ناجی زندگی زنان زندانی

رضا نیکنام-روزنامه‌نگار

اینجا بانوان هر روز چشم می‌دوزند به ورودی ندامتگاه تا شاید فرشته نجات از راه برسد. آدم‌هایی که تا همین چند وقت پیش مثل آدم‌های عادی درکنارمان بودند و حالا به دلیل جرم و بزه پشت میله‌های زندان افتاده‌اند و بعد از خدا همه امیدشان به بانویی است‌که برای آزادی آنها ضمانت می‌گذارد.
از وقتی پای «مهوش صابری» به ندامتگاه شهرری افتاد و تعدادی از زنان محکوم به حبس را با خودش بیرون برد، همه برای آمدنش لحظه‌شماری می‌کنند تا ببینند پرنده خوشبختی کی روی شانه آنها می‌نشیند. از دختران جوانی که با طناب رفقای ناباب به چاه افتاده‌اند و حالا باید تاوان اشتباهشان را بدهند تا مادرانی که به دلیل بدهی مالی و کشیدن چک بی‌محل، حمل موادمخدر و... به زندان افتاده‌اند و جزگذراندن دوران محکومیت چاره‌دیگری ندارند؛ بانوان زندانی می‌دانندکه این ملاقات شایدآخرین فرصت زندگی برایشان باشد.

ازآزادی25 نفر به 155 نفر رسیدیم
«مهوش صابری»؛ واقعاً بانویی خدمتگزار است بدون پیشوند و پسوند اضافه. همین روحیه مردمداری، صداقت و مهربانی‌اش است که او را به این مسیر کشانده تا وسیله‌ای باشد برای نجات انسان‌ها و مرهمی باشد برای زخم‌های کهنه و دردهای پنهان و آشکار دیگران.
اواخر اسفند ماه سال 1399 بود که صابری برای نخستین‌بار درتهران کار بزرگی را به نام خودش ثبت کرد. او با پیگیری زیاد توانست برای تعداد 25 نفر از بانوان محکوم به زندان که اکثرشان مادر و دارای فرزند بودند رأی باز بگیرد، از فضای سرد زندان بیرونشان بیاورد و درکارگاه‌های اشتغالزایی خود ضمن آموزش، توانمندشان کند. اما این تازه آغاز راه برای این بانوی نیکوکار بود چراکه مدتی بعد این آمار به 76 نفر و بعد از آن نیز به 115 نفر رسید و اکنون پس از گذشت 22 ماه این آمار تا 20 دی‌ماه سال1401 به 155 نفر رسیده و البته این تلاش‌ها همچنان درماه‌های پایانی نیز ادامه دارد.
این تعداد از بانوان زندانی با محدوده سنی18 تا 40 سال که با جرائم مختلف به تحمل حبس‌هایی از 4 تا 20 سال محکوم بودند به کمک رأی باز و همت صابری از زندان بیرون آمدند و جز اشتغال، توانمندسازی و کسب درآمد مناسب، اوقات دیگرشان را در کنار خانواده و فرزندان خود سپری کردند.

پایان محکومیت 35 بانوی زندانی تا روز مادر
اتفاق تازه‌ای هم افتاده است. صابری از پایان دوران محکومیت 35 نفر از بانوان و مادران زندانی تا قبل از 23 دی ماه 1401 مصادف با ولادت حضرت فاطمه(س) و روز مادر صحبت کرد.
جالب اینکه اینها نخستین گروه از بانوان زندانی در تهران هستند که با تلاش و همت این بانوی نیک‌اندیش تهرانی و با همکاری و حمایت جامعه خیران، قوه قضائیه، مدیریت زندان زنان شهرری و انجمن حمایت از زندانیان، دوران حبس و زندان را به سلامت و بدون لغزش درکارگاه‌های خود اشتغالی کوثرگذرانده‌ و به آغوش جامعه باز‌گشته‌اند و حالا واقعاً آزاد آزادند.

تعطیلی‌کارگاه اشتغال به دلیل اجاره سنگین
صابری که دبیر مجامع خیریه جنوب شهر تهران و مدیرعامل مؤسسه خیریه «حامیان اندیشه رشاد» نیز هست از برخی نامهربانی‌ها ناراحت است. هرچند این مسئله ذره‌ای در کار و هدفش خللی وارد نکرده اما نمی‌تواند فراموش کند که چگونه کارگاه اشتغالزایی کوثر در منطقه 8 تهران را که با خون دل و سختی زیاد ایجادکرده بود را فقط به خاطر اینکه از عهده پرداخت اجاره ماهانه30میلیون تومان برنمی‌آمد از دست داد.
بانوی خیر تهرانی که سابقه طولانی و موفق در راه‌اندازی کارگاه‌های اشتغالزایی و حمایت از بانوان سرپرست خانوار، زنان زندانی، بانوان در معرض آسیب و آسیب دیده دارد، برنامه‌های تازه دیگری را در پیش گرفته است. نمونه آن ثبت و راه‌اندازی «تعاونی بانوان زندانی»، حمایت از خانواده و فرزندان زندانیان، قوت بخشیدن بخش آموزش، توانمندسازی، خودکفایی زنان زندانی و انواع آسیب‌دیدگان اجتماعی است.

تولید محصولات حجاب و عفاف در برنامه کاری
او که برای آزادی و گرفتن رأی باز بانوان زندانی آبرو، سابقه‌کاری و مجوزمؤسسه‌‌اش را گرو گذاشته و به فکر کسب درآمد نبوده گلایه داردکه چرا مورد حمایت قرار نگرفته است. اما صابری، با همه این ناملایمات دست از کار نکشیده و در مناطق 16 و 12 نمونه‌ای از کارگاه‌های اشتغالزایی را برای بانون زندانی و آسیب‌دیدگان اجتماعی و سرپرستان خانوار ایجاد و توسعه داده است. او درکارگاه اشتغالزایی بانوان زندانی، تولید محصولات مختلف عفاف و حجاب از جمله چادر، مانتو، تل، ساق دست، مقنعه و... را در برنامه‌کاری دارد.



مکث
هر زندانی فقط یک‌بار حق استفاده از رأی باز را دارد
هر روز که می‌گذرد تعدادشان بیشتر می‌شود و تنها شرط ماندنشان در این کارگاه اشتغال‌زایی، حسن اخلاق و همکاری با مدیریت مجموعه و همکاران است. البته طبق قانون هرکس در دوران محکومیتش فقط یک‌بار می‌تواند از قانون «رای باز» استفاده کند، برای همین تلاش می‌کنند که آدم خوبی باشند و صابری را به دردسر نیندازند؛ چراکه در غیر این صورت مأموران انتظامی آنها را به زندان برمی‌گردانند و هیچ راهی برای بازگشتشان به بیرون وجود ندارد.