گزارش
60 ساختمان پرخطر بدون هیاهو ایمن‌سازی شد
همه دلایلی که باعث شده فهرست اسامی بناهای پرخطر منتشر نشود
سیمین برادران-روزنامه‌نگار
یک ماجرای قدیمی بر سر اینکه چرا شهرداری تهران فهرست بناهای ناایمن پایتخت را منتشر نمی‌کند، دوباره سر باز کرده است؛ ماجرایی که پس از حادثه آتش‌سوزی ساختمان 153خیابان بهار مطرح شده و خیلی‌ها می‌پرسند که شهرداری تهران از این کار امتناع می‌کند؟
اما اصل ماجرا چیست؟ آیا شهرداری واقعا تمایل ندارد که این اسامی را منتشر کند یا ماجرا چیز دیگری است؟ پاسخ این سؤال در چند نکته نهفته است:
طبق قانون و موارد حقوقی، انتشار لیست بناهای ناایمن باید از سمت دادستانی تهران صورت بگیرد و قانونا شهرداری تهران نمی‌تواند برای این کار اقدام کند.
اگر اسامی ساختمان‌های بزرگ ناایمن منتشر شود، بی‌تردید استرس و اضطراب به جان ساکنان، کسبه یا افراد مشغول به‌کار در این بناها می‌افتد که در کوتاه‌مدت چاره‌ای برای علاج آن وجود ندارد.
شهرداری تهران به جهت اخلاقی، افراد متخلف در این رابطه را به دستگاه قضایی معرفی می‌کند، اما اینکه اسامی آنها منتشر شود یا نه و چه مجازاتی برایشان درنظر گرفته شود، قانونا بر‌عهده دستگاه قضاست.
شهرداری تهران طی ماه‌های گذشته و در سکوت رسانه‌ای، از میان 129بنای بسیار پرخطر شناسایی شده، 60ساختمان را با همکاری دیگر نهادها و مالکان‌شان ایمن‌سازی کرده است. ارسال اخطاریه و انجام مراحل لازم برای سایر بناهای بسیار پرخطر و پرخطر و ناایمن با اولویت‌های کمتر نیز همچنان ادامه دارد.
بنابراین مسئله بر سر انکار ساختمان‌های ناایمن نیست، اما چالش انتشار و عدم‌انتشار ساختمان‌های ناایمن با توجه به ابعاد آن زوایای بسیاری دارد. تهران 129ساختمان پرخطر از لحاظ آتش‌نشانی دارد که بنا بر‌گفته رئیس سازمان آتش‌نشانی شهر تهران این تعداد به 70ساختمان رسیده است. روند این‌گونه است که لیست ساختمان‌های ناایمن در اختیار مرجع قضایی قرار می‌گیرد و مرجع قضایی نیز روی آن احکامی را صادر می‌کند؛ بنابراین ایمن‌سازی و اصلاح صورت می‌گیرد، اما چرا نباید اسامی بناهای ناایمن منتشر شود؟
التهاب در جامعه با انتشار فهرست
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور:انتشار لیست ساختمان‌های ناایمن تهران منجر به التهاب می‌شود. بحث انتشار، مصلحت نیست. شفاف‌سازی خوب است، اما برخی از مسائل را مسئولان باید بدانند و نسبت به آنها بی‌تفاوت نباشند و در جهت حل‌شان تلاش کنند. لیست ساختمان‌هایی که در تهران ایمنی ندارند توسط شهرداری تهران به دادگستری استان تهران تحویل داده شده است.
پلمب ناایمن‌ها؛ بدون‌تعارف
علیرضا زاکانی، شهردار تهران: ساختمان‌های ناایمن به 2دسته تقسیم می‌شوند؛ یا نوسازی می‌خواهند یا نیازمند بهسازی هستند و ما از طریق دادستانی با مسئولان این ساختمان‌ها تعامل برقرار می‌کنیم که در اسرع‌وقت بهسازی یا نوسازی شوند و اگر عدم‌ایمنی ساختمان به میزانی باشد که برای شهروندان خطرآفرین شود، به حکم دادستانی آن ساختمان را پلمب می‌کنیم. ما ساختمان‌هایی را که خیلی ناایمن هستند، حتما پلمب می‌کنیم و تعدادی را هم تا حالا پلمب کرده‌ایم و در این خصوص تعارف نداریم. اعلام کردن اسامی ساختمان‌های ناایمن جز ضربه زدن به آرامش مردم هیچ چیزی ندارد؛ ما توسط دادستانی پلمب می‌کنیم و مردم دیگر نمی‌توانند به آنجا وارد شوند و این موضوع دیگر اعلام کردن نمی‌خواهد. با وجود این، مجموعه شهرداری تهران وظیفه انتشار اسامی ساختمان‌های ناایمن را ندارد.
