لاتاری 9میلیون نفری برای 20هزار خودرو

بهزاد رنجبر- روزنامه‌نگار

در شرایطی که تداوم عرضه خودرو در بورس‌کالا به‌دلیل سنگ‌اندازی‌ها، با اما و اگر‌های زیادی مواجه شده، به دستور سازمان بازرسی بار دیگر عرضه خودرو از طریق قرعه‌کشی از هفته قبل از سرگرفته شد. تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد رکورد شرکت در طرح قرعه‌کشی خودرو ‌شکسته شده و بیش از 2/9میلیون نفر برای خرید فقط 20هزار خودرو ثبت‌نام کرده‌اند.
به‌گزارش همشهری، نحوه عرضه خودرو در چند سال گذشته به یک چالش بزرگ تبدیل شده است زیرا در سال‌های اخیر میزان تولید کاهش یافته و جمع کل تولیدات داخلی کفاف تقاضای بازار را نمی‌دهد. به همین دلیل شرکت‌های خودرو‌سازی‌ از سال1397 شیوه جدیدی را برای فروش به‌کار گرفته‌اند و از طریق قرعه‌کشی، خودرو‌های تولیدی‌شان را به مشتریان تخصیص داده‌اند.

1
متهم؛ سهمیه‌بندی
طبق تجربه سال‌های گذشته هر نوع سهمیه‌بندی کالا به افزایش تقاضا و تشکیل صف منجر شده، زیرا قیمت‌های غیررقابتی به‌طور طبیعی حجم تقاضا را افزایش می‌دهد و حتی موجب می‌شود تقاضا‌های غیرواقعی به شکل محسوسی افزایش یابد. بر همین اساس از ابتدای سال‌جاری قرار شد تا از طریق مکانیسم‌های بورس‌کالا قیمت‌ها در یک فرایند رقابتی کشف و تقاضا‌های واقعی شناسایی شود.این عرضه‌ها ظرف چند‌ماه گذشته تداوم یافت و 40هزار خودرو در بورس‌کالا عرضه شد اما به‌دلیل افزایش مخالفت‌ها نهایتا هفته گذشته سازمان بازرسی با برگزاری یک نشست با مدیران شرکت‌های خودرو‌ساز از آنها خواست تا از همان شیوه قدیمی قرعه‌کشی خودرو استفاده کنند، این موضوع با وجود حمایت‌های وزارت اقتصاد و صنعت ابهام‌های تازه‌ای را بر سر تداوم عرضه خودرو در بورس‌کالا به‌وجود آورده است.

2
ثبت رکورد تازه
ایران‌خودرو از یکشنبه هفته گذشته تازه‌ترین ثبت‌نام برای قرعه‌کشی خود را آغاز کرد. ثبت‌نام برای شرکت در این طرح تا دیروز ادامه داشت. در این طرح 4محصول شامل سورن‌پلاس دوگانه‌سوز، پژو پارس سال سفارشی (ELX)، پژو پارس سال سفارشی با موتور XU7P و راناپلاس عرضه شد. 3دسته از متقاضیان شامل متقاضیان عادی، مادران دارای ۲فرزند و دارندگان خودرو‌های فرسوده می‌توانستند در این قرعه‌کشی شرکت کنند. تازه‌ترین اطلاعات دریافتی نشان می‌دهد در جریان این قرعه‌کشی 9میلیون‌و200هزار متقاضی ثبت‌نام کرده‌اند که رکورد تازه‌ای در سیستم قرعه‌کشی خودرو محسوب می‌شود. درحالی‌که تعداد خودرو‌های قابل عرضه فقط 20هزار دستگاه است. پیش از این در آبان‌ماه امسال 6میلیون و 500هزار نفر در یکی از قرعه‌کشی‌های خودروسازان ثبت‌نام کرده بودند که در نهایت فقط 39هزار خودروی تولید شده در ایران‌خودرو عرضه شد. شدت تقاضا در قرعه‌کشی تازه ایران‌خودرو به حدی بود که سایت ثبت‌نام ایران‌خودرو در هفته گذشته به‌دلیل افزایش شدید تقاضا با اختلال مواجه و به همین دلیل زمان ثبت‌نام طی 2مرحله تمدید شد.

3
تقاضای واقعی بازار
این میزان تقاضا برای خرید خودرو در حالی ثبت شده است که داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد از میان 25.7میلیون خانوار ایرانی فقط نیمی از آن‌ها یعنی 13میلیون خانوار، دارای خودرو هستند. داده‌های تکمیلی وزارت صنعت نشان می‌دهد حجم واقعی تقاضا در بازار خودرو حداکثر 1.5میلیون دستگاه در سال است. این آمار به وضوح با تعداد افرادی که برای خرید خودرو ثبت‌نام کرده‌اند، تفاوت آشکاری دارد. با استناد با این آمار می‌توان گفت روش قرعه‌کشی که از آن با نام لاتاری خودرو نیز نام برده می‌شود به‌دلیل اجرای شیوه منسوخ سهمیه‌بندی، به افزایش تصاعدی و افراطی حجم تقاضا منجر شده، حال آنکه ممکن است بسیاری از تقاضا‌های واقعی بی‌پاسخ بماند.