از بنزینی به برقی

محمد سرابی-روزنامه‌نگار

موتور‌سیکلت‌ها به شکل غیرقابل اصلاحی دودزا هستند. شیوه انتقال سوخت و حرکت قطعات در موتور کاربراتوری این وسیله نقلیه به شکلی است که در بهترین حالت هم دودزاست؛ حتی موتورسیکت‌های انژکتوری هم به نسبت تعداد نفراتی که جابه‌جا می‌کنند، آلوده‌‌کننده هستند؛ به همین دلیل است که میزان آلوده‌کنند‌گی موتورسیکلت‌‌ها چندبرابر خودرو‌های سواری ارزیابی می‌شود. نصب فیلتر دوده، اصلاح عملکرد سامانه سوخت و مانند آن هم قادر به رفع این مشکل نیست؛ به همین دلیل است که در کلانشهری مانند تهران راه‌حل پیشنهادی برای رفع مشکل فرسودگی موتور‌سیکلت‌های کاربراتوری معضل دیگری است که بیش از همه در شهر به چشم می‌آید. این فرسودگی به آلایندگی آن می‌افزاید و نتیجه اینکه انبوهی از موتورسیکلت‌های فرسوده و بدون پلاک مشخص در حال حرکت در خیابان‌ها هستند.
راه‌حل‌هایی که برای خودرو‌های شخصی و تاکسی‌ها استفاده می‌شود درباره موتورسیکلت‌ها پاسخگو نیست. نصب فیلتر دوده، قرار دادن کاتالیست و حتی وام اسقاط خودرو که برای سواری‌ها پیشنهاد شده است، درباره موتورسیکلت‌ها کاربرد زیادی ندارد؛ به همین دلیل مدیریت شهری تهران رویکرد دیگری را در پیش گرفته و قصد دارد از مسیر متفاوتی وارد ساماندهی موتورسیکلت‌های آلاینده و در نتیجه رفع بخشی از مشکل آلودگی هوا شود؛ تغییر موتورسیکلت‌های بنزینی به برقی.

برنامه توسعه چهارم
چهارمین برنامه توسعه شهرداری تهران، مسیر حرکت شهرداری در سال‌های آینده را معین می‌کند. برنامه‌ریزی‌های معاونت‌ها و سازمان‌ها و همینطور تعیین بودجه سالانه و شیوه مصرف آن براساس توجه به این برنامه‌های توسعه انجام می‌گیرد. در متن برنامه چهارم که شهرداری آن را تنظیم کرده، توجه ویژه به تامین موتورسیکلت‌های برقی در تهران شده است. هم‌اکنون شهرداری و شورا در حال رایزنی برای احکام برنامه چهارم شهرداری تهران هستند و این لایحه پس از تأیید کمیسیون تلفیق برای تصویب به صحن شورا خواهد آمد. متن تنظیم شده از سوی شهرداری در مراحل بررسی و تأیید شورای شهر تغییراتی کرده است و باید تا تصویب نهایی و انتشار آن منتظر ماند. روال بر این است که شهرداری لایحه را به کمیسیون بودجه شورای شهر ارائه می‌کند و شورای شهر نیز این لایحه را به کمیسیون‌های تخصصی مربوطه ارجاع می‌دهد. پس از بررسی لازم، لایحه در کمیسیون تلفیق که با حضور رئیس کمیسیون‌های مختلف تشکیل شده است، بررسی می‌شود و در رفت و برگشت میان شهرداری و شورا تغییراتی خواهد کرد. سرانجام لایحه نهایی در صحن شورا تصویب و ابلاغ می‌شود.

رویکر‌د‌های کلان شهرداری تهران
شهرداری در زمینه توسعه و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی، رویکرد حمل‌ونقل پاک را مورد توجه قرار داده است. یکی از راهبردهای لایحه برنامه چهارم توسعه «توسعه و ارتقای بهره‌وری سامانه‌های حمل ونقل عمومی، پاک و انسان‌محور» است. در سیاست‌های لایحه برنامه چهارم هم بند «افزایش استفاده از انرژی‌های نو، پاک و تجدیدپذیر در شهرداری» گنجانده شده است. در احکام حوزه حمل‌ونقل و ترافیک هم شهرداری موظف شده است که در راستای بهبود و توسعه حمل‌ونقل عمومی، کاهش ترافیک و آلودگی هوا اقداماتی را به انجام رساند. در یکی از این اقدامات آمده است: «توسعه، نوسازی و بهسازی ناوگان و سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی و پاک»

2فرمان اصلی
تا‌کنون 2حکم مرتبط با برقی‌کردن موتورسیکلت‌ها در لایحه برنامه چهارم پیشنهاد شده است که شورا نیز باید نظر خود را درباره آنها اعمال کند. شکل اولیه احکام به این شرح است:
1 توسعه موتورسیکلت‌های برقی با مشارکت بخش خصوصی به میزان سالانه 400تا200هزار دستگاه جایگزین موتورسیکلت‌های بنزین‌سوز در کل کشور و ارائه مشوق‌ها و تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت، با درنظر گرفتن اولویت تبدیل موتورسیکلت‌های باری حمل کالاهای سبک و وابسته به نهادهای دولتی و عمومی
2  ایجاد زیرساخت‌های شارژ برقی در معابر شهری با ارائه بسته‌های تشویقی به‌منظور توسعه موتور و خودرو‌های برقی با مشارکت مالی بنگاه‌ها، نهادهای اقتصادی و بخش خصوصی با هدف ایجاد سالانه حداقل یک مرکز شارژ وسایط‌نقلیه برقی