افزایش جمعیت یوزپلنگ ایرانی

زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار

دیده شدن چند خانواده یوزپلنگ با توله‌هایشان و چند یوز بالغ دیگر در زیستگاه‌های شمالی یوزپلنگ آسیایی امیدها را برای افزایش یا دست‌کم ثابت ماندن جمعیت یوزها در کشور نسبت به سال گذشته بیشتر کرده است. پارک ملی توران مهم‌ترین و غنی‌ترین زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در ایران است و سرشماری‌های سال گذشته نشان داد که 9یوز بالغ در 2سال منتهی به 1400 در دوربین‌های تله‌ای ثبت شده‌اند و این جمعیت در زیستگاه‌های شمالی زندگی می‌کنند. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سمنان حالا خبر از «ثبت 17قلاده یوز درسال جاری با دوربین‌های تله‌ای» می‌دهد. 6ماده، 2نر و بقیه توله‌هایی هستند که هنوز معلوم نیست با وجود مخاطرات جاده‌ای، سگ‌های گله و چوپانان به سن بلوغ برسند. یوزهای جدا شده از طبیعت و به دنیا آمده در اسارت که حالا تعدادشان به 5قلاده می‌رسد را نباید جزو جمعیت یوزهای در معرض انقراض در زیستگاه‌های طبیعی به‌حساب آورد، ولی اگر آنها را هم حساب و به‌طور علمی برایشان برنامه‌ریزی کنیم، شاید بتوان برای آینده این‌گونه امیدهای بیشتری داشت.

خبرهای خوبی در راه است
عطیه تک‌تهرانی-مدیر بخش پژوهش انجمن یوزپلنگ ایرانی: امسال تابستان در برخی از زیستگاه‌های یوز دوربین‌گذاری کردیم و هنوز تعدادی دوربین در منطقه وجود دارد و آمارها به‌روز نشده است. به‌دلیل عدم‌وضوح تصاویر یوزهایی که محیط‌بانان یا مردم محلی گرفته‌اند، نمی‌توانیم بگوییم که آیا این خانواده‌ها جدید هستند یا همان خانواده‌ها و افراد قدیمی‌اند. تصاویر دوربین‌های تله‌ای انجمن وضوح بالایی دارد و به‌زودی گزارش مفصل انجمن منتشر خواهد شد. به‌طور کلی براساس تصاویر جدید، شرایط یوز‌ها خیلی بهتر از پارسال است. به‌طور مثال یکی از یوزهایی که 2سال پیش ثبت شده بود، امسال با یک توله تصویرش ثبت شده است. تلاش کردیم کل ذخیره‌گاه توران و میاندشت را به جز منطقه طرود پوشش دهیم. 2توله‌ای که متأسفانه از طبیعت جدا شده‌اند، می‌توانند امیدهای تکثیر در اسارت را بیشتر کنند؛ به شرطی که از روش‌های علمی این کار صورت بگیرد و امکانات موردنیاز در مرکز تکثیر در دل پارک ملی توران فراهم شود. آنجا برای توله‌ها به‌دلیل اینکه استرس محیطی وجود ندارد، بهتر است.

دوربین‌های تله‌ای 17قلاده ثبت کردند
بهرامعلی ظاهری-مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سمنان: طبق پایش‌ها، ۶ قلاده یوزپلنگ ماده زایا در طبیعت پارک ملی توران در شرق استان زیست می‌کنند. طبق پایش‌ها و بررسی تصاویر یوزپلنگ‌های آسیایی در پارک ملی توران با کمک دوربین‌های تله‌ای، اکنون ۱۷قلاده یوزپلنگ در طبیعت پارک ملی توران شناسایی شده است. ۲یوز نر بالغ نیز براساس تصاویر ثبت شده در پارک ملی توران در شهرستان شاهرود استان سمنان زیست دارند. در‌ ماه گذشته یک ماده یوز به همراه 3توله‌اش در مهم‌ترین زیستگاه یوزپلنگ آسیایی مشاهده شده است. خوشبختانه توله یوزهای این ماده یوز، بزرگ هستند و تصویر نشان‌دهنده این است که این ماده یوز توله‌هایش را به استقلال غذایی رسانده است. این یوزها قصد ورود به منطقه حفاظت‌شده توران را داشتند و انتظار می‌رود که تصاویر دیگری از این خانواده در منطقه حفاظت‌شده توران توسط دوربین‌های تله‌ای ثبت شود. در این زیستگاه طعمه‌های مناسبی برای یوز وجود دارد. مشاهده این خانواده یوز در این فصل یک خبر خوش برای دوستداران حیات‌وحش و خصوصا این‌گونه در خطر انقراض است.

2خانواده در یک‌سال
غلامرضا ابدالی-سرپرست دفتر حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست: 2قلاده یوز در محدوده پارک ملی توران شناسایی شده‌اند. این یوز‌ها از طریق دوربین‌های رصد در محدوده پارک ملی توران در شاهرود حدود ۲۱روز پیش و در تاریخ نهم دی شناسایی شده‌اند. نر و ماده بودن و بلوغ یوزها به‌دلیل فاصله 300متری با دوربین ثبت‌کننده دقیق نیست، اما دیده شدن 2خانواده در سال‌جاری نشان‌دهنده اتفاقات خوب در زیستگاه است، ولی مخاطرات اینگونه در حال انقراض مثل تصادفات جاده‌ای هنوز وجود دارد.