گزارش
متولیان تالاب‌ها طی 4 سال چه کردند؟
مرکز پژوهش‌های مجلس عملکرد دستگاه‌های متولی حفظ و احیای تالاب‌ها را ناکافی دانست
زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار
تالاب‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و باارزش‌ترین زیست‌بوم‌های طبیعی، دارای کارکردهای مختلف زیست‌محیطی و اثرات اقتصادی، بهداشتی، اجتماعی بر حوزه پیرامون خود هستند. اخیرا مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی از عملکرد 4ساله «ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌ها» منتشر کرده است که براساس آن این ستاد ماه‌هاست فعالیتی که قابل نقد و بررسی باشد منتشر نکرده است.
براساس این گزارش متأسفانه در دهه‌های اخیر به‌علت رخداد نوسانات شدید اقلیمی و مدیریت نادرست منابع آبی کشور، اغلب تالاب‌های کشور با مشکل خشکی و تهدید بقا مواجه شده و علاوه‌بر از دست‌دادن کارکردهای زیستگاهی و مزایای اقتصادی نظیر استفاده‌های تفرجگاهی، به کانون‌های پراکنش گردوغبار تبدیل شده و مخاطرات جدی برای سلامت ساکنان پیرامون داشته‌است.پس از ابلاغ سیاست‌های کلی نظام در بخش محیط‌زیست از سوی مقام معظم رهبری، قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌های کشور در اردیبهشت ماه سال 1396تصویب شد که در آن مقرر شده بود که ظرف6 ماه آیین‌نامه مربوطه توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست تهیه و به تصویب هیأت وزیران برسد. از همین روی هیأت وزیران بعد از 20ماه آیین‌نامه مذکور را تصویب کرد. مطابق ماده 2این آیین‌نامه دولت مکلف شد به‌منظور ایجاد هماهنگی در دستگاه‌های اجرایی ذیربط و جلوگیری از خسارات ناشی از توسعه ناهماهنگ و ناپایدار بر تالاب‌ها و تضمین کارکرد پایدار تالاب‌ها، ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور تشکیل دهد. مطابق نتیجه بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس، این ستاد نیز همانند اکثر ستادها و کارگروه‌های تشکیل شده خروجی مشخص، سیاستگذاری مستمر، عملکرد ادواری و تأثیرگذاری درستی ندارند. بنابراین لازم است ضمن برگزاری منظم و دوره‌ای این ستاد و فعال‌ترشدن دبیرخانه آن، گزارش‌های عملکرد به‌صورت منظم و مشخص در اختیار عموم جامعه قرار گیرد و شرایط نقد و بررسی تخصصی و اظهارنظر درخصوص عملکرد ستاد فراهم آید و ستاد نقش راهبری و سیاستگذاری خود را در زمینه مدیریت و احیای تالاب‌های کشور به اجرا برساند.
این ستاد باید پوششی جامع و برنامه‌ریزی برای 152تالاب ثبت شده کشور می‌داشت. مشخص است که پس از تصویب اصلاحات آیین‌نامه اجرایی قانون تالاب‌ها در دومین جلسه ستاد، موضوع اصلی جلسه به تالاب میانکاله پرداخته است که متعاقب آن نیز در جلسه سوم برنامه احیای تالاب میانکاله و تالاب انزلی به تصویب رسیده است. ولیکن در ادامه مصوبات جلسه سوم، مصوبات دیگری مشتمل بر تشکیل کارگروهی با مسئولیت سازمان برنامه و بودجه کشور برای تعیین سیاست‌ها، برنامه‌ها و ضوابط لازم برای نحوه تولید کود کمپوست در کشور در مهلت یک‌ساله وجود دارد. اکنون این مهلت به اتمام رسیده و اسناد و مدارکی دال بر تحقق این مصوبه ملاحظه نمی‌شود. همچنین در جلسه سوم مقرر شده‌است سازمان حفاظت محیط‌زیست گزارش عملکرد دستگاه‌ها را سالانه به ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور ارائه کند که گزارش مربوطه دیده نمی‌شود.
