گزارش
کشاورزی هوشمند در قزوین
قزوین پایلوت یکپارچه‌سازی اراضی زراعی روستاها شده تا زمینه برای اجرای کشاورزی هوشمند در آن فراهم شود
راحله عبدالحسینی-روزنامه‌نگار
قزوین با داشتن فقط یک‌درصد از مساحت کشور حدود ۸درصد در اقتصاد و تولید نقش دارد. استانی با جمعیت بیش از 1.5میلیون نفر که بیش از آنکه با شهرک‌های صنعتی چرخ اقتصاد را بچرخاند در حوزه تولیدات کشاورزی پیشگام است و حدود 4درصد تولید کشاورزی را برعهده دارد. این استان به‌دلیل همین سابقه و ظرفیت بالای کشاورزی به تازگی پایلوت یکپارچه‌سازی اراضی زراعی روستاهای کشور شده است. پیش از این تجربه یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی و تجاری‌سازی آنها در باغ‌های میوه‌های گرمسیری و نخلستان‌های سیستان‌وبلوچستان و نخلستان‌های بوشهر و هرمزگان نیز آغاز شده بود. یکی از ثمرات این یکپارچگی را هم شاید بتوان مزارع نیشکر خوزستان دانست که به همین دلیل، سال‌هاست به‌صورت مکانیزه کاشت و برداشت می‌شوند.
بهره‌مندی از تجهیزات مدرن
پیشینه خرد شدن اراضی کشاورزی به طرح اصلاحات ارضی در سال1341 برمی‌گردد که طی آن زمین و باغ از مالکان بزرگ گرفته و به‌صورت خرد به کشاورزان خرد واگذار می‌شد. حالا اما یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی در نقطه مقابل به‌معنای خارج کردن آنها از شکل قطعه‌بندی‌شده و خرد است؛ اتفاقی که نه‌تنها هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد، بلکه به استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی به‌روز و کشاورزی هوشمند کمک می‌کند. مهدی رحمان‌دوست، مدیر امور اراضی سازمان جهادکشاورزی قزوین به همشهری می‌گوید: یکپارچه‌سازی اراضی، بهره‌وری تولید محصول را با قابلیت اجرای نیازسنجی به شکل هوشمند در قطعات وسیع و کاهش هزینه‌های تولید بیشتر می‌کند. در راستای اجرای این طرح از ۴۸۹هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان، اطلاعات ۱۸۶هزارو۴۸۶ هکتار از اراضی کشاورزی در سامانه یکپارچه‌سازی ثبت شده است. به‌گفته احمد مستخدمی، مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهادکشاورزی قزوین، اطلاعات حدود ۱۵۸هزارو۸۲۳ هکتار که طرح کاداستر (حد نگاری یا نقشه‌برداری ثبتی) در آنها انجام و در سامانه ثبت شده است.
کشاورزان چه می‌گویند؟
کشاورزان قزوینی از اجرای یکپارچه‌سازی اراضی استقبال کرده‌اند. حسین حمزه یکی از کشاورزان که به اتفاق چند کشاورز دیگر توانسته 70هکتار زمین کشاورزی را که 72سند برای افراد مختلف داشته به شکل یکپارچه درآورد به همشهری می‌گوید: در زمین‌های وسیع می‌توانیم از ماشین‌های مکانیزه بهره‌مند شویم و استفاده از ماشین‌آلات پیشرفته یعنی برداشت محصول سالم. اما یکی از دغدغه‌های کشاورزان در این طرح، سند مالکیت زمین‌هاست. یکی از کشاورزان قزوین به همشهری می‌گوید که ترجیح می‌دهد زمین نیم هکتاری خود را به شکل سنتی اداره کند، زیرا نگران است در طرح یکپارچه‌سازی اراضی، مالکیت زمینش دستخوش تغییر شود. مدیر امور اراضی جهادکشاورزی قزوین در این‌باره به همشهری می‌گوید: اسناد مالکیت با همکاری سازمان ثبت اسناد برای همه بهره‌برداران صادر می‌شود. مختصات جغرافیایی زمین‌های کشاورزی روستایی به شکل دقیق ثبت می‌شود و نگرانی درباره مالکیت وجود نخواهد داشت. به‌گفته مهدی رحمان‌دوست، تاکنون 15درصد اسناد تک برگی در اجرای این طرح در قزوین صادر شده است.
قزوین، قطب کشاورزی هوشمند کشور
وزیر کشاورزی چندی پیش، قابلیت‌های قزوین در بخش کشاورزی دانش‌بنیان را خوب ارزیابی کرد و دشت قزوین را با داشتن ۴۴۰هزار هکتار اراضی مرغوب و حاصلخیز، نماد کشاورزی هوشمند در کشور دانست. به‌گفته ساداتی‌نژاد، این ظرفیت باعث شده تا بیشتر طرح‌های پایلوت کشاورزی هوشمند در قزوین اجرا شود.
کشاورزان قزوینی با استقبال از برنامه‌های هوشمند در اداره کردن زمین کشاورزی نقش مؤثری در کاهش مصرف آب، تولید محصول سالم و مشتری‌پسند و نیز افزایش تولیدات کشاورزی داشته‌اند. مدیر امور اراضی سازمان جهادکشاورزی قزوین نیز در این‌باره می‌گوید: موفقیت در این حوزه وابسته به یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی است، زیرا کشاورزی هوشمند در قطعات خرد جوابگو نیست. چندی پیش نیز تعدادی از جوانان قزوینی، با راه‌اندازی یک شرکت دانش‌بنیان توانستند 50پهپاد کشاورزی را علاوه بر قزوین در مزارع 13استان دیگر به پرواز درآورند. پهپادهایی که پایش و نظارت بر محصولات کشاورزی، برآورد تنش آبی محصول، کاشت دانه، آنالیز کیفیت خاک و مواردی از این دست را انجام می‌دهد.