انتشار فهرست دردی را دوا نمی‌کند
قدرت‌الله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی تهران:عنوان شده است که 129ساختمان پرخطر در تهران داریم، اما خبر خوش اینکه تعداد این ساختمان‌ها به 70 مورد رسیده است. آیا اگر فهرست منتشر شود مردم ورود پیدا نمی‌کنند؟ باید انرژی‌مان را روی ایمن‌سازی بگذاریم. اسامی فقط چند روز در رسانه دوام می‌آورد و به‌دست فراموشی سپرده می‌شود. لیست ساختمان‌های پرخطر تهران در قوه قضاییه و شورای شهر موجود است. سال1402برای ساختمان‌های بسیار پرخطری که نسبت به ایمن‌سازی بی‌تفاوت بوده‌اند، حتما حکم می‌گیریم و انشعاباتشان را قطع می‌کنیم تا صاحبان آنها پای کار بیایند. مهم‌تر از این لیست، تغییر کاربری تعدادی از ساختمان‌ها در 5منطقه 10،11،12،15 و 16 بوده که تبدیل به انبار شده و در کنار بافت فرسوده وضعیت بدتر می‌شود. آنان هر فضایی دارند را به انبار مواد شیمیایی و... تبدیل کرده‌اند. همزمان با حریق ساختمان 153، حدود 15آتش‌سوزی در ناصرخسرو داشتیم؛ بنابراین انتشار لیست‌ها دردی دوا نمی‌کند. اگر منتشر کردیم با سایر ساختمان‌ها چه می‌کنید؟
چرا باید فضا ملتهب شود؟
عبدالمطهر محمدخانی، سخنگوی شهرداری تهران:موضوع ساختمان‌های ناایمن تهران پیچیده است. به یک معنا همه بافت فرسوده تهران ساختمان‌های ناایمن محسوب می‌شوند و مشخص است این ساختمان‌ها در ادواری ساخته شده که قوانین و مقررات ملی ساختمان برای آنها تعریف نشده بود.
شهرداری تهران وظیفه‌ای دارد که باید اقدامات قانونی را انجام دهد. برخی از وظایف از زاویه کمیسیون ماده 100و بخشی از ابعاد آتش‌نشانی و پایش ساختمان‌ها بدون حاشیه‌سازی و فضاسازی صورت گرفته است. ضمانت اجرایی بالاتر برای انجام برخی از این اقدامات کارساز است، ولی حکم کمیسیون ماده 100حکم قانون بوده و الان بابت فک پلمب که ساختمان 153داشته تحت پیگرد قانونی است. رسانه‌ها در قوانین خود بحث وحشت عمومی یا public panic را دارند که طبق رویه‌های مرسوم، خط‌قرمزهایی را در این خصوص اعمال می‌کنند. حال شهرداری تهران چرا باید فضای ملتهب برای مردم ایجاد کند؟ به‌عنوان شهرداری این وحشت را در رسانه ایجاد نمی‌کنیم و دوره اینکه سازمان‌ها و نهادها به جای انجام وظایف قانونی، سروصدای رسانه‌ای داشته باشند، گذشته است و این اقدامات باید منسوخ شود. ساختمان‌های ناایمن با هماهنگی میان‌دستگاهی رفع خطر خواهند شد و اگر مدیریت یکپارچه شهری نداریم باید با مدیریت انقلابی و جهادی ساختمان‌ها ایمن‌سازی شوند. در همین راستا مدیریت بحران شهرداری تهران نیز هزار ساختمان در تهران را رصد کرده و 33هزار ساختمان دیگر را نیز در دستور دارد تا پایش کند.
ابعاد اجتماعی و اخلاقی انتشار لیست
ایجاد مشکل در گذران زندگی کسبه و مشاغل فعال
ایجاد التهاب در جامعه
تأثیر روانی بر شهروندان
ایجاد ضربه به آرامش مردم
شهرداری تهران به‌دنبال ایجاد تشنج در جامعه نیست
کاهش انگیزه و از بین رفتن ترس مالکین برای رفع خطر
جو رسانه‌ای تنها چند روز پس از اعلام
ابعاد فنی
لیست‌ها قابل اتکا نیست و ممکن است تغییر کند
معیار سنجش پرخطر دانستن فقط براساس ضوابط آتش‌نشانی است؛ نه شاخص‌های فنی ساختمان
لیست این ساختمان‌ها طبقه‌بندی خاصی ندارد
ایمنی ساختمان‌ها براساس همه پارامترها و شاخص‌ها مشخص نیستند
همه بافت فرسوده تهران ساختمان‌های ناایمن محسوب می‌شوند
پیگیری ساختمان‌های ناایمن با هماهنگی میان‌دستگاهی از سوی شهرداری تهران
انجام روند ایمن‌سازی توسط شهرداری و معرفی به دادستانی
ابعاد امنیتی
به‌هم‌ریختگی در نظام مسئولیت
احتمال خرابکاری در ساختمان‌های ناایمن
ایجاد رعب و وحشت در تهران
تعقیب قانونی و پلمب ساختمان‌های ناایمن با حکم قضایی
انجام انتشار عمومی فقط با نظر دادستانی و وزیر کشور
