مهندسی مصاحبه

امیرمحمد یعقوب‌پور- روزنامه‌نگار

لو‌رفتن فایل صوتی از مهدی تاج در مشهد، ادامه‌ای بر آشکار‌شدن شیوه خاص مدیریتی در فوتبال ایران است. در این چند دقیقه، فقط صدای افراد شنیده می‌شود اما حدس‌زدن میزانسن تصویری ماجرا هم اصلا سخت نیست؛ مدیرانی که دور یک میز نشسته‌اند، افرادی که قصد دارند بخش‌های مربوط به‌خودشان را به یک مصاحبه کوتاه تحمیل کنند، رئیس فدراسیونی که از موضع بالا به این مصاحبه نگاه می‌کند و البته خبرنگاری که به جز «چشم» جواب دیگری در ذهن ندارد. ماجرای این فایل صوتی چیست؟ مهدی تاج به مشهد رفت تا در جلسه هیأت فوتبال خراسان رضوی شرکت کند. احسان اصولی، عضو هیأت‌رئیسه اما در این جلسه همراه تاج نبود. همین مسئله شائبه‌هایی را رقم زد؛ شائبه‌هایی در مورد برکناری احتمالی اصولی از فدراسیون و حتی کنار‌رفتن او از هیأت فوتبال خراسان رضوی. موضوع مهم دیگر نیز غیبت مدیرکل اداره ورزش و جوانان استان در این جلسه بود. وقتی زمزمه‌ها شدت گرفتند، قرار شد رئیس فدراسیون در یک کنفرانس خبری به همه‌‌چیز پاسخ بدهد. او اما در یک اقدام باورنکردنی، زیر وعده‌اش زد و خبرنگارها را به حضور نپذیرفت. تاج فقط حاضر شد با یک خبرنگار گفت‌وگو کند. این فایل صوتی نیز شرح مکالمه آقای رئیس با این خبرنگار قبل از شروع مصاحبه است؛ جایی که مهدی تاج سؤال‌های مدنظر خودش را به خبرنگار توضیح می‌دهد و البته تأکید می‌کند که به هیچ سؤال دیگری هم جواب نخواهد داد. ظاهرا راه و رسم بیشتر مصاحبه‌های مرد اول فدراسیون، این‌چنین بوده و حالا تنها گوشه‌ای از حقیقت آشکار شده است. مهم‌ترین نهاد فوتبال ایران، به این شیوه اداره می‌شود؛ روشی که در آن پاسخگویی و شفافیت، چیزی به جز یک توهم دور و دراز نیستند.
قبل از افشای این فایل صوتی حیرت‌آور، آخرین مصاحبه وایرال‌شده از مهدی تاج در فضای فوتبال ایران، گفت‌وگوی او با یکی از شبکه‌های تلویزیونی بود. ظاهرا در این گفت‌وگو خبری از چک‌کردن سؤال‌ها با آقای رئیس نبود و همین مسئله، عصبانیت او را در پی داشت. تاج آن شب کلکسیونی از عبارت‌های توهین‌آمیز را علیه 2مجری برنامه به زبان آورد. ظاهرا این سزای کسی است که قصد داشته باشد از این مدیر، سؤال «جدی» بپرسد و به‌دنبال پیگیری مطالبه‌های هواداران فوتبال ایران باشد.
نمی‌دانیم که قرارداد مارک ویلموتس بالاخره از جیب مهدی تاج بیرون آمده یا نه اما شکی وجود ندارد که این شکل درستی برای برخورد با رسانه‌ها نیست. اینکه رسانه‌های پرسشگر را از اتاق بیرون کنید و گفت‌وگو با یک خبرنگار خودی را با مجموعه‌ای از سؤال‌ها و جواب‌های از پیش تعیین شده به خورد مخاطب بدهید، طبیعتا نه حرفه‌ای است و نه اخلاقی به‌نظر می‌رسد. تاج قبل از این هم بارها نشان داده که علاقه زیادی به برخی جریان‌های رسانه‌ای دارد و اساسا دوست دارد در اطراف خودش یک دایره از خبرنگارهای نزدیک داشته باشد؛ همانطور که قبل از این هم با گروهی از مجریان تلویزیونی رابطه بسیار نزدیکی داشت. درست در زمان افشای این فایل صوتی تکان‌دهنده که هواداران فوتبال ایران را به‌شدت عصبانی کرده است، یکی از رسانه‌های پرمخاطب ورزشی در ایران تصویر بزرگی از او را روی صفحه‌اش قرار داده و با ساختن ژستی قهرمانانه، از دستور آقای رئیس برای بازگشت هوادارها به استادیوم‌ها نوشته است. چیزی نمانده در این خبر، لباس سوپرمن را هم تن آقای تاج کنند!
ماجرای ویلموتس که موجب اصلاح رویه‌های غلط فدراسیون فوتبال نشد. نهایت ماجرا یک بیماری خودجوش قلبی بود و مدتی استراحت در اروپا و آماده‌شدن برای بازگشت به فدراسیون با لابی‌های جدید. کاش حداقل افشای این فایل صوتی، رویه پاسخگویی در فدراسیون را عوض کند. نه به این معنی که از این به بعد با سختگیری بیشتر، امکان ضبط صدا در جلسات آقای رئیس وجود نداشته باشد. به این معنی که مصاحبه‌ها دیگر گزینشی نشوند و فدراسیون فوتبال به جای «مهندسی مصاحبه» مشغول انجام کارهای مهم‌تری باشد. خروجی این مصاحبه هم آنقدر مهم نبود که نیاز به چنین کارهایی داشته باشد. نهایتا مهدی تاج قصد داشت از ابقای احسان اصولی حرف بزند؛ مدیری که هر وقت از جلسه هیأت رئیسه فدراسیون خارج شده، دقیقا چیزی متضاد با خروجی واقعی جلسه را با خبرنگارها در میان گذاشته است. کاش کنار رفتن پرده‌ها از فدراسیون برای بار دیگر، حداقل نوع نگاه برخی از مدیران ارشد این نهاد را به مفهوم پاسخگویی عوض کند.