سیدحسین موسوی‌فر*
ایران براساس قوانین موجود، وارد مراودات محیط‌زیستی با چین همچون مراوده در این حوزه با سایر کشورهای جهان شد. 2کشور خواستار به اشتراک گذاشتن تجربیات در بهبود وضعیت محیط‌زیست شدند. چین توفیقات زیادی در حوزه محیط‌زیست دارد و امضای تفاهمنامه محیط‌زیستی ایران و چین در قالب سند همکاری 20ساله مقدمه‌ای برای همکاری عملیاتی 2کشور و اجرایی شدن برنامه‌های بهبود و حفظ محیط‌زیست است. تفاهمنامه محیط‌زیستی ایران و چین البته هنوز تبدیل به سند اجرایی نشده است و به محض ابلاغ این سند، فعالیت اجرایی 2کشور در حوزه محیط‌زیست آغاز می‌شود. اگر این تفاهمنامه به مرحله اجرا برسد، تبادلات فنی و دانش همچون تفاهمنامه‌هایی که با دیگر کشورهای همسایه و غیرهمسایه در حوزه محیط‌زیست بسته شد به ایران منتقل می‌شوند.
بخش‌های تخصصی سازمان حفاظت محیط‌زیست اقدامات موفق چین در حوزه محیط‌زیست را ارزیابی کرده و براقدامات چین در کاهش محسوس آلاینده‌ها و آلایندگی شهرهای بزرگ و حفظ محیط‌زیست دریایی مهر تأیید زده‌اند. چین همچنین در حوزه حفاظت از گونه‌های آبزی، گیاهان و گونه‌های در حال انقراض هم توفیقات زیادی داشته که اگر تفاهمنامه محیط‌زیستی به منصه اجرا برسد دانش و تجربه چین به کمک ایران می‌آِید.
تفاهمنامه ایران و چین در حوزه محیط‌زیست به‌گونه‌ای بسته شده است که نقش قانونی و ماموریت‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست در تمامی بندهای این تفاهمنامه رعایت شود. مذاکرات صورت‌گرفته با چین در حوزه محیط‌زیست محدود نبوده و دو طرف در راستای تحقق اهداف محیط‌زیستی در سند توافق ایران و چین، برای بهبود شرایط محیط‌زیستی محدودیت همکاری ندارند. دست سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز در سند تفاهم محیط‌زیستی 2کشور بسته نیست.
وزارت امور خارجه اکنون کارهای مربوط به ابلاغ این سند را انجام خواهد داد. البته هنوز سند نهایی به سازمان حفاظت محیط‌زیست ابلاغ نشده است. اما به محض ابلاغ همکاری‌های محیط‌زیستی ایران و چین با توجه به نگاه عملیاتی رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست فاز عملیاتی شدن توافق بلافاصله آغاز می‌شود و سازمان حفاظت محیط‌زیست از دستگاه‌های مربوطه و بخش‌های مرتبط در اجرایی شدن توافق، مطالبات خود را مطرح خواهد کرد.
سازمان حفاظت محیط‌زیست به سند همکاری ایران و چین بسیار خوش‌بین است.با امضای سند همکاری محیط‌زیستی ایران و چین در قالب سند همکاری 20ساله و اجرایی شدن این توافق خوش‌بینی زیادی وجود دارد که می‌تواند در همکاری با چین بر معضلات محیط‌زیستی در حوزه‌های مشخص شده غلبه کند.
خوش‌بینی به سند محیط‌زیستی ایران و چین
* رئیس مرکز بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست
