامشخصی قرار گیرد. درآن مقطع مقام‌های دولت آمریکا با موضع‌گیری‌های دوپهلو و تأیید و تکذیب‌های ضمنی، به ابهام‌های موجود دراین زمینه افزودند. در شرایطی که رسانه‌ها اخباری درباره مذاکرات غیرمستقیم منتشر می‌کردند، اما سخنگویان کاخ‌سفید در بیشتر مواقع رویکرد تکذیب را درپیش می‌گرفتند.

بازگشت آمریکا به مذاکرات
با فروکش کردن ناآرامی‌ها اما شاهد انتشار اخباری مبنی بر بازگشت دولت بایدن به میز مذاکره برای تبادل زندانیان ایران و آمریکا بودیم. در آخرین روزهای بهمن‌ماه گذشته بود که شبکه آمریکایی «ان.‌بی.‌سی» مدعی شد دولت آمریکا درحال مذاکره غیرمستقیم با ایران درباره تبادل احتمالی زندانیان است و به ادعای این شبکه ، مذاکرات پیشرفت داشته است. این شبکه همچنین مدعی شده بود برخی دولت‌های منطقه درحال میانجیگری دراین زمینه هستند.

فرمول توافق
برخی منابع مدعی شده‌اند ایران و آمریکا در مذاکرات اخیر خود، فرمولی را مورد بررسی قرار داده‌اند که می‌تواند شامل تبادل احتمالی زندانیان و آزادسازی 7میلیارد دلار وجوه بلوکه شده ایران در بانک‌های کره‌جنوبی باشد. گفته می‌شود فرمول پیشنهادی به ایران امکان دسترسی به این منابع مالی را می‌دهد، اما فقط برای خرید غذا، دارو یا سایر اهداف بشردوستانه، مطابق با تحریم‌های موجود آمریکا علیه ایران. اخبار منتشر شده با تأیید ضمنی برخی مقام‌های وزارت امورخارجه آمریکا نیز مواجه شد.