واکنش بازار خودرو به مصوبه شورای رقابت

فرخنده رفائی-روزنامه‌نگار

ثبات در نرخ دلار، نوسان قیمت خودرو را کاهش داده و از جهش قیمت خبری نیست، اما بازار در سایه سکوت خبری درباره خودروهای وارداتی، همچنان به هر خبری در این حوزه واکنش نشان می‌دهد و رکوردهای قیمتی جدیدی در کارنامه بعضی خودروهای سواری به ثبت‌ می‌رسد. آخرین تحولات و اخبار در بازار خودرو مصوبه کمیسیون صنایع مجلس درخصوص واردات خودروهای کارکرده و پس از آن، مصوبه اخیر شورای رقابت درباره قیمت‌گذاری خودرو بود.
شورای رقابت در دستورالعملی 7‌بندی برای تنظیم قیمت خودروی سواری که روز یکشنبه تصویب و ابلاغ شد، قیمت‌گذاری خودروهای تولید داخل را براساس ترازیابی با تولیدات مشابه خارجی و فروش آنها را از طریق سامانه یکپارچه مصوب کرده است. روز گذشته بعضی از فعالان بازار از افزایش 5‌تا‌8درصدی قیمت‌ خودرو بلافاصله پس از انتشار این مصوبه خبر دادند تا نگرانی‌ها درباره واکنش بازار به این مصوبه افزایش یابد، اما به اعتقاد رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودروی تهران، واکنش بازار نسبت به این موضوع چشمگیر نبود و قیمت‌ها نهایتا یک تا 2میلیون تومان بالا و پایین شد که این تغییرات نیز موقتی است.
سعید مؤتمنی در این زمینه به همشهری گفت: مشکل بازار خودرو محدودیت عرضه و انحصار است. شورای رقابت از نظر قانونی ورود کرده و معتقد است جایی که انحصار هست ناظر هم باید باشد، اما مشکل بازار با این اقدامات حل نمی‌شود و این قبیل تصمیمات اگر تأثیری هم بر بازار داشته باشد، موقتی و به‌صورت مسکن است.
وی اضافه کرد: خودرو چه در قرعه‌کشی به فروش برسد، چه شورای رقابت قیمت بدهد و چه در بورس کالا فروخته شود به‌هرحال مشکلی را از بازار حل نمی‌کند؛ مشکل بازار زمانی حل می‌شود که انحصار را از بین ببریم، واردات آزاد باشد و نیاز بازار تامین شود. وقتی نیاز بازار تامین شود، دیگر فاصله قیمتی وجود نخواهد داشت. ما در سال‌های گذشته نتوانستیم نیاز بازار را تامین کنیم و کمتر از نیاز کالا به بازار عرضه کردیم؛ در نتیجه فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار زیادشده و می‌بینیم که مشکلاتی را برای مصرف‌کنندگان خودرو و دیگر کالاها ایجاد کرده؛ چون افزایش قیمت خودرو روی قیمت دیگر کالاها هم تأثیر می‌گذارد.

مقایسه با کدام خودروی خارجی؟
شورای رقابت در مصوبه اخیر خود مبنای نرخ‌گذاری خودروهای سواری تولید داخل را ترازیابی و مقایسه با حداقل 3خودروی خارجی و رتبه‌بندی براساس شاخص رقابت‌پذیری در سطوح A تا G اعلام کرده است؛ شیوه‌ای که برای فعالان این حوزه سؤالاتی را ایجاد کرده است. موتمنی با انتقاد از این شیوه برآورد قیمت گفت: خودروهای تولید داخلی با کدام خودروی خارجی قابل مقایسه است؟ ماشین‌های مونتاژی چینی با کدام خودروها قرار است ترازیابی شوند؟ این خودروها را در چند‌ماه گذشته با هر قیمتی که خواسته‌اند فروخته‌اند و ماشین 500میلیونی تا 2میلیارد تومان به فروش رسیده است. آیا این ماشین با ماشین خارجی 30هزار دلاری قابل قیاس است؟ موتمنی مبنای درست قیمت‌گذاری را قیمت تمام‌شده دانست و افزود: تا جایی که من می‌دانم هر کالایی که تولید می‌شود قیمت تمام شده‌ای دارد که با لحاظ کردن سودی برای تولید‌کننده قیمت نهایی آن تعیین می‌شود و این امکان ‌که من بتوانم کالای تولیدی خود را به‌دلیل بی‌رقیب بودن با هر قیمتی بفروشم نباید وجود داشته باشد. به اعتقاد این فعال بازار خودرو، شورای رقابت باید کار قانونی خود را انجام ‌دهد و کالا را با توجه به هزینه تمام‌شده و میزان تورم قیمت‌گذاری ‌کند.

استقبال از واردات خودروهای کارکرده
تداوم التهابات بازار خودرو در ماه‌های اخیر و تأخیر جدی در روند واردات خودرو، باعث شد مجلس هفته گذشته طرح واردات خودروهای کارکرده را در کمیسیون صنایع به بحث بگذارد. براساس این طرح که یکشنبه هفته گذشته در کمیسیون صنایع مجلس به تصویب رسید، واردات خودروهای کارکرده با عمر 5 تا 8سال در دستور کار قرار گرفت تا با توجه به قیمت پایین‌تر و امکان واردات با تیراژ بالاتر، بازار خودرو را یک گام به تعدیل قیمت نزدیک‌تر کند. رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودروی تهران نیز با استقبال از این طرح، واردات خودروهای کارکرده را اقدام مؤثری در جهت تنظیم بازار دانست. موتمنی گفت: اگر بخواهیم التهابات بازار خودرو فروکش کند باید اجازه دهیم خودروهای خارجی چه کارکرده و چه‌ نو، با تعرفه پایین به کشور وارد شوند تا بازار اشباع شود و اما و اگرها به پایان برسد. موتمنی تأکید کرد: تنها در چنین شرایطی است که بازار راه خودش را پیدا می‌کند، وگرنه بازی با کلمات و مصوبات و طرح‌های مختلف واکنش مثبتی در بازار ایجاد نمی‌کند.

مکث
ریزش قیمت‌ها با واردات خودروهای کارکرده
سعید مؤتمنی در تشریح مزیت‌های واردات خودروهای کارکرده اضافه کرد: کیفیت خودروهای خارجی مثل هیوندا، تویوتا، نیسان و دیگر برندها بالاست و با گذشت 5سال از تاریخ تولید، نیاز به تعویض قطعه ندارند. به‌گفته این کارشناس، خودروهای داخلی سر 3هزار کیلومتر نیاز به تعویض قطعه دارند؛ درحالی‌که خودروهای خارجی حتی تولیدات کره و ژاپن ممکن است تا 200هزار کیلومتر هم نیاز به تعویض قطعه نداشته باشند و کیفیت این خودروها مورد تأیید است. واردات این خودروها در شرایطی که مصرف‌کننده با توجه به شرایط اقتصادی انتخاب دیگری هم ندارد، می‌تواند در ساماندهی بازار نقش مؤثری داشته باشد و بالانس قیمتی در بازار ایجاد شود. موتمنی معتقد است واردات خودروهای کارکرده می‌تواند قیمت خودروهای خارجی را که هم‌اکنون بیش از اندازه بالا رفته، کنترل کند و در کاهش قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی نیز مؤثر باشد. وی افزود: 207دنده‌ای الان حدود 600میلیون تومان قیمت دارد و خودروهای مونتاژی 2میلیارد تومان فروخته می‌شوند؛ درحالی‌که این رقم‌ها قیمت واقعی آنها نیست و اگر برندهای خوشنام وارد کشور شوند، قیمت آنها قطعا ریزش خواهد داشت.